Tusk begint met vorming regering
WARSCHAU (AP) - In Polen is het Burgerplatform van Donald Tusk maandag na een klinkende overwinning op de regerende Partij voor Recht en Rechtvaardigheid (PiS) van premier Jaroslaw Kaczynski begonnen met de vorming van een regering.
De nieuwe regering zal belastingverlagingen doorvoeren en de banden met de rest van Europa verbeteren. In Europa is verheugd gereageerd op de overwinning van het pro-Europese Burgerplatform.Volgens de voorlopige uitslagen heeft het Burgerplatform bij de parlementsverkiezingen zondag 41,4 procent van de stemmen gekregen, wat neerkomt op 209 zetels in het 460 zetels tellende parlement. De regerende Partij voor Recht en Rechtvaardigheid (PiS) van Kaczynski moet het volgens de voorlopige uitslagen doen met 166 zetels.
Inmiddels is 99 procent van de stemmen geteld. Het Burgerplatform heeft aangekondigd dat het waarschijnlijk een coalitie vormt met de gematigde Poolse Boerenpartij, een agrarische partij die positief staat tegenover het EU-lidmaatschap en bij de verkiezingen 8,9 procent van de stemmen, ofwel 31 zetels, binnensleepte.
Een andere mogelijke coalitiepartner is Links en Democraten, een nieuw bondgenootschap van voormalige communisten en enkele anticommunistische dissidenten. De leider van het Burgerplatform, Donald Tusk, die naar alle waarschijnlijkheid premier wordt, zei dat het nieuwe parlement op 5 november bijeenkomt en dat pas dan een serieus gesprek over de politieke toekomst mogelijk is.
Het hoofd van de Poolse kiesraad, Ferdynand Rymarz, heeft de minister van Buitenlandse Zaken gisteren gevraagd om de verwerking van stemmen die overzee zijn uitgebracht te versnellen. De vertraging zou de verdeling van parlementszetels ophouden. De kiesraad wacht nog op de resultaten van zeventig buitenlandse stembureaus.
Rymarz zei dat hij moeilijk kan begrijpen waarom de stemresultaten uit Groot-Brittannië, Ierland, Frankrijk, Spanje, Litouwen, Zweden en zelfs Afghanistan -waar Poolse militairen gelegerd zijn- vertraagd zijn. Hij waarschuwde dat de resultaten van de overzeese stemmen niet worden meegeteld als ze niet voor middernacht binnenkomen, vierentwintig uur na de sluiting van de stembureaus. Verwacht wordt dat vooral het Burgerplatform profiteert van de in het buitenland uitgebrachte stemmen.
De partij van Tusk beloofde maandag Polen terug te brengen naar het middelpunt de Europese integratie, na twee jaar van confrontatie tussen Polen en Brussel en andere EU lidstaten over onderwerpen als het milieu, de economie en mensenrechten. De verhoudingen lijken bijna direct na de verkiezingsoverwinning van het pro-Europese Burgerplatform te zijn verbeterd.
Uit buurland Duitsland kwamen de meest enthousiaste geluiden. Deskundigen verwachten daar dat de regering van Tusk de banden met Duitsland snel zal aanhalen. „De betrekkingen worden iets eenvoudiger tussen Duitsland en Polen”, zei de Duitse voorzitter van het Europese Parlement, Pöttering. „Men is altijd blij als een betrokken Europeaan een nieuwe regering leidt.”
De voorzitter van de Europese Commissie, José Manuel Barroso, zei dat hij een „vruchtbare samenwerking” verwacht met de nieuwe regering van Polen. Voor de Europese Commissie, verwikkeld in een groeiend aantal conflicten met Warschau, is het aantreden van een pro-Europese regering een welkome verandering.
Tusk wil dat Polen economisch meer gaat profiteren van het lidmaatschap van de Europese Unie en minder aandacht besteedt aan de jacht op ex-communisten, een belangrijk speerpunt van Kaczynski.
Ook wil Tusk de 900 in Irak gelegerde Poolse militairen terugtrekken en proberen meer compensatie binnen te halen voor de plaatsing van een Amerikaanse raketinstallatie in Polen, onderdeel van een Amerikaans raketschild tegen mogelijke aanvallen vanuit Iran. Daarnaast wil het Burgerplatform de overheidsuitgaven beperken en de begrotingstekorten kleiner houden, om Poolse deelname aan de euro dichterbij te brengen.
De opkomst was zondag 53,8 procent, de hoogste opkomst bij parlementaire verkiezingen sinds de val van het communisme in 1989. De hoge opkomst weerspiegelt het passionele debat dat tijdens de campagne is gevoerd over de algehele richting van Polen en de plaats die het land inneemt in Europa.
Ironisch genoeg is het de taak van de tweelingbroer van de verslagen premier Jaroslaw Kaczynski, president Lech Kaczynski, om de opvolger van zijn broer te nomineren. Mogelijk krijgt Tusk krijgt het nog moeilijk met Kaczynski als president. Alle wetsvoorstellen die hij als premier indient kunnen stuklopen op een veto van de president. Zo’n veto kan worden overstemd, maar daar is wel een drievijfdemeerderheid voor nodig. Kaczynski is nog tot 2010 president.