Gans Teun is lief en waakzaam
COEVORDEN - Zeven jaar was Martin Hof (23) toen hij zijn eerste gans redde. Vijftien jaar later maakte hij van zijn hobby zijn beroep. Hof startte een bedrijf dat overlast gevende ganzen verplaatst. De naam: Hofganzen. De vestigingsplaats: Coevorden, al eeuwenlang bekend als ganzenstad.
In het stadspark van Coevorden liggen de laatste restjes sneeuw weg te smelten. Op het gras waggelt een groepje van twintig ganzen. „Mijn ganzen” noemt Hof ze. Bij het eerste het beste fluitje dat Hof laat horen, komen de beesten enthousiast aangevlogen en -gerend. Alle ganzen hebben een naam. „Kijk, dat is César, een Chinese knobbelgans. Hij is de bewaker van de troep.” Als de fotograaf César van dichtbij op de foto wil zetten, heft het dier zijn kop op en blaast het vervaarlijk. „Veel mensen leggen dat uit als agressiviteit, maar het is alleen een waarschuwing voor de groep. Ganzen zijn over het algemeen banger voor de mens.”Het eerste contact met de Coevordense ganzen had Hof toen hij zeven jaar oud was. „Ik speelde in het park en zag een bebloede gans in het water liggen. Waarschijnlijk was het beest aangevallen door een hond. Ik belde de dierenambulance, maar die kwam niet opdagen. Toen ben ik zelf het koude water ingestapt en heb de gans naar de dierenarts gebracht. Ik merkte dat de rest van de groep erg van streek raakte toen ik het dier meenam.”
Hof gaf de gans, een vrouwtje, de naam Akka en verzorgde het beest tot het weer genezen was. Daarna bracht hij haar terug naar het park. „Dat gaf een spektakel van jewelste. Alle ganzen kwamen haar luidruchtig begroeten en knuffelden haar . Akka bleek een hoge status binnen de groep te hebben.”
Hof leerde dat ganzen monogame vogels zijn. Als een mannetje en een vrouwtje elkaar eenmaal gevonden hebben, blijven ze de rest van hun leven bij elkaar. Ook vormen de ganzen bepaalde familiegroepjes die onafscheidelijk van elkaar zijn.
Dit gegeven is de basis van Hofs bedrijf. Toen hij een keer als vrijwilliger bij de dierenambulance werkte, kwam er een melding uit Emmen over een jong gansje met een lamme vleugel. Hof nam het beestje mee en verzorgde het. Genezen en wel wilde hij het terugbrengen naar de groep in Emmen, maar die bleek verdwenen te zijn. De vogels zorgden volgens omwonenden voor overlast. Daarom was er een ongediertebestrijder ingeschakeld die alle ganzen had vergast.
Hof: „Op dat moment ging er bij mij een knop om. Ik dacht: Dit mag niet meer gebeuren.” De Coevordenaar startte op 1 januari vorig jaar een bedrijf dat diervriendelijk met overlast gevende ganzen omspringt.
Het probleem is vaak hun geluid, hun uitwerpselen of de verkeersonveiligheid die zij teweeg kunnen brengen, legt Hof uit. Zo terroriseert in Zaanstad op dit moment een groep ganzen enkele voetbalvelden. „Afschieten helpt niet, want er komt dan wel weer een andere groep. Beter is netten te plaatsen waardoor de ganzen het veld niet meer op kunnen.”
Hof zoekt de oplossing meestal in het voor de ganzen onaantrekkelijk maken van de plek waar zij overlast veroorzaken. „Ganzen zijn echte graseters. Ik laat wel eens gras inzaaien dat ze niet lekker vinden. Of ik maak het op die plek onmogelijk om uit het water te klimmen door een lijntje langs de beschoeiing te plaatsen.”
Alleen als het echt niet anders kan, vangt Hof de ganzen en brengt hij ze ergens anders onder. Zo moest hij vorig jaar in de gemeente Emmen een groep ganzen uit een rietplas halen. Eerst plaatsten Hof en zijn partner een hek rond het meertje, met aan één kant een vangfuik. Daarna sprong hij in zijn zwembroek het water in om de beesten het water uit te drijven, de fuik in.
Hofganzen is inmiddels actief in het hele land, van Tilburg tot Groningen, van Amsterdam tot Rozendaal. Vooral grote steden vragen om zijn hulp. „Kleinere plaatsen gedogen ganzen sneller.”
Gevangen ganzen brengt Hof onder in een opvang. Van daaruit kunnen zij herplaatst worden bij gemeenten, bedrijven of particulieren. Hierbij houdt hij de familieverbanden goed in de gaten. „Als hier iemand komt die vijf ganzen wil hebben uit een groep van dertien, gaat het feest niet door. Ook als mensen een gans willen hebben voor de slacht, houd ik de boot af.”
Gemeenten willen meestal ganzen houden ter decoratie, bedrijven vinden vooral de waakzaamheid en de „grasmaaierfunctie” van de ganzen handig. Particulieren houden ganzen vooral uit dierenliefde. Hof is altijd op zoek naar ganzenliefhebbers.
Een van hen is Marjan Gerritsen uit Steenwijksmoer. Haar gans Teun is zo tam dat Hof hem moeiteloos in zijn armen kan nemen om te knuffelen. „Hij is gewoon erg lief”, zegt Gerritsen, „hij is ook heel waaks. Als hier vreemd volk op het erf komt, slaat eerst de gans aan, en dan beginnen de honden pas.”