De pauzediensten begonnen spontaan, in 1932, vertelt Bolland. „Het was een tijd van economische malaise en dreiging van het nationaalsocialisme. Er waren in de binnenstad veel kantoren en winkels, waarvan het personeel een uur lunchpauze had. De mensen liepen in deze kommervolle tijden op straat, zodat de gedachte opkwam: waarom zouden we niet diensten beleggen om een oase te vinden, een plek om te mediteren en tot jezelf te komen?”Zo werd op 26 maart 1932 officieel de Alle-Dag-Kerk geopend. Plaats was de Engelse kerk aan het Begijnhof, in hartje Amsterdam. Overal in de binnenstad van Amsterdam verschenen bekendmakingen, waarin mensen opgeroepen werden om „de middagpooze voor den vrede” of „de wijdingsstonde met 5-minutenpreek” bij te wonen, zo vermeldt het jubileumboek ”Een kerk van heel Nederland” (uitg. Baruch, Amsterdam).

De eerste jaren werd maar liefst zes keer per week een dienst belegd, ook zaterdags omdat dit een gewone werkdag was. De kerk zat tjokvol, met 350 mensen. Tot in de jaren vijftig werden er dagelijks diensten belegd, daarna wekelijks.

De diensten kregen veel bekendheid door de muzikale omlijsting, vooral door de legendarische organist Piet van Egmond. Bolland: „In de gloriedagen van weleer hadden trambestuurders soms de gewoonte om bij Spui uit te roepen: „Halte Spui, Alle-Dag-Kerk, Piet van Egmond.” Een rooms-katholieke bezoekster noemde Van Egmond „een Billy Graham achter het orgel.”

Aanvankelijk zond de NCRV iedere laatste woensdag van de maand de dienst uit. Ruim 400.000 mensen luisterden er in de hoogtijdagen naar. Begin jaren negentig stopte de omroep met de uitzendingen en nam radio Bloemendaal deze over.

„Dat de Alle-Dag-Kerk in die tijd veel bekendheid kreeg, merken we nog steeds aan schenkingen en legaten. We krijgen reacties van mensen die zeggen: onze moeder luisterde altijd naar de diensten en voelde zich daardoor zo gesticht.”

Voorgangers

De diensten werden vanouds breed opgezet. Bekende personen gingen voor, „van links tot rechts, van dr. J. J. Buskes tot ds. P. Zandt”, aldus Bolland. Andere namen zijn prof. G. C. Berkouwer, prof. H. Berkhof, dr. O. Jager, ds. J. Overduin, prof. H. Jonker, ds. Jac van Dijk, maar ook -meer recent- Antoine Bodar, Anne van der Meiden, majoor Bosshardt en Jos Brink.

Gaat dat samen, Brink, Van der Meiden, Bosshardt?

„We leggen geen dogmatische meetlat aan, wel hanteren wij een ondergrens, de twaalf artikelen van het geloof. We hebben eens iemand gehad voor wie het niet veel uitmaakte of je in de Bijbel of in de Koran geloofde. Hij hoefde niet meer terug te komen.”

„De voorganger moet een helder Bijbels geluid laten horen. Vergeet niet dat we een laagdrempelig publiek hebben. We zijn de bezemwagen van de kerk. Het gaat om mensen die soms al decennia niet meer in de kerk komen. Er zitten vooral zoekenden onder, mensen die de band met de kerk verloren hebben en met het ouder worden weer op zoek zijn gegaan. Het is daarom belangrijk dat de boodschap een wervend en appellerend karakter heeft.”

Passanten die geraakt worden door het Woord. Dát wil de Alle-Dag-Kerk bereiken. Bolland: „Ik zeg altijd: de beste preek moet zijn bij de rouw- en trouwdienst en de Alle-Dag-Kerk. Want dan bereik je mensen die anders niet in de kerk komen. Je hoopt dat het Woord de pijl is die harten treft.”

De sprekers komen niet om hun eigen opvattingen te etaleren, stelt Bolland. „Een vrouwelijke predikant zal niet spreken over het ambt. Van der Meiden zal niet zijn vrijzinnigheid etaleren. Toen Jos Brink hier eens voorging, dachten de mensen dat er entertainment op de kansel zou komen. Het werd echter een stijlvolle dienst. Als Jos Brink voorging, was hij altijd gespannen, juist vanwege de heiligheid van het Evangelie.”

Jos Brink zou morgen spreken op de jubileumdag, maar overleed vorige maand na een korte ernstige ziekte. Bolland: „Hij had willen spreken over Psalm 90: „Leer ons onze dagen tellen.” Toen we dat met elkaar afspraken, waren zíjn dagen al geteld!”

De diensten vinden op woensdag plaats, midden in de week, en vormen daarmee een brug tussen de twee zondagen, aldus Bolland. De formule is dat de meditatie hoogstens tien minuten mag duren. Vóór de dienst is er tien minuten samenzang van psalmen, gezangen en geestelijke liederen. De dienst duurt in totaal twintig minuten. Daarna is er koffie en thee.

De bezetting schommelt normaal tussen de 100 en 150, maar bij Bodar en Brink zat de kerk tjokvol. „Dertig procent komt uit Amsterdam, de rest uit het hele land. Er zijn veel vaste bezoekers, tot zelfs uit Sappemeer en Zaamslag. Mensen combineren de dienst soms met een bezoek aan de hoofdstad.”

Verrassende ontmoetingen blijven niet uit. „Een mooi voorbeeld was een echtpaar dat twee jaar geleden bij ons kwam. Ze waren na hun huwelijksdienst al meer dan 25 jaar niet meer in de kerk geweest. Toen zij de dienst bezochten, werd juist hun trouwpsalm gezongen. Ik zei na afloop tegen hen: U was de Heere misschien een tijdje vergeten, maar kennelijk Hij u niet.”