Tijdens het driedaagse congres in Wittenberg discussieerden ruim 300 afgevaardigden uit 23 landskerken over de toekomst van de EKD. Uitgangspunt was het 120 pagina’s tellende document ”Kerk van de vrijheid. Perspectieven voor de protestantse kerk in de 21e eeuw”, waarin staat dat de noodzaak om maatregelen te nemen de komende jaren „dramatisch” zal toenemen.De verwachtingen zijn dat op grond van de Duitse bevolkingsontwikkeling het aantal protestanten in Duitsland tot 2030 met 9 miljoen zal terugvallen naar 17 miljoen. Daarmee verbonden is een duidelijke daling van inkomsten uit de kerkbelasting.

In het rapport staan concrete plannen hoe de EKD in 2030 eruit moet zien. Zo dient het aantal landskerken (kerkprovincies) van 23 tot 12 gereduceerd te worden, met elk minstens 1 miljoen leden. De schrijvers propageren het „groeien tegen de trend.” Doel is, ondanks de licht krimpende bevolking, het aantal protestanten op 26 miljoen te houden.

Het deelnemen aan de eredienst moet zo „aantrekkelijk” worden dat minstens 10 procent van de leden de diensten bezoekt in plaats van nu 3,2 procent, aldus de opstellers van het rapport.

Omdat het aantal kerkleden terugloopt, moet de kerk alternatieve financieringsvormen bedenken. Tot nu toe betaalt slechts 30 procent van de leden zijn kerkbelasting. In 2030 zal één predikant 1600 kerkleden kunnen bedienen, nu is dat iets meer dan 1100. Het aantal predikanten zal in 2030 van 22.000 tot 16.500 teruggebracht zijn.

Bisschop Huber gaf zaterdag aan tevreden te zijn over het verloop van het congres. „We zijn begonnen; er is geen weg meer terug. Nu gaat het erom hervormingsprojecten in gang te brengen en succesvolle voorbeelden bekend te maken.”

Huber stelde voor het discussieproces voort te zetten, zo mogelijk met een ”toekomstwerkplaats” in Barmen.

De gesprekken over de hervorming van de kerk gaan verder tijdens de synodezitting van de EKD in Dresden in november. De beslissing over toekomstige projecten ligt nu bij de besturen van de 23 landskerken van de EKD.

Ook de voorzitters van de landskerken in het Rijnland en in Westfalen, Nikolaus Schneider en Alfred Buß, benadrukten zaterdag het belang van het congres. Volgens hen heeft het „belangrijke impulsen gegeven en de Evangelische Kerk gesterkt.”

Schneider noemde het congres „een belangrijke mijlpaal op de weg naar de toekomst van de Evangelische Kerk in Duitsland.”

Ds. J. G. Heetderks, synodevoorzitter van de Protestantse Kerk in Nederland, sprak de deelnemers van het congres vrijdag toe. Hij gaf aan dat Nederland zich ontwikkelt tot een land van niet-kerkelijken. De zwakte van toekomstrapporten -zoals ”Kerk van de vrijheid” van de EKD en ”Groeien met de riemen die je hebt” van de PKN- is, aldus ds. Heetderks, dat ze de indruk wekken dat de kerk maakbaar is. „We moeten ons er steeds weer aan laten herinneren dat het gebod om iets te doen ook door gebed moet worden begeleid.”