Benschop heeft gedurende het driedaagse bezoek gesproken met diverse politici, maar vooral met zijn collega, de Roemeense minister van Buitenlandse Zaken Moto. „Alles in Roemenië concentreert zich op de toetreding tot de Europese Unie”, aldus Benschop. Op zich kwam de voortgangsrapportage van de Europese Commissie gunstig uit. Het verscheen op de eerste dag van het staatsbezoek, dinsdag. In dat rapport krijgt Roemenië volgens Benschop een „faire beoordeling.”

Fair, dat wil volgens Benschop zeggen: eerlijk. Roemenië heeft nog lang niet voldaan aan alle EU-criteria, maar is wel enorm hard aan een inhaalslag bezig. Zeker is dat Roemenië niet tot de eerste groep van tien van de in totaal twaalf kandidaat-lidstaten behoort die in 2004 mogen toetreden tot de Europese Unie. Zelf houdt Boekarest het op 1 januari 2007 en Benschop acht dat een „realistische” inschatting. Het ander land dat nog langer moet wachten is buurland Bulgarije.

Van hun kant zien de Roemenen in dat Nederland, hoewel klein, een handige bemiddelaar kan zijn om een plek te veroveren in de Europese familie. Vandaar dat deze week lovende woorden over Nederland zijn gesproken.

Signaal
De staatssecretaris –die tijdens het bezoek een keer voor prins Willem-Alexander werd aangezien– zal aan Nederlandse bedrijven die in Roemenië zijn geïnteresseerd het volgende signaal afgeven. „Het land heeft het ergste gehad en is duidelijk bezig omhoog te klimmen uit het dal.” Ook van Nederlanders in Roemenië kreeg Benschop te horen dat het de betere kant op gaat. „Bovendien doet de nieuwe Roemeense regering het uitstekend.”

Benschop zei ook dat hij getroffen was door de veelheid aan projecten die in Roemenië met zowel gouvernementele als particuliere hulp wordt uitgevoerd. „In Den Haag houd ik me bijvoorbeeld met Matra-programma’s (bilateraal programma Maatschappelijke Transformatie) bezig en als ik zie wat de effecten hiervan zijn… Het is verbazend hoeveel het voor de mensen betekent.”

In Roemenië opereren grote Nederlandse bedrijven als Unilever, Shell, ING en ABN/Amro, maar ook nog zo’n 1300 andere. Ook durfals storten zich op bepaalde segmenten van de Roemeense markt: de vlees- en zuivelsector blijkt populair. Niemand staat hier raar te kijken van de vrolijke Nederlander die, amper een week in het land, zich gaat oriënteren omdat hij brood ziet in het bouwen van gevels.

Klagen
Toch is het niet allemaal rozengeur en manenschijn onder de Nederlanders in Roemenië. Veel van hen klagen over de corruptie en de mentaliteit. Zo is het moeilijk vergunningen te bemachtigen. Weer een ander wijst op de verschillen: in het noorden van het land is het veel aantrekkelijker qua werkklimaat dan in het zuiden. Dit zou naar verluidt het gevolg zijn van het voormalige Duitse bestuur van bijvoorbeeld de Banaat-regio met als middelpunt Timisoara, dat zich in 1918 bij het verenigde Groot-Roemenië aansloot.

Weer anderen beoordelen dat Roemenië nog lang niet toe is aan de toetreding tot de EU. „Dat gaat zeker nog zo’n tien tot vijftien jaar duren.” Wie om zich heen kijkt ziet de tegenstellingen van een land-in-de-groei. Enerzijds is Roemenië een spoorwegmuseum, anderzijds heeft de Tarom een goedkope en nieuwe luchtvloot. Hetzelfde geldt voor de winkels: van modern tot zeer grauw en daterend uit het communistische tijdperk.

Anderzijds zijn de lonen in Roemenië laag –iets wat bijvoorbeeld voor de Nederlandse textielfabrikant Schretlen, van het Ten Cate-ondergoed– in Craiova prettig is. Tal van ondernemers willen het dan ook voorlopig zo houden in Roemenië en nemen veel dingen voor lief.

Verdieping
De afgelopen week is er op het terrein van de Nederlands-Roemeense betrekkingen een verdieping tot stand gekomen. Zo sloten Nederland en Roemenië een verdrag over sociale zekerheid. Dit houdt afspraken in over de controle op betaling van sociale uitkeringen door Nederland in Roemenië aan Nederlanders. Anderzijds geldt het verdrag ook voor gerechtigden van Roemeense uitkeringen in Nederland. Ook werd er een samenwerkingsmemorandum getekend tussen de havens van Constanta en Rotterdam.

Op de laatste dag van het staatsbezoek, donderdag, besloot het Nederlandse ministerie van Economische Zaken om voor tweederde een haalbaarheidsstudie met betrekking tot de rehabilitatie van het Bega-kanaal mede te financieren. In totaal gaat het om tweederde van 200.000 euro. Als het kanaal volledig bevaarbaar wordt, worden de stad Timisoara en het gewest Timis opnieuw verbonden met andere Europese regio’s en steden, zoals Belgrado, Boedapest en ook Rotterdam. Niet uitgesloten is dat Timisoara met 350.000 inwoners en het agriculturele centrum van de Banaat-regio helemaal uit zijn voegen gaat barsten.

Ten slotte kondigde Benschop aan dat er in 2002 in Timisoara -als de ’booming’ regio van Roemenië– een honorair-consulaat van het Koninkrijk der Nederlanden zal worden gevestigd. De benoeming van de honorair-consul zal volgend jaar gestalte krijgen in de persoon van een „zakenman met een grote reputatie die de Nederlandse bedrijven aantrekt en introduceert.”