Dat blijkt uit een inventarisatie door deze krant van de stand van zaken bij de acht straatkranten die momenteel maandelijks of tweewekelijks in bepaalde regio’s van het land verschijnen.Kort na de start van het Utrechtse blad Straatnieuws in 1994 ontstonden er op diverse plaatsen in het land vergelijkbare initiatieven. Tien jaar later waren er in totaal tien zelfstandige straatkranten, waarvan er inmiddels twee zijn opgeheven.

In 2006 zette de redactie van de Tilburgse daklozenkrant Allee na bijna tien jaar een punt achter haar activiteiten. Vorig jaar rolde Impuls -dat werd verkocht in de regio Arnhem, Apeldoorn, Nijmegen- voor het laatst van de persen. Er waren niet meer voldoende verkopers.

De oplages van het merendeel van de resterende acht straatkranten laten in de achterliggende jaren een gestage daling zien. Zo nam de oplage van het Amsterdamse magazine Z af van 30.000 rond het jaar 2000 tot 16.000 à 18.000 nu. Het Utrechtse Straatnieuws zag de oplage sinds 2004 van 30.000 naar 25.000 dalen. De oplage van Straatjournaal (Kennemerland, West-Friesland en Haarlemmermeer) verminderde in de periode tussen 2002 en 2005 van circa 25.000 tot zo’n 17.000. De laatste twee jaar is dit aantal stabiel.

Bij sommige kranten loopt de oplagedaling parallel met een vermindering van het aantal verkopers. Die heeft veelal te maken met een verbetering van de voorzieningen voor Nederlandse dak- en thuislozen, aldus diverse uitgevers van straatkranten.

Dak- en thuislozen die zich de laatste jaren melden om straatkranten te verkopen zijn in toenemende mate van buitenlandse komaf. Onder hen zijn, onder meer in Den Haag en Rotterdam, tientallen asielzoekers die omstreeks deze tijd een verblijfsvergunning krijgen op grond van het generaal pardon.

Van de groep verkopers van het Amsterdamse magazine Z was bij de start in 1994 ongeveer 80 procent autochtoon, de rest „aspirant-Amsterdammer zonder papieren.” Op dit moment is 70 procent van de Z-verkopers geen Nederlands burger, aldus woordvoerder J. M. Buissant.

Ook andere straatkranten zagen het aantal verkopers met een buitenlandse achtergrond fors toenemen. Bij het Utrechtse Straatnieuws ligt het percentage nu op ongeveer 50, bij het Rotterdamse Straatmagazine rond de 40. Van de verkopers van Straatjournaal is ruwweg een op de drie allochtoon.

Bij De Zelfkrant en De Riepe, verschijnend in respectievelijk ’s-Hertogenbosch en Groningen, valt het grote aantal Oost-Europese verkopers op. Bij De Zelfkrant is momenteel driekwart van de verkopers Roemeen.

Bij de Groningse straatkrant De Riepe bestaat circa de helft van het verkoperskorps uit mensen die oorspronkelijk niet uit Nederland komen. Het betreft hier in overgrote meerderheid Roemenen en Bulgaren, onder wie veel Roma.

Terwijl sommige straatkranten van mening zijn dat Roma niet tot hun doelgroep behoren, geven De Riepe en De Zelfkrant aan dat het voortbestaan van hun bladen voor een belangrijk deel aan deze groep te danken is. „Het zijn mensen die in hun land in miserabele omstandigheden verkeerden”, aldus woordvoerder W. Reckers van De Riepe. „We behandelen hen op dezelfde manier als andere Europese staatsburgers. Als we hen niet hadden gehad, zouden we de overgebleven groep Nederlandse verkopers niet langer hebben kunnen helpen.”

Behalve de aanbieders van Nederlandse straatkranten duiken regelmatig op diverse plaatsen verkopers op van Het Daklozenwoord. Deze tweetalige uitgave (Frans/Vlaams), die in Brussel wordt gedrukt bevat geen redactionele artikelen maar is vrijwel geheel gevuld met persberichten over exposities. Verkopers zijn voornamelijk Oost Europeanen. De Nederlandse straatkranten nemen massaal afstand van dit initiatief.

„De buitenlandse straatbende die achter de productie van deze krant zit, pikt een graantje mee van het betrouwbare en zorgvuldig opgebouwde imago van de Nederlandse straatkranten” meldt de website van het Amsterdamse straatmagazine Z. „Middels agressieve verkoopmethoden slijten ze deze nepkrant aan nietsvermoedende voorbijgangers. En om de juiste snaar te raken, zetten ze ook bedelende kinderen in bij de verkoop. Het meest betreurenswaardige is misschien wel dat enkele verspreiders van echte straatkranten bedreigd zijn door leden van deze bende”, aldus stichting Z.

De uitgever van Het Daklozenwoord was niet bereikbaar voor commentaar.