De verwachting is dat de paus zal pleiten voor wederkerigheid in de relatie van moslims met het Westen, dat wil zeggen dat inwilliging van islamitische eisen voor meer respect aan moslimzijde geëvenaard moeten worden door meer tolerantie en vrijheid voor christenen.De paus bezocht woensdag onder andere de ruïne van een huis in Efeze, aan de kust van de Egeïsche Zee, waar Maria haar laatste jaren zou hebben doorgebracht.

De paus herinnerde verder aan de grote en invloedrijke christelijke gemeente die in de eerste eeuwen van het christendom in Efeze woonde. De apostel Paulus stichtte de kerk in de nu Turkse plaats. De paus herinnerde eraan dat de christenen in het huidige Turkije slechts een kleine minderheid zijn, „die elke dag vele uitdagingen en problemen ervaart.”

De paus reisde na zijn bezoek aan Efeze door naar Istanbul, waar hij Bartholomeus I, de patriarch van de Orthodoxe Kerk, ontmoette. Het oorspronkelijke doel van de vierdaagse reis is hereniging tussen de Rooms-Katholieke Kerk en de orthodox-christelijke gemeenschap, die door Bartholomeus wordt geleid. Beide kerkleiders zullen pogen om de geschillen tussen de geloofsrichtingen over de macht van de paus, die in 1054 leidden tot afscheiding van de orthodoxen, bij te leggen.

Turkse leiders volgen het aanhalen van de banden tussen beide kerken met argusogen. Zij zijn beducht voor iedere verandering die de status-quo met betrekking tot de positie van de islam in het constitutioneel seculiere Turkije kan bedreigen.

De radicaal-islamitische beweging al-Qaida in Irak heeft woensdag op een militante website het bezoek van paus Benedictus XVI aan Turkije veroordeeld als onderdeel van een „kruisvaarderscampagne” tegen de islam. Volgens al-Qaida wil de paus ervoor zorgen dat Turkije zijn seculiere karakter behoudt en dat het land „in de armen van de Europese Unie wordt gedreven om de verbreiding van de islam te stoppen.”

Het is het eerste bezoek van paus Benedictus aan een islamitische natie. Hij keert vrijdag, na afloop van de vierdaagse reis, terug naar Rome.