Het Duitse dorpje Oeding ligt 500 meter na de grens met Nederland. In de Winterswyker Straße staat een koe.Geen echte. Het beest dient als uithangbord voor slager Rüweling. Vandaag, vrijdag, heeft hij de Schinkenschnitzels in de reclame. Veel klandizie heeft de slager niet. Uit angst voor het virus?

In de streek die grenst aan de Achterhoek is geen koe, geen varken en geen paard buiten te zien. Van een flinke manege in Borken zitten alle staldeuren potdicht. Bezoekers komen het erf niet op.

Bij vijf bedrijven rond Borken en Raesfeld zijn donderdag 1900 varkens gedood en afgevoerd. Dit nadat op een van de boerderijen varkenspest was geconstateerd.

Volgens een ooggetuige waren de toegangswegen naar de boerderijen al vroeg met hekken afgezet. Brandweermannen zorgden ervoor dat niemand in de buurt kon komen. Aan het einde van de middag waren de twee ”Totungskolonnen” klaar met hun werk.

Het ruimen van de honderden varkens gebeurde op de erven van de boerderijen, onzichtbaar tussen de verschillende schuren. Mannen in blauwe pakken van de Duitse Technisches Hilfswerk zorgden voor het schoonspuiten van de vrachtwagens die het terrein verlieten.

In het beschermingsgebied rond het besmette bedrijf in Raesfeld waren vrijdag veertien teams van dierenartsen onderweg om verdere bloedproeven te nemen op varkenshouderijen. In het gebied worden 38.000 varkens gehouden.

Borken ligt maar 15 kilometer van Winterswijk. De varkensboeren in de Achterhoek -en met hen in de rest van Nederland- staan op scherp. Het varkenspestvirus kent immers geen grenzen.

Het vervoer van varkens naar en in Duitsland is vrijwel stilgelegd. Alleen voor varkens op weg naar slachterijen is vervoer onder strikte voorwaarden nog toegestaan.

Daarbij geldt onder meer dat de slachtvarkens alleen afkomstig mogen zijn van bedrijven waar de voorgaande zestig dagen geen andere levende varkens zijn aangevoerd. Andere dieren (biggen, fokdieren) mogen helemaal niet meer worden geëxporteerd.

De Twentse varkenshandel en -transportbedrijven merken de gevolgen al. De strengere richtlijnen voor desinfectie van vrachtwagens maakt export naar Duitsland in de praktijk wel heel moeilijk, aldus voorzitter Reekers van de Bond van Handelaren in vee.

Er zijn ook strengere richtlijnen van kracht voor desinfectie van vrachtwagens die varkens vervoeren vanuit andere EU-lidstaten naar slachthuizen in Noord-Rijnland-Westfalen. De wagens die op een Duits varkensbedrijf zijn geweest, moeten niet alleen dubbel worden gereinigd en ontsmet, maar vervolgens ook drie dagen worden stilgezet. Dit brengt transporteurs fors in de problemen.

Ruim de helft (51,2 procent) van de 3,7 miljoen levende biggen die Nederland in 2004 exporteerde, ging naar Duitse varkensbedrijven. De maatregelen blijven in ieder geval tot 15 mei van kracht.

Varkenshouders in Noord-Rijnland-Westfalen komen ook in de problemen door het vervoersverbod. De stallen raken voller en voller. Volgens voorzitter Franz-Josef Möller van de regionale boerenbond is een opkoopregeling dringend gewenst.

Of het varkenspestvirus ook al in Nederland is, kan niemand zeggen. In een brief aan de Tweede Kamer schreef minister Veerman van Landbouw donderdag: „Er blijkt veel tijd te zitten tussen de vermoedelijke introductie van het virus en het vaststellen van de uitbraak. We moeten dus constateren dat het virustype waar we hier mee te maken hebben, geen ziektebeeld veroorzaakt dat onmiddellijk opvalt en de alarmbellen doet afgaan.”

Voor de varkensboeren in het oosten van het land is de onzekerheid voorlopig niet voorbij.