Human Rights Watch: wél CIA-gevangenissen in Polen
BRUSSEL/WARSCHAU (AP) - Polen was belangrijkste locatie in Europa voor het vasthouden en verhoren van terreurverdachten door de CIA. Dat heeft Marc Garlasco, inlichtingenexpert voor de Amerikaanse mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch vrijdag gezegd in de Poolse krant Gazeta Wyborcza.
Het Europese Parlement heeft aangekondigd maandag te zullen beslissen over een eigen parlementair onderzoek naar de vermoede CIA-gevangenissen en gevangenentransporten in Europa.Garlasco vertelde de Poolse krant in een interview dat Human Rights Watch over documenten beschikt die het bestaan van detentiecentra in Polen ondersteunen en bewijzen dat Roemenië is gebruikt als doorgang voor gevangenentransport. ’Een operatie op die schaal kan nooit hebben plaatsgevonden zonder dat de Poolse autoriteiten ervan wisten’, zei Gerlasco. ’Mensen hebben hier aan deelgenomen, er zijn vluchtgegevens.’ De Poolse regering ontkent het bestaan van detentiecentra of CIA-transporten.
Volgens Garlasco zijn in Polen ongeveer 25 belangrijke terreurverdachten verhoord vlakbij een voormalig militair vliegveld in Szymany in Noord-Polen en op een andere, veel grotere locatie in het zuiden van het land. Hij heeft de documenten niet aan de krant laten zien. Wel is volgens Garlasco al het relevante materiaal overgedragen aan de Zwitserse parlementariër Dick Marty. De Raad van Europa, de Europese mensenrechtenwaakhond, heeft hem belast met het onderzoek naar geheime CIA-gevangenissen in Oost-Europa.
Scheidend president van Polen Alexander Kwasniewski benadrukte deze week nog dat er geen CIA-gevangenissen of gevangenen in Polen zijn. Eerder, op 28 november, zei hij dat zulke detentiecentra er nooit zijn geweest. Donderdag liet de Poolse premier Kazimierz Marcinkiewicz weten dat Polen meewerkt aan het onderzoek van Marty.
Het Europese Parlement besluit volgende week maandag of het in aanvulling op het onderzoek van Marty een eigen onderzoek instelt naar de vermoede geheime CIA-gevangenissen en gevangenentransporten op Europees grondgebied. Drie fracties in het Europese parlement - de socialisten, liberalen en de Groenen- dringen aan op het vormen van een parlementaire enquêtecommissie, ook al hebben de afzonderlijke regeringen van de EU-lidstaten genoegen genomen met de uitleg van Condoleezza Rice over de behandeling van terreurverdachten. Een enquête kan het lopende onderzoek van Marty politiek gewicht geven.
’Een flink aantal EU-lidstaten moet op de hoogte zijn geweest van de CIA-vluchten’, zei Martin Schulz, fractievoorzitter van de socialisten in het europarlement. Hij vindt dat de enquêtecommissie heldere en ondubbelzinnige antwoorden van de lidstaten moet eisen.
Tijdens haar vijfdaagse bezoek aan Europa, dat vrijdag eindigde, weigerde Rice direct antwoord te geven op de vraag of de Verenigde Staten terreurverdachten vasthouden in gevangenissen in Europa. Ze verzekerde woensdag echter dat de VS de rechten van verdachten niet schenden. De Europese ministers van buitenlandse zaken namen daar genoegen mee. Het Europees parlement en de Raad van Europa hebben echter laten weten niet tevreden te zijn met de uitleg van Rice, en hebben aangekondigd de kwestie niet te laten rusten tot er een antwoord is op de vragen over de beweerde CIA-vluchten en detentiecentra.