Einde ammonniaktransporten Geleen - IJmuiden
Minister Cramer (Ruimte en Milieu) en minister Eurlings (Verkeer en Waterstaat) hebben dinsdag een principeakkoord met DSM gesloten over de beëindiging van de ammoniaktransporten tussen Geleen en IJmuiden.
Met dat besluit verliest de vestiging van DSM Agro in IJmuiden zijn bestaansrecht. Daarom heeft DSM besloten deze fabriek met ingang van 1 januari 2010 te sluiten. De ministeries betalen het bedrijf daarvoor een schadevergoeding van bijna 48 miljoen euro.De sluiting van DSM Agro in IJmuiden leidt tot een verlies van zo’n 120 arbeidsplaatsen. Op basis van het bestaande werkgelegenheidspact en afspraken over herplaatsing binnen Corus en DSM, verwacht DSM dat gedwongen ontslagen kunnen worden voorkomen. Het bedrijf kijkt of uitbreiding van de kunstmestproductie in Geleen mogelijk is om daarmee het verlies van IJmuiden op te vangen.
De Ondernemingsraad van DSM Agro is er niet gerust op. „Het verleden heeft bewezen dat dit geen garantie is". De raad is dan ook „teleurgesteld" over het besluit en buigt zich met de vakbonden en met steun van externe deskundigen de komende weken over een plan van aanpak.
De ammoniaktransporten van 116.000 ton per jaar op de route tussen Geleen en IJmuiden worden uiterlijk per 31 december 2009 stopgezet. Hiermee komt er een einde aan de stroom van gemiddeld 116 treinen per jaar die de giftige stof door Nederland vervoeren. In 2006 is na een akkoord met AKZO Nobel al een eind gekomen aan chloortransporten tussen Rotterdam en Delfzijl.
Het omstreden vervoer van chloorwagons ’s nachts per spoor door Nederland, door tegenstanders ’rijdende bommen’ genoemd, leidde in de jaren zeventig en tachtig al tot een nationale maatschappelijke discussie. Ook de ammoniaktransporten per spoor stond sinds jaren zowel politiek als maatschappelijk per discussie.
De vier IJmond–gemeenten Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest en Velsen hadden twee jaar geleden al gevraagd om een verbod op het vervoer van ammoniak per trein. Hoewel onderzoek uitwees dat het risico op een ongeluk met een dergelijke trein klein was, zouden de gevolgen voor de omgeving in het geval van een ramp groot zijn.
In het kabinetsstandpunt Ketenstudies had het kabinet zich als doel gesteld het transport van ammoniak per spoor tussen Geleen en IJmuiden te beëindigen. Voor inwoners in en rondom dichtbevolkte gebieden als Amsterdam, Utrecht, Den Bosch en Eindhoven betekent dit akkoord dat het risico, dat er tijdens het ammoniaktransport een ongeluk gebeurt, vanaf 2010 zeer sterk wordt verminderd.
Het principeakkoord wordt nu uitgewerkt in een convenant. Dit convenant moet binnen drie maanden aan de Tweede Kamer worden voorgelegd. Enkele kleinere ammoniakstromen per spoor blijven in de toekomst nog wel mogelijk. Voor nieuwe doorgaande stromen van en naar Duitsland is de Betuweroute beschikbaar, die geheel is toegerust op dergelijk vervoer.
Ammoniak is een chemische verbinding tussen stikstof en waterstof. Verdunde ammoniakoplossingen worden vooral als schoonmaakmiddel gebruikt. Ook wordt het giftige middel gebruikt in grotere koelinstallaties. Bovendien is ammoniakgas een belangrijk halffabrikaat voor de productie van kunstmest.