Ibrahima is niet de enige die met deze plannen rondloopt. Ceuta en Melilla, de twee Spaanse enclaves aan de noordzijde van Marokko, zijn magneten voor duizenden Afrikaanse jongeren die ervan dromen de armoede en conflicten in West- en Centraal-Afrika te ontvluchten. In de bossen aan de Marokkaanse kant van de grens wachten zij een gelegenheid af om Spanje, en dus de Europese Unie, ’in’ te klimmen. Dat is niet gemakkelijk: metershoge hekken en rollen prikkeldraad vol vlijmscherpe mesjes zorgen voor scheiding tussen Europa en Afrika.Wie er overheen komt, heeft geluk. Onder de huidige Spaanse wetgeving mogen illegalen die bij binnenkomst in Spanje worden opgepakt, blijven als hun vaderland geen akkoord heeft ondertekend dat hun onmiddellijke repatriëring mogelijk maakt. Vrijwel geen van de landen ten zuiden van de Sahara heeft een dergelijke overeenkomst getekend.

De pogingen om Europa in te komen zijn al jaren gaande. De afgelopen weken hanteerden de immigranten uit onder andere Nigeria, Kameroen, Congo, Guinee en Ivoorkust een andere tactiek: ze opereren niet langer in kleine groepjes, maar met honderden tegelijk. Massaal werpen ze zich ’s nachts over de omheiningen.

Donderdag vond de zesde bestorming in een week plaats. Ongeveer 1000 Afrikanen bestormden het hek rond Melilla, waarbij opnieuw doden en vele gewonden vielen. De politie probeerde de immigranten met man en macht tegen te houden, waarbij ze het gebruik van geweld niet schuwde.

Volgens Artsen zonder Grenzen worden de immigranten „onmenselijk behandeld” door de Marokkaanse en Spaanse autoriteiten. „Deze kwetsbare groep mensen is vaak het slachtoffer van grof geweld en moet toch al onder erbarmelijke omstandigheden leven”, stelt de organisatie in een recent verschenen rapport. Een Senegalese immigrant verklaarde tegenover Artsen zonder Grenzen: „Ik probeerde het hek over te klimmen, maar een groep Marokkaanse soldaten zag me. Snel sprong ik van 4 meter hoog naar beneden. Ik voelde ontzettend veel pijn en wilde wegrennen. De soldaten haalden me in en begonnen me te slaan.”

Dit jaar hebben ruim 12.000 Afrikanen de grensovergang tussen de enclave en Marokko bestormd met het doel Spaans grondgebied te bereiken. De grotere toestroom van Afrikanen uit landen ten zuiden van de Sahara houdt vermoedelijk verband met het nieuwe immigratiebeleid van de Spaanse regering-Zapatero. Madrid introduceerde eind vorig jaar een amnestieregeling voor illegalen die al twee jaar in Spanje zitten en zeker één jaar in het land hebben gewerkt. Niet minder dan 700.000 illegalen kregen op die manier een permanente verblijfsvergunning. In augustus dit jaar meldden zich nog eens 120.000 illegalen voor het tweede generaal pardon.

Recent kondigde Spanje aan de hekken rond de enclaves te gaan verhogen. Het hek dat de 10 kilometer lange grens tussen Marokko en Melilla vormt, wordt verhoogd van 3 naar 6 meter. Voor veel Afrikanen een reden om nog voor de ophoging een laatste wanhopige poging te wagen.

De immigranten die de enclave weten binnen te dringen, worden geregistreerd en naar het CETI gebracht, het overvolle opvangcentrum waar de illegalen onderdak, voedsel en medische verzorging krijgen. Het centrum biedt plaats aan ongeveer 500 mensen, maar inmiddels verblijven er zo’n 1000 immigranten en dit aantal stijgt bij elke bestorming. In een poging dit probleem op te lossen, besloten de Spaanse autoriteiten 100 immigranten naar het vasteland te vliegen om hen daar op te vangen. Tot die tijd kunnen extra tenten, neergezet door Het Rode Kruis en het Spaanse leger, een plek bieden aan 513 immigranten.

De Spaanse regering stuurde gisteren 480 militairen naar de enclaves Ceuta en Melilla om de grenzen in Afrika te bewaken en de vloedstroom van immigranten tegen te gaan. Verder wil ze vaart zetten achter het terugsturen van illegalen naar Marokko. De uitzettingen worden verricht op grond van een overeenkomst die Spanje in 1992 sloot met Marokko, maar die nooit ten uitvoer is gebracht.

Ook aan Marokkaanse zijde wordt aan het indammen van de stroom illegalen gewerkt. De bossen rondom de enclaves worden uitgekamd en honderden illegalen worden gearresteerd en in busjes naar Algerije gebracht. Voor de meeste Afrikanen begint daar het verhaal opnieuw. De 21-jarige Nikei uit Mali zegt: „Ik ben vertrokken toen ik vijftien was en zwerf al zes jaar rond. Ik kan niet terug. Het is doodgaan of naar Spanje.”

Ceuta en Melilla
Ceuta en Melilla zijn twee Spaanse enclaves op het noordelijkste puntje van Marokko, aan de Straat van Gibraltar en de Middellandse Zee. Melilla werd in 1497 door de Spanjaarden veroverd, Ceuta kwam in 1580 in Spaanse handen. Marokko beschouwt de beide enclaves nog steeds als bezet Marokkaans grondgebied en probeert deze sinds zijn onafhankelijkheid in 1956 terug te krijgen. Koning Mohammed VI vroeg Madrid in 2002 nog de ‘bezetting’ te beëindigen. De Spaanse minister van Buitenlandse Zaken, Ana Palacio, zei in een reactie dat de Marokkaanse aanspraak op de enclaves geen wettelijke basis in het internationaal recht heeft. Volgens haar zijn de twee steden onderdeel van de Europese Unie, wat voor de Britse enclave Gibraltar overigens niet geldt. „Er is geen wettelijke basis om Spanje neer te zetten als een koloniale natie.”