Grondvlak
De Noorderkerk van de gereformeerde gemeente in Rijssen wordt verbouwd. Als alles naar verwachting verloopt, zal in september met het karwei worden begonnen, zegt scriba G. W. van de Maat.
Over de verbouwing wordt al geruime tijd gesproken. De kerk mist een grote multifunctionele ruimte, terwijl er wel minder efficiënte ruimten zijn. Daarom worden deze omgevormd tot een zaal die plaats biedt aan 200 mensen. De zaal is onder andere bedoeld voor rouwontvangsten en als ontmoetingsruimte voor verenigingen.Daarnaast worden verbeteringen aangebracht aan onder andere het sanitair. Ook komt een er keuken bij. Aan de noordkant van de kerk wordt een nieuwe ingang gebouwd met onder andere een garderobe. Onder de kerk, die op een 2,5 meter hoge fundering rust, komt een kelder voor 200 fietsen.
De kerk werd ruim vijftig jaar geleden gebouwd. Later werd er een gedeelte aangebouwd, dat bedoeld was als pastorie. In die functie is het nooit gebruikt. De consistorie werd erin gevestigd, evenals een verenigingszaal. De garage daaronder wordt nu archiefruimte. De planning is dat de aanbouw aan het einde van dit jaar gereed is.
De Noorderkerk heeft ruim 1900 zitplaatsen. De gereformeerde gemeente Rijssen-Noord wordt bediend door ds. C. A. van Dieren.
Hervormd Beerta 500 jaar
De hervormde kerk van het Groningse Beerta, niet ver van Winschoten, bestaat 500 jaar. Het jubileum wordt in september herdacht. De kerk wordt niet meer gebruikt voor erediensten. Jarenlang was in het bedehuis een permanente rommelmarkt gevestigd, zegt bouwkundige Menno Sikkink van de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK). De stichting, waaronder inmiddels 57 kerken vallen, nam het gebouw ongeveer twee jaar geleden over van de plaatselijke kerkvoogdij. „Ze had meer kerken dan ze kon gebruiken.”
De kerk was dringend toe aan een opknapbeurt. Sikkink: „Met name het pleisterwerk was ontoonbaar. Dat was jaren geleden bij een restauratie aangebracht. Vrijwilligers hebben het verwijderd en dat werd later overgenomen door een gespecialiseerd bedrijf. Nu wordt er opnieuw gepleisterd. Ook is er schilderwerk gedaan, er komen extra voorzieningen zoals een keukentje en de kapconstructie wordt aangepakt.” Volgens Sikkink verkeert de kerk nog in goede staat. „Het is een van oorsprong redelijk degelijk gebouw.”
De kerk staat midden in het Oost-Groningse dorp. De kerkzaal is zo’n 25 meter lang en 9 meter breed. Het is een eenbeukige, laatgotische zaalkerk uit 1506. Het gebouw, met een vrijstaande klokkentoren uit 1806, was oorspronkelijk gewijd aan St.-Bartholoméüs. In de kerk staat een orgel van P. van Oeckelen uit 1862. De stenen gewelven werden in 1783 vervangen door een houten tongewelf. Als gevolg van de restauratie van 1961 is het interieur ingrijpend veranderd. De preekstoel is in 1625 in renaissancestijl gemaakt door Johan Berentz.
Het streven is om het kerkgebouw na de restauratie weer meer te gaan gebruiken. Gedacht wordt aan tentoonstellingen en concerten en het is ook niet uit te sluiten dat er weer erediensten in de kerk zullen worden gehouden.
Kerken kijken in Utrecht
In de binnenstad van Utrecht openen tot begin september dertien monumentale kerken hun deuren. Meer dan 180 vrijwilligers staan klaar voor een gratis rondleiding. Vorig jaar trok ”Kerken Kijken Utrecht” meer dan 45.000 bezoekers.
Dit jaar staat ”Kerken Kijken Utrecht” in het teken van het thema ”Kerkvensters”. Kerkvensters zijn vaak ware kunstobjecten met een interessante historie en symboliek. Vooral in Duitse en Franse kathedralen zijn beroemde voorbeelden te vinden van gebrandschilderde kerkvensters met rijke voorstellingen, vaak daterend uit de middeleeuwen. In Nederland zijn de meeste gebrandschilderde vensters van later datum. In Utrecht zijn nog wel restanten van middeleeuwse kerkvensters aanwezig, maar de meeste dateren uit de negentiende en de twintigste eeuw. In de negentiende eeuw beleefde de glas-in-loodkunst een nieuwe bloeiperiode en werden vooral rooms-katholieke kerken weer van gebrandschilderde ramen voorzien.
In de binnenstad van Utrecht is een route uitgezet langs bijzondere kerkvensters. Zoals de vensters van de St.-Willibrorduskerk in de Minrebroederstraat, die in de negentiende eeuw werden beglaasd door Heinrich Geuer. Na 1900 werd meer aansluiting gezocht bij eigentijdse stijlen. Dat is te zien in verschillende vensters van Richard Roland Holst in de Domkerk, gemaakt in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. Bij de grootscheepse restauratie van de Utrechtse binnenstadskerken in de jaren vijftig en zestig is in veel kerken ook weer glas in lood toegepast, zoals in de Geertekerk, de Leeuwenbergh, de Nicolaaskerk en de Augustinuskerk. Hiervoor werden bekende (glas)kunstenaars als Johan Dijkstra, Henk Schilling en Charles Eyck ingeschakeld.
Informatie over de kerken en de vensters is verkrijgbaar in de deelnemende kerken. Er zijn dit jaar twee folders. In een algemene folder is de route opgenomen. Daarnaast geeft ”Kijk op Kerkvensters” achtergrondinformatie over de geschiedenis van glas in lood en voorbeelden van bijzondere kerkvensters.
In aansluiting op het thema hebben de betrokken kerkgenootschappen een serie ansichtkaarten uitgebracht. Deze gratis kaarten zijn verkrijgbaar in de deelnemende kerken. De meeste gebouwen die kunnen worden bezocht tijdens ”Kerken Kijken Utrecht” zijn op dinsdag tot en met zaterdag geopend van 11.00 tot 16.30 uur. Meer informatie: www.kerkenkijken.nl.
De rubriek Grondvlak is bedoeld voor nieuws vanuit plaatselijke gemeenten. Berichten die voor plaatsing in aanmerking komen, kunnen gemaild worden naar: grondvlak@refdag.nl. Post kan gestuurd worden naar: Reformatorisch Dagblad, t.a.v. kerkredactie, Postbus 670, 7300 AR Apeldoorn.