Vaticaan gematigd in conflict Libanon
ROME - „De Libanezen hebben het recht dat de soevereiniteit van hun staat wordt gerespecteerd, de Israëliërs hebben het recht om te leven in hun staat en de Palestijnen hebben het recht op een vrije en soevereine staat.” De Heilige Stoel nam donderdagmiddag met deze verklaring een gematigde positie in ten opzichte van het Libanonconflict.
De verklaring moet een aantal dubbelzinnige uitspraken de afgelopen week van de zijde van de Heilige Stoel neutraliseren.Vorige week vrijdag stelde Angelo Sodano, als staatssecretaris van de Romeinse curie de tweede man in het Vaticaan, zich op aan de zijde van de Libanezen. „De Heilige Stoel betreurt in het bijzonder de aanval op Libanon, een vrije en soevereine natie, en zij bevestigt haar betrokkenheid bij het volk van Libanon.”
De verklaring deed Sodano voor de Vaticaanse radiozender. De verklaring werd kennelijk zo belangrijk gevonden dat de tekst via een communiqué van de persafdeling verder werd verspreid. Hezbollah vatte de verklaring, blijkens een radio-uitzending van deze beweging, op als als een steun in de rug.
Twee dagen later sprak paus Benedictus XVI vanuit zijn vakantieadres in de Italiaanse Alpen gematigder woorden. „Aan de bron van de verwoestende confrontatie staan objectieve situaties waarbij de wet en de gerechtigheid worden gerechtvaardigd. Maar noch terroristische handelingen noch vergelding kunnen worden gerechtvaardigd.”
Voor het Vaticaan is het bijna een reflex om bij conflicten beide zijden op te roepen de wapens neer te leggen.
De vraag is of Sodano en de paus dezelfde taal spreken. Vorig jaar rond deze tijd, toen de paus ook niet in het Vaticaan aanwezig was, veroordeelde Sodano een aantal bomaanslagen die in de voorgaande dagen de wereld had doen opschrikken, zonder daarbij een bloedige aanslag in Israël te noemen. Hij rechtvaardigde zich door te zeggen dat Israël aanslagen vaak vergeldt, en dat dit ingaat tegen het internationale recht.
De koele reactie van het Vaticaan op Israël heeft te maken met de al jaren durende politiek om de christelijke bevolking op het Arabisch schiereiland en daarbuiten te beschermen. Vanwege oorlogshandelingen daalt het percentage christenen er in rap tempo.
Het Heilige Land zonder christenen is een angstbeeld waartegen de Heilige Stoel strijdt. Om die reden wordt onder andere Syrië, waar relatief veel christenen wonen, door de vingers gezien.
Hoe dan ook is het opvallend hoe passief de paus het conflict benadert. „De kerk is weer niet solidair met het Israëlische volk”, schreef de kerkhistoricus Alberto Melloni gisteren in Corriere della Sera. Er is geen initiatief, zoals „een reis naar het Heilig Land zoals Johannes Paulus II heeft geprobeerd te maken ten tijde van de Balkancrisis.”
Bovendien corrigeert Benedictus XVI de ideeën van Sodano onvoldoende. Het helpt ook al niet dat Sodano’s ontslag wegens pensionering twee maanden (tot halverwege september) werd uitgesteld. Sodano’s opvolger heeft bovendien geen ervaring in internationale betrekkingen.
Dat de paus een koele indruk maakte, kwam -mogelijk ongewild- door televisiebeelden, waarbij te zien was dat de paus Mozart op de piano speelde terwijl in Haifa en Beiroet de bommen insloegen.