De huizenprijs daalde in september met 2 procent ten opzichte van augustus. Dat bleek uit de periodieke woningmarktcijfers die het Kadaster eind oktober publiceerde. In niet minder dan acht provincies daalde de gemiddelde koopsom. Met percentages uiteenlopend van min 5,94 procent tot plus 2,94 procent is de prijs in Drenthe het meest omlaaggegaan en in Flevoland het sterkst gestegen. Ten opzichte van vorig jaar steeg de gemiddelde prijs nog in alle provincies, met uitzondering van Groningen, waarbij Drenthe het meest steeg met 9,98 procent.Behalve dat er grote verschillen tussen provincies zijn, is ook het type woning bepalend voor de verandering van de prijs. Zo steeg de koopsom van twee-onder-een-kapwoningen en hoekwoningen ten opzichte van augustus, terwijl de prijs van appartementen, tussenwoningen en vrijstaande woningen daalde. Ook het aantal verkochte woningen in september verminderde ten opzichte van een maand eerder, met 26,4 procent. Vergeleken met september vorig jaar is de verkoop gedaald met 15,4 procent.

Makelaars erkennen dat het rustiger is op de huizenmarkt. Vooral de stijgende rente is volgens hen reden van de prijsdaling. „Als de rente oploopt met 1 procent zijn de maandlasten meteen veel hoger”, zegt Arjen Pagter, makelaar bij Pagter Vastgoed in Middelburg. Ook eigenaar Marcel Talsma van Talsma Makelaardij in Ede erkent de relatie tussen de rente en de hoogte van de prijs.

De hypotheek- en banksector in de Verenigde Staten is momenteel in een ernstige crisis, die leidde tot grote problemen voor huiseigenaren. Talsma verwacht niet dat de Amerikaanse situatie invloed zal hebben op Nederland.

Hij benadrukt dat er ook binnen provincies veel verschillen zijn. „Vooral de prijzen van vrijstaande woningen in Ede dalen”, aldus Talsma. Volgens de cijfers van het Kadaster daalde de gemiddelde prijs in Gelderland met bijna 3 procent. „Tussenwoningen en appartementen worden echter duurder. Oorzaak hiervan is slechte doorstroming en weinig nieuwbouw in onze gemeente. In de lagere prijsklasse blijft daardoor de vraag hoog en stijgt de prijs”, zegt de Edese makelaar.

Makelaar Mirna Bredt van Alpha Makelaardij te Gouda merkt in haar praktijk „niets” van dalende huizenprijzen. „De neergaande koopsom in een korte periode van één maand is moeilijk terug te zien in de praktijk. Het Kadaster meet een transactie op het moment dat de notariële akte wordt aangeboden bij het openbare register. Daar zit een vertraging in van soms wel een halfjaar of acht maanden.”

In Zuid-Holland ging de gemiddelde koopsom met ruim 4,5 procent naar beneden. Vooral de prijs van vrijstaande huizen daalde erg. „Wij werken vooral in de binnenstad van Gouda. Daar staan momenteel slechts tien vrijstaande woningen te koop”, aldus Bredt.

Pagter ziet weinig van de daling van huizenprijzen. De gemiddelde koopsom in Zeeland nam met ruim 3 procent af. „Het is een momentopname. Wel zien we dat woningen langer te koop staan. In de makelaardij kennen we geen vaste topmaanden. Zo was het in de zomer van 2005 druk, terwijl het een jaar later rustig was.”

Pagter schrijft de daling van het aantal transacties onder andere toe aan het voorzichtig gedrag van de hypotheekverstrekker. „Nederlandse banken bekijken goed aan wie er wordt verkocht. Gevolg is een vermindering van het aantal executieveilingen in ons land, terwijl dat in de Verenigde Staten is verdubbeld.”

In Zeeland bestaan grote verschillen tussen regio’s. „Zeeuws-Vlaanderen vergrijst erg. Starters hebben woningen daar nu al voor het uitzoeken. Verder is de Zeeuwse huizenmarkt vergelijkbaar met die in de rest van Nederland”, aldus Pagter.

De makelaars verwachten dat de incidentele daling van de huizenprijs geen nieuwe trend inluidt. „In de regio Ede zullen de prijzen verder stijgen”, denkt Talsma. „Ede is een groeiende gemeente en heeft een tekort aan woningen.” Pagter en Beldt verwachten stabilisatie van de huizenprijs op de langere termijn. „Prijzen kunnen niet blijven stijgen. Woningen zijn soms onbetaalbaar. Als de rente stijgt, zullen de prijzen stabiliseren.”