„Met uw beslissing om ons te gijzelen brengt u de vrije pers in gevaar”, stellen Joost de Haas en Bart Mos. Volgens de twee vroeg de Haagse rechter-commissaris hun voorafgaand aan zijn besluit of ze kinderen hadden. „Daarna trok u de conclusie dat het dus zin had om ons vast te zetten, vanwege de emotionele druk die ons er uiteindelijk toe zou zetten onze bronnen te verraden. Dat argument hebben wij als zeer schokkend ervaren.”De gijzeling van de twee journalisten heeft gisteren alom verontwaardiging opgeroepen. Zowel collega’s als politici spraken hun bezorgdheid uit. Justitie nam de twee maandag in gijzeling omdat ze weigeren te onthullen wie hun staatsgeheime dossiers van de inlichtingendienst AIVD heeft doorgespeeld over topcrimineel Mink K. Journalist Simon Vuyk hangt eveneens gijzeling boven het hoofd. Hij publiceerde over de Haagse ’metselmoorden’.

De rechtbank Haag zou vandaag beslissen over verlenging van de gijzeling. Als hij instemt, blijven Mos en De Haas mogelijk nog twaalf dagen vastzitten. De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) zou vandaag een protestbijeenkomst bij de rechtbank houden. Volgens NVJ-secretaris Thomas Bruning kan de journalistiek niet functioneren als journalisten hun bronnen niet kunnen beschermen.

Premier Balkenende wilde zich gisteren niet uitlaten over de zaak, maar noemde de persvrijheid „een groot goed.” PvdA-fractieleider Bos maakt zich „zeer bezorgd” over de persvrijheid. SP-leider Marijnissen noemde de gijzeling „schandalig.” De laatste jaren gaat justitie vaker over tot gijzeling. Sinds 1988 zijn vijf journalisten vastgezet, van wie vier in de laatste zes jaar.

„Ik vind het principieel onjuist als journalisten als de lange arm van justitie worden gebruikt”, aldus Chrisje Brants, hoogleraar straf- en strafprocesrecht. „Het werkt averechts en je maakt helden van de journalisten in kwestie.”