De relatie tussen de wereldgodsdiensten was de afgelopen jaren stroef. Paus Benedictus XVI deed in 2006 controversiële uitspraken over de islam en de heilige oorlog.Dezelfde Benedictus stelde voor om tot een ontmoeting te komen nadat 138 islamitische wetenschappers hem en andere christelijke leiders een open brief hadden geschreven. De brief riep christenen en moslims ertoe op samen te werken vanuit wat hun belangrijkste overeenkomst is, namelijk dat zowel het christendom als de islam monotheïstisch is.

Het hoofd van een Vaticaanse raad voor interreligieuze dialoog, kardinaal Jean-Louis Tauran, verklaarde in de krant L’Osservatore Romano dat drie afgezanten van de wetenschappers in februari of maart naar Rome komen om de ontmoeting voor te bereiden. Een exacte datum is nog niet bekend.

De agenda zal drie hoofdpunten bevatten: respect voor de waardigheid van elke persoon, interreligieuze dialoog vanuit wederzijds begrip en richtlijnen voor tolerantie tegenover jongeren. Een ontmoeting met een delegatie van de 138 moslims in Rome is in zekere zin historisch te noemen, aldus Tauran in L’Osservatore.

Benedictus haalde de woede van moslims op zijn hals met een voordracht in september 2006 in Duitsland. Hij haalde een middeleeuwse tekst aan die sommige van Mohammeds lessen „kwaad en onmenselijk” noemde, vooral de les om „zijn wil met het zwaard van het geloof te verspreiden.” De paus verklaarde later dat de reacties hem zeer speten en dat de observaties niet zijn mening weerspiegelden. Sindsdien is het Vaticaan bezig met het aanhalen van de banden met gematigde moslims.

Islamitische geleerden, moefti’s en intellectuelen trekken in de open brief parallellen tussen islam en christendom en zien overeenkomsten tussen de aandacht voor de liefde voor God en voor de medemens. Ook noemen ze het jodendom in die context.

„Als moslims, onderworpen aan de heilige Koran, vragen we de christenen om ons te ontmoeten op basis van de overeenkomsten in onze religies”, aldus de brief. „Laat deze overeenkomsten de grondslag zijn voor alle toekomstige interreligieuze dialogen tussen ons.” De geleerden merken bovendien op dat, aangezien christenen en moslims gezamenlijk zo’n 55 procent van de wereldbevolking vormen, verbeterde verhoudingen bijdragen aan wereldvrede.

Kerkelijk leiders en analisten hebben het initiatief toegejuicht, en Benedictus ontmoette een van de opstellers in oktober tijdens een interreligieuze bijeenkomst in Napels. Islamitische deelnemers beklaagden zich erover dat Benedictus nooit openlijk op de brief had gereageerd. Ook ontstond er wrevel onder moslims omdat Tauran sprak over het gebrek aan zelfkritisch vermogen van moslims ten opzichte van de Koran.

Kardinaal Bertone, de rechterhand van de paus, stuurde binnen een maand namens Benedictus een brief aan de Jordaanse prins Ghazi bin Muhammad bin Talal, een van de ondertekenaars van de open brief. De paus nodigde in zijn brief een delegatie van de ondertekenaars uit. De prins, een buitengewoon afgevaardigde van koning Abdullah II van Jordanië, ging in op de uitnodiging, stemde in met de agenda en zegde toe in februari of maart met drie gezanten naar Rome te reizen.