De effectenbeurzen zuchten al langere tijd onder angst voor boekhoudschandalen. Vorige week wakkerde de angst voor fraude bij het tweede telecomconcern van de Verenigde Staten, WorldCom, dit negatieve sentiment aan. Ook kopieermachinefabrikant Xerox moest die week omzetcijfers naar beneden bijstellen nadat ze kunstmatig bleken opgepompt.

Vivendi zou vorig jaar uit de rode cijfers zijn gebleven door een ingewikkelde verkoop van een belang in het Britse BSkyB. Het bedrijf boekte een opbrengst, terwijl het in werkelijkheid om een lening zou gaan. Vivendi ontkende het gesjoemel en de beurstoezichthouders in Parijs en New York steunden het daarin. Het nieuws volgde op de aankondiging van Vivendi-topman Jean-Marie Messier dat hij aftreedt.

Het verweer kon de koers van het aandeel Vivendi niet redden. Het geplaagde concern kelderde met een kwart, nadat eerder de handel verscheidene keren vanwege te sterke dalingen was stilgelegd. De belangrijkste index in Parijs, de CAC-40, verloor 4,15 procent.

Ook op de belangrijkste beurzen kwam het nieuws hard aan. In Amsterdam verloor de AEX-index 4,1 procent, in Londen bedroeg het verlies 3 procent. In Frankfurt kwam de DAX-index op een min van 3,9 procent te staan. De stemming was door de verliezen op Wall Street maandag al niet positief. De technologiebeurs Nasdaq sloot op de laagste stand in vijf jaar.

Enkele maanden eerder veroorzaakte de val van energiegigant Enron een schok in de financiële wereld. Via allerlei administratieve trucs presenteerde het bedrijf zich naar buiten toe als zeer winstgevend, terwijl schulden in de boekhouding werden verstopt. Eind 2001 ging het bedrijf failliet. Het schandaal was tevens aanleiding voor het ter discussie stellen van de accountantscontrole.

WorldCom-bestuursvoorzitter John Sidgmore heeft dinsdag overleving van zijn bedrijf een „zaak van nationale veiligheid” genoemd. In een opinieverhaal voor de Knight-Rider Tribune maakte Sidgmore duidelijk dat WorldCom niet ten onder mag gaan.

„Ik geloof dat het in het belang is van onze nationale veiligheid, de Amerikaanse consumenten en de miljoenen klanten om WorldComs voortbestaan tot een topprioriteit te maken”, zo schrijft Sidgmore in een dramatische oproep aan de Amerikaanse samenleving.

„Volgens vele schattingen zijn we goed voor de helft van het internetverkeer in de wereld. Wij bedienen ook de grootste Amerikaanse overheidsorganisaties, zoals de ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken. Wat gebeurt er als WorldCom niet overleeft?” aldus de eind april aangetreden topman.

Sidgmore zei dat de nieuwe directie „diep verontwaardigd” en „kwaad” is door het boekhoudschandaal. Hij beloofde de komende tijd de buitenwereld op een open en integere manier tegemoet te treden.

Later op de dag maakte Sidgmore op een persconferentie bekend in gesprek te zijn met verschillende banken over herstructurering van leningen. Hij sloot niet uit dat het bedrijf gedwongen is faillissement aan te vragen. „Op dit moment werken we er met de banken hard aan om het te voorkomen”, aldus Sidgmore, die benadrukte dat WorldCom nog geen grote klanten was kwijtgeraakt.

Hij bevestigde dat WorldCom in gesprek is met de overheid, een van de grootste klanten van het bedrijf, maar wilde over de inhoud niets zeggen. De regering-Bush dreigt WorldCom in de ban te doen als overheidsleverancier.

In zijn eerste openbare optreden na het bekend worden van het boekhoudschandaal, beloofde Sidgmore volledige openheid. „We zullen alles openbaren wat we weten, zodra we het weten.” WorldCom liet eerder weten mee te werken aan de diverse onderzoeken naar de fraude bij het bedrijf, onder meer dat van de rechtbank.