Een luid Wilhelmus in Rioja
Ademloos luisterden duizenden Peruanen in de stad Rioja toen op hun onafhankelijkheidsdag rond de zesentwintig hervormde Genemuidenaren het Wilhelmus aanhieven. Het was vermoedelijk voor het eerst dat er buitenlanders meeliepen in de parade. De burgemeester vroeg hen op het podium te komen. Daar zongen ze, uit volle borst. Het was een onderdeel van een enerverende en vermoeiende reis, bedoeld om medechristenen in Peru metterdaad te steunen en van elkaar te leren.
Al langer is hervormd Genemuiden indirect betrokken bij het werk van de Gereformeerde Zendingsbond (GZB) in Peru. Jan Biersteker was eerder directeur van een Genemuidense basisschool. Hij werd uitgezonden naar het noorden van Peru om daar het werk van de Presbyteriaanse Kerk te ondersteunen. Momenteel is de Nederlandse ouderling-zendeling ook preses van de Peruaanse classis San Martín. Als docent verricht Biersteker toerustingswerk; als evangelist opbouwwerk in verschillende gemeenten in de classis.
Ondertussen werd in Genemuiden het initiatief genomen om met een aantal gemeenteleden een kijkje te nemen in Peru en daar ook de handen uit de mouwen te steken. Achterliggend doel was om zo, geheel gelijkwaardig, als christenen met elkaar aan de slag te gaan. Een van de initiatiefnemers was Marja Talen, die eerder voor een zendeling van de GZB werkte en het Spaans beheerst.
Op bijbelstudiekringen toog men aan het sparen. Voor dit geld, aangevuld met een gift van de hervormde gemeente, kon uiteindelijk een mooi zilveren avondmaalsstel worden gekocht, met Spaanse tekst.
De reis liep anders dan gepland. Totaal onvoorzien werd in Peru de doorreis voor de groep verstoord. Er braken stakingen uit. Gewapend met geweren trokken boeren de straat op om te demonstreren. Op de Nederlandse ambassade werd zelfs een evacuatieplan opgesteld om de Hollanders, mocht het echt gevaarlijk worden, per helikopter af te voeren. Het gebied ligt in een regio die toch al als gevaarlijk bekendstaat. Foto’s laten een dreigende en bewapende menigte zien die de straten heeft gebarricadeerd.
Op verschillende plaatsen hebben de Genemuidenaren de handen uit de mouwen gestoken. Ze hielpen op de kinderkampen, assisteerden met timmeren, schilderen, bedrading trekken en wat er verder allemaal komt kijken bij de afbouw van een pastorie en de opbouw van een dakconstructie van een kerk.
De reis was geheel ingebed in het kerkelijk leven van Genemuiden. Marja Talen: „Voordat de reis begon, hield ds. P. Koeman, oud-bestuurslid van de GZB, bij ons een preek. Indrukwekkend. Hij sprak uit Handelingen, het gedeelte waarin Paulus moed grijpt uit de ontmoeting met zijn medebroeders. Nu, dat hebben wij ook zo ervaren tijdens ons verblijf in Peru.”
Toen de groep behouden thuiskwam, sloot de plaatselijke predikant ds. W. G. Hulsman de reis af. Zaterdagavond 17 augustus had, ruim een week na terugkomst, een reünie plaats in Genemuiden. Twee grote partytenten en een parasol bedekten de parkeerplaats. Peru-gangers barbecueden en bekeken fotoboeken. Ook was er een video van de reis te zien en ging er een brief rond van de kerkenraden van Rioja en Nueva Cajamarca.
In die brief spreken zij hun grote dank uit voor de inzet van de gemeenteleden en betuigen ze spijt voor de staking die het programma in de war stuurde. De mensen uit Nueva Cajamarca geven uitdrukking aan „de wereldwijde gemeenschap die christenen met elkaar hebben.” In warme woorden uiten ze hun dankbaarheid voor het avondmaalsstel. „We zullen het gebruiken, verkondigend de dood van onze Heere Jezus, tot Hij komt.”
Wij kunnen van deze mensen leren, zegt Talen. „Ze hebben een radicale levensstijl. Ze komen ervoor uit dat ze christen zijn. Ze roken niet en drinken niet.”
Maar wat konden de Peruanen van de Hollanders leren? Even wordt er nagedacht. „Ze zien ons als rijken. Mensen met geld laten anderen werken. Wij hebben laten zien dat dit wereldse denkpatroon niet geldt voor christenen. Wij wilden hen dienen, samen werken aan de kerk. We hopen dat ze hebben geleerd dat je de christenplicht niet kunt afdoen met alleen maar geld.” Overigens liet de groep wel een aanzienlijk bedrag aan meegenomen giften achter.
We hebben hen laten zien dat wij genoegen nemen met onderdak, eten en drinken in hun eenvoudige woningen, zegt Talen. Dat betekende trouwens ook, dat ze een grote soort cavia als lekkernij van de streek op moesten peuzelen.
Enerverend was de reis van Tarapoto naar Rioja. „We moesten door vijf politiedistricten en werden geëscorteerd door auto’s met zwaailicht en sirene.”
De reis van drie weken kostte elke deelnemer, inclusief het vliegen, zo’n 1450 euro. De terugtocht verliep via Lima, New York en Amsterdam. In New York kon de groep de hele dag de stad in. „Uitermate vermoeiend”, zegt Talen. Op Schiphol stond zaterdagmorgen een touringcar klaar met een deel van het thuisfront.
Een enkele Genemuidenaar opperde dat het aan de reis bestede geld beter had kunnen worden geïnvesteerd in Peru. Talen: „Dat zette ons aan het denken. We hebben het er met Jan Biersteker over gehad. Maar we kwamen tot de conclusie dat de daadwerkelijke aanwezigheid voor de mensen daar heel veel heeft betekend. En voor ons ook.” Op 14 september staat de reis naar Peru centraal op een zendingsavond in het Hervormd Centrum in Genemuiden.
Zending is opeens heel dichtbij gekomen, zegt Talen. „Het leeft nu veel meer dan vroeger, omdat je de mensen erbij ziet. Je hoort en ziet de kerkdiensten voor je. Je maakte de nood mee, geestelijk en materieel. Ons geld is belangrijk, maar meeleven met elkaar net zo goed. Je ziet de arme boertjes op zaterdag zeker zes tot acht uur lopen om naar de kerk te gaan. ’s Avonds is er dan dienst. En zondagsmorgens na de dienst lopen ze al die uren weer terug. Wat hebben die mensen er veel voor over!”
„Beschamend ook”, zegt Talen, „hoe snel wij over iets klagen.” Op 11 september staat de reis naar Peru centraal op een zendingsavond in hervormd Genemuiden.
