Het Meldpunt Misbruik Identificatieplicht organiseert woensdag in Utrecht een demonstratie tegen de wet op de uitgebreide identificatieplicht. Die is sinds 1 januari van kracht. Bij de kantonrechter in de domstad worden woensdag de eerste rechtszaken gevoerd wegens het niet tonen van een geldig legitimatiebewijs, de ID-kaart.De leerlingen van de Pieter Zandt Scholengemeenschap in Kampen zitten er niet mee. Net als alle andere Nederlanders boven de 14 jaar zijn ze verplicht altijd een ID-kaart te kunnen tonen als een agent dat nodig acht. Maar hebben ze zo’n kaart dan inderdaad áltijd bij zich? Klaas-Frans knikt. Hij grijpt direct naar zijn broekzak en vist er een portemonnee uit. „Kijk, hier heb je het pasje. Zit standaard in mijn portemonnee. Die heb ik altijd bij me.”

De ID-kaart is net zo groot als een creditcard of bankpasje. „Alle persoonlijke gegevens staan erop. Mijn voor- en achternaam, woonplaats, pasfoto en handtekening.” Zelfs zijn lengte staat keurig op het pasje: 1 meter en 75 centimeter. „Ik heb het pasje al vanaf 2002. Ik moest me toen legitimeren om een buspasje te kunnen kopen.”

De kaart zit veilig in de portemonnee van Klaas-Frans opgeborgen. Toch ziet het pasje er al redelijk verfomfaaid uit. „Het is niet al te stevig. Er zit al een aardige scheur in.”

Ondertussen komen meer jongens op het schoolplein om de Staphorster heen staan. De een na de ander trekt -al etend uit een zak chips- de portemonnee voor de dag om het pasje te pakken. „Ik heb de kaart gekocht toen ik met het vliegtuig naar Londen ging”, zegt Bastiaan de Roos (16) uit IJsselmuiden. „Ik ben blij dat-ie niet al te groot is. Eerst was het een groot en onhandig ding.”

Nog nooit heeft een agent Bastiaan om het pasje gevraagd. Toch gebruikt hij de kaart regelmatig. „Je moet je vaak legitimeren als je ergens sigaretten of alcohol koopt. Bij de Boni kennen ze me inmiddels wel. Daar hoef ik m’n pasje niet meer te laten zien.”

Harjan Kooiker (17) uit Rouveen heeft ook een ID-kaart. Hij vindt het niet erg die altijd bij zich te hebben. „Ik kan me wel voorstellen dat mensen die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt er meer moeite mee hebben.”

Zijn leeftijdsgenoot Klaas-Bert de Boer uit Staphorst valt Harjan bij. „Door de identificatieplicht konden Duitsers toen makkelijk joden opsporen. Daar moet ik nu toch aan denken.”

De 14-jarige Eelco de Wit uit Rutten heeft de ID-kaart ook meestal bij zich. „Ik heb de kaart sinds 3 januari. Mijn ouders hebben alles betaald. De kaart kostte 29 euro.”

Heeft Eelco zijn pasje al een keer aan iemand moeten laten zien? Hij schudt zijn hoofd. „Nee. Dat is wel dom. Waarom moet ik anders zo’n ding kopen?”

Eelco heeft er geen enkel bezwaar tegen het pasje altijd bij zich te hebben. „Als ik een ongeluk zou krijgen, kunnen mensen snel nagaan wie ik ben.”

Klaas Talen (16) uit Staphorst knikt. „Dat vind ik ook een goed punt. Het is wel overdreven om gelijk een bekeuring te krijgen als je dat ding een keer niet bij je hebt.”

Anneke Bijker (18) uit Staphorst en Gert Dokter (16) uit IJsselmuiden kunnen niets laten zien. Anneke wijst op haar tasje: „Daar past geen portemonnee in, dus stop ik er alleen mijn buspasje los in. Ik hoop maar dat ik nooit word aangehouden.”

Gert heeft geen identiteitskaart, maar een paspoort. „Die ligt thuis. Ik ga niet elke dag mijn paspoort meenemen. De identificatieplicht is ook een beetje onzin. Al is het voor de nationale veiligheid wel weer goed. Ook met het oog op terrorisme. Misschien maak ik binnenkort wel een kopietje van mijn paspoort. Volgens mij is het ook genoeg om dat bij je hebben.”