De opening kon niet Zuid-Afrikaanser zijn. Traditie en vooruitgang in één ceremonie verenigd. In authentiek Zulu-kledij gestoken Zulu-tieners voeren woeste dansen uit tegen de hightech achtergrond van de futuristisch verlichte Waterdome, een enorme koepel in een buitenwijk van Johannesburg.

Als de oergeluiden zijn weggestorven, betreden Mandela, Willem-Alexander en Salim het podium. Steunend op een stok begeeft de hoogbejaarde ex-president zich naar het spreekgestoelte, waarbij hem een eindeloos durend applaus ten deel valt. Gedrieën openen zij een grote kraan, waarna er in het midden van de koepel een metershoge blauwe zuil verschijnt - symbool voor stromend water.

Mogen Willem-Alexander en Salim slechts de kraan opendraaien, Nelson Mandela krijgt uitgebreid de gelegenheid zich tot het publiek te richten. Zoals altijd maakt het voormalige staatshoofd er een show van, doorspekt met humor en zelfspot. „Ik heb Willem-Alexander tevergeefs geprobeerd te overreden om voorop te lopen”, begint Mandela. „Hij is tenslotte een toekomstige koning. Ik denk dat hij die bescheidenheid van zijn moeder heeft. Zij is een van de eenvoudigste vorstinnen ter wereld.”

En passant krijgt minister van Water- en Bosbeheer Ronnie Kasrils, die de ceremonie leidt, ook nog een humoristische veeg uit de pan. „Ik zit zwaar in de problemen. Naast mij staat een terrorist, mijn vroegere commandant. Daar wil ik eigenlijk niets mee te maken hebben. Het is toch wel vreemd: al die oude oproerkraaiers zijn minister geworden.”

Maar dan ernstig: „Als ik naar mijn geboortedorp op het Zuid-Afrikaanse platteland terugkeer -en dat doe ik vaak- dan valt me altijd weer de enorme onderontwikkeling en armoede op. Maar een van de dingen die met het meest treffen, is het gebrek aan schoon water. Als er iets is wat ik als president heb geleerd, dan is het de enorme betekenis van water voor de wereld.”

Mandela roept de deelnemers aan de wereldtop ertoe op water tot hoofdthema te verheffen. „We moeten de handen ineenslaan om het enorme probleem van waterschaarste en gebrek aan schoon drinkwater aan te pakken. Water is een basisrecht voor iedereen. Ik ben ervan overtuigd dat de internationale gemeenschap in Johannesburg zal voortbouwen op de afspraken die in Kyoto zijn gemaakt.”

De komende dagen zullen deskundigen in de Waterdome over kwesties rond water en hygiëne praten. Kroonprins Willem-Alexander, die door VN-secretaris-generaal Kofi Annan als speciale adviseur op het gebied van waterbeheer is aangesteld, zal morgen deelnemen aan een forum dat zich over water en voedselveiligheid buigt. Eerder dit jaar presenteerde de prins een notitie, getiteld ”Geen water - geen toekomst”, waarin hij het belang van water in de strijd tegen armoede en onderontwikkeling onderstreept.

De Waterdome, waarin tientallen landen en organisaties hun activiteiten op het gebied van waterbeheer presenteren, is voor een belangrijk deel door Nederland georganiseerd en gefinancierd.