„Antipapisme in reformatorische kerken op zijn retour”
ALBLASSERDAM - Het antipapisme leeft nog weinig in de reformatorische kerken, stelt C. H. van den Hoven. Hij bekeek in een CHE-onderzoek de berichtgeving van reformatorische kerkbladen ten opzichte van de Rooms-Katholieke Kerk in de periode van 1919 tot 2005.
Voor de opleiding journalistiek aan de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) bestudeerde hij in een eindscriptie (getiteld ”Smeulend antipapisme”) de kerkbladen De Saambinder, De Wachter Sions, Bewaar het Pand en Kerkblad der Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland. Onderzoekthema’s waren de visie op de paus als de antichrist, de kerkelijke eenwording (oecumene) en de Europese eenwording. Verder nam hij interviews af met ds. A. Moerkerken, L. M. P. Scholten, ds. A. van Heteren, ds. A. Kort, dr. C. S. L. Janse, ds. H. J. Hegger en mevrouw W. Ch. Taverne.Over de Saambinder concludeert hij dat tot eind jaren zestig de algemene mening was dat de paus de antichrist is. In 1973 schreef ds. J. van Haaren echter: „Wie de antichrist zal zijn, weten we niet.” Later stelde ds. Visscher in 2002 dat de leer van de toekomstige antichrist „een neo-gereformeerd verzinsel” is. Ds. W. Silfhout spreekt van het pausdom als „een antichristelijk instituut” (2005).
Volgens Van den Hoven is De Wachter Sions het meest stabiel in de visie op het pausdom als de antichrist. Bij het Bewaar het Pand is er veel onduidelijkheid. Rome wordt wel als een valse kerk beschouwd, maar men schrijft ook enkele keren dat de antichrist nog moet komen. Ds. A. Kort zegt in een interview dat alle predikanten van zijn kerkverband geloven dat het pausdom de antichrist is.
L. M. P. Scholten noemt zichzelf een „antipapist”, namelijk in de zin van anti papa, anti het instituut van het pausschap. Ds. Moerkerken is beducht voor het woord antipapistisch omdat het te negatief klinkt.
Taverne, dochter van de felantipapistische ds. G. Taverne, in 1998 overleden, ziet de paus „absoluut” als de antichrist en de EU als rooms bolwerk. Zij constateert in protestantse kring „een hang naar Rome.”
Ds. Hegger heeft ooit de paus diverse keren als de antichrist betiteld, maar ontkent nu dat hij ooit de paus de antichrist heeft genoemd in de Bijbelse betekenis van het woord, namelijk als iemand die zich tegen Christus keert. De paus kan volgens hem onmogelijk de Bijbelse antichrist zijn, niet alleen omdat die een figuur is die pas aan het einde der tijden optreedt, maar ook omdat de pausen leren dat Christus de enige Middelaar is tussen God en de mensen. Ds. Hegger beschouwt diverse pausen als ware christenen, al geeft hij ook aan dat de pausen de Bijbelse uitspraken direct omringen met dwalingen.
De voormalige directeur van In de Rechte Straat (IRS) gelooft niet meer dat de Europese eenwording een streven is naar een groot rooms rijk onder leiding van de paus. „Iedereen lacht om die stelling. De paus heeft een klein staatje. Verder heeft hij alleen maar een religieuze, morele en spirituele invloed, maar politiek telt hij niet mee.”
Ds. Hegger erkent dat hij vroeger achter alle acties van de RK-Kerk een poging heeft gezien om de wereld aan de paus te onderwerpen. „Maar elk mens heeft het recht om onjuistheden in te zien, zeker als je de 90 bent gepasseerd.”
