Nog een gegeven: jongeren die vroeger verplicht waren om naar de kerk te gaan, gaan ook tegenwoordig nog „significant” vaker naar de kerk dan jongeren die niet verplicht waren om naar de kerk te gaan.Het onderzoek werd uitgevoerd door studenten van de faculteit der godgeleerdheid van de Leidse universiteit en werd geleid door dr. Elpine de Boer, docente methoden en technieken. Opdrachtgever waren vier „geloofsgemeenschappen” in Leiden-Zuidwest en Voorschoten: twee protestantse gemeenten en twee parochies.

„Maart 2003 was het, toen twee dominees uit de Protestantse Gemeente in Leiden Zuid-West wilden praten met mensen uit de rooms-katholieke parochie Lam Gods”, schrijven de auteurs in de inleiding op hun boek (uitg. Kok, Kampen). „Het onderwerp van gesprek waren de jongeren die wel te zien waren op papier maar niet in de kerk.”

Zou de kerk op een of andere wijze nog iets voor deze jongeren kunnen betekenen? En zo ja, op welke manier? Dat waren de vragen waarop (een werkgroep uit) de kerken een antwoord wilden hebben. Besloten werd de Universiteit Leiden te benaderen.

Op een door de studenten gemaakte enquête, verstuurd aan 850 jongeren tussen de 13 en de 18 jaar, reageerden er 246, een respons van bijna 30 procent.

Op basis van de enquêtegegevens stelden de onderzoekers negen „geloofsprofielen” op, waarin verschillen tussen de groepen jongeren tot uitdrukking komen. De kerk moet zich realiseren dat door een bepaalde activiteit slechts een beperkt aantal jongeren bereikt zal worden, schrijven zij. „Het bereiken van grotere groepen jongeren betekent zich richten op meer geloofsprofielen. Wie of welk profiel wil je als kerk bereiken? En lukt het je ook om deze jongeren te bereiken?”

De negen „geloofsprofielen” die de Leidse studenten bij de respondenten vaststelden, waren: ”gelovig”, ”spiritueel”, ”ik geloof in God” (18 procent van de respondenten), ”de kerk zegt mij niet veel, maar het geloof, daar kan ik wel wat mee” (15,4 procent), ”ik ben niet bezig met God of zingeving (22,8 procent), ”ik vraag me af wat ik nu eigenlijk geloof en waarom (21,1 procent), ”mijn ideeën over God of zingeving veranderen telkens” (12,7 procent) en ten slotte: ”ik heb behoefte aan inspiratie om een zinvol leven te leiden” (10,1 procent).

Het tweede belangrijke punt dat de deelnemende kerken uit de enquêteresultaten haalden, was dat deze laten zien dat de houding van ouders een belangrijke rol speelt in de betrokkenheid van jongeren bij de kerk. De auteurs: „Kunnen en willen de kerken aan de slag met dit gegeven?”

Het onderzoek laat een „behoorlijke samenhang” zien met de kerkgang van de jongeren als ouders helemaal niet naar de kerk gaan, of als ze wel regelmatig naar de kerk gaan, bijvoorbeeld omdat ze vrijwilligerswerk doen. Bij het merendeel van de respondenten die relatief vaak naar de kerk gaan, blijkt er thuis ten minste ”iets” aan „het geloof” te worden gedaan.

Bij het merendeel van de respondenten die vrijwel nooit naar de kerk gaan wordt er thuis ”niets” of ”bijna niets” aan „het geloof” gedaan. Als er thuis iets aan „het geloof” wordt gedaan, gaan jongeren niet alleen vaker naar de kerk, maar hebben zij ook vaker „een religieuze ervaring.”

Een derde belangrijk gegeven is volgens de kerken dat er „nauwelijks verschillen zijn gevonden in de wijze waarop protestantse en katholieke jongeren de enquête hebben ingevuld. Vraagt dit een oecumenische aanpak?”

Voor de kerken die het initiatief namen dit onderzoek uit te laten voeren „is het duidelijk dat de benadering van de jongeren op een andere wijze moet gaan plaatsvinden”, aldus de onderzoekers. „Zij pleiten voor oecumenische samenwerking tussen vier kerken. Hierdoor kunnen meer groepen jongeren bij een grotere diversiteit aan activiteiten betrokken worden. Hierdoor zal er aan jongeren wel duidelijk gemaakt moeten worden wat, waar en wanneer iets voor hen wordt georganiseerd.”

De geloofsprofielen die gebaseerd zijn op de geloofsbeleving „blijken voor de kerken een goed stuk gereedschap te zijn om een bewustwording teweeg te brengen aangaande het organiseren van jongerenactiviteiten.”

Het symposium ”Je bent jong en je wilt anders” heeft vrijdagmiddag plaats in de Antoniuskerk in Leiden.