Premier Koizumi bezorgt LDP een megaoverwinning
De partij van premier Koizumi, de Liberaal Democratische Partij (LDP), heeft zondag de oppositie resoluut van tafel geveegd. Tijdens de verkiezingen voor de Japanse Tweede Kamer won de LDP de op een na grootste overwinning in haar vijftig jaar bestaan.
Koizumi’s partij schoot omhoog van 212 naar 296 zetels. Ondanks de grote overwinning besloot de partij de macht te delen met coalitiepartner Komeito. De twee partijen bezetten nu 327 van de 480 zetels, een overweldigende meerderheid. Iedereen in Japan wist dat de LDP zou winnen, maar deze historische verschuiving was een verrassing, ook voor Koizumi zelf.
De zege gaat ten koste van de oppositie. De Democratische Partij van Japan (DPJ) verloor liefst 64 van haar 177 Tweede-Kamerzetels. Een terneergeslagen Okada -partijleider van de DPJ- accepteerde direct de verantwoordelijkheid voor het verlies.
De zege van de LDP wordt volledig toegeschreven aan Koizumi. Japanse media schrijven vandaag zelfs over ”Koizumi Magic”. Tegenstanders beschuldigen de premier ervan de kiezers te hebben misleid door tijdens de verkiezingscampagne alleen te praten over de hervormingsplannen van de Japanse staatsposterijen.
Japan Post bezorgt niet enkel de post. Het is de grootste financiële organisatie ter wereld. De postbank en de postlevensverzekeringen bezitten meer dan 2,5 biljoen euro in activa. Dertig procent van al het geld op Japanse spaarrekeningen en eenderde van alle levensverzekeringen zijn in handen van Japan Post. Dit maakt het bedrijf drie keer zo groot als westerse organisaties als UBS, Citigroup en HSBC.
Premier Koizumi meent dat de Japanse privé-sector het werk van Japan Post veel effectiever en winstgevender kan doen. Hij ontbond daarom vorige maand de Japanse Tweede Kamer nadat de Eerste Kamer niet instemde met zijn plannen om de Japanse posterijen te hervormen.
Terwijl oppositiekandidaten campagne voerden zoals zij gewend waren, hamerde Koizumi op zijn hervormingsplannen. Hij toverde daarmee de algemene verkiezingen om tot een landelijk referendum voor of tegen hervormingen. Tijdens toespraken op de Japanse straten vroeg hij de kiezers steevast: „Bent u voor of tegen hervormingen?”
Zijn aanpak sprak velen duidelijk aan. Meer dan 67 procent van de kiezers ging zondag naar de stembus, en dat is de hoogste opkomst sinds 1996. Kiezers waren ook onder de indruk van de manier waarop hij de Tweede Kamer ontbond. Veel Japanners snakken naar overtuigend leiderschap nu Japan al jarenlang bezig is met een daling op tal van internationale ranglijsten, zoals die van economische prestaties en de kwaliteit van het onderwijs. „Men zei dat ik eigenmachtig handelde door de Tweede Kamer te ontbinden”, zei Koizumi zondagavond in een interview met nationale omroep NHK, „maar het volk ondersteunt me.”
Koizumi’s strategie bleek geniaal. Door zich volledig te concentreren op de hervormingsplannen van de posterijen, kon een overwinning enkel uitgelegd worden als een ja-stem voor hervormingen. Nu zijn overwinning zo groot blijkt zullen tegenstanders van de hervormingsplannen het wel uit hun hoofd laten om opnieuw tegen te stemmen. Dat is belangrijk, want de premier kan de Eerste Kamer, waar de grootste tegenstand tegen hervormingen leeft, niet wettelijk ontbinden. Veel Eerste-Kamerleden die eerder tegenstemden, zeiden zondag dat zij nu voor gaan stemmen.
Koizumi zegt dat hij niet van plan is de hervormingsplannen te veranderen nu hij zo’n grote meerderheid heeft behaald. „Nu we dit resultaat hebben”, vertelde hij de NHK zondag, „wil ik dit wetsontwerp zonder oponthoud tot wet verheffen, en verdergaan met andere hervormingen.” Tijdens eerdere onderhandelingen in de volksvertegenwoordiging verwaterden de plannen echter dusdanig, dat er zeker stemmen zullen klinken die oproepen tot terugkeer naar de oorspronkelijke plannen. Maar Koizumi heeft niet veel tijd om ál zijn plannen te verwerkelijken. Zijn termijn als partijleider loopt volgend jaar september af. Zondag werd hij al geadviseerd om de leidsels langer in handen te houden, maar hij zegt dit niet te willen doen. En degenen die hem goed kennen, zeggen dat niemand hem zal kunnen overhalen aan te blijven als leider.
Dit tijdsgebrek kan belangrijk worden. Hoewel Koizumi tijdens de campagne uitsluitend sprak over de hervorming van de posterijen, kampt Japan met tal van andere problemen. De economie is weliswaar weer aan het groeien -voor het eerst in zeven jaar- en Japanse banken lenen weer geld uit, nu het probleem van oninbare leningen vrijwel is opgelost. Maar vanwege de vergrijzing van de bevolking dreigt een crisis in het pensioenstelsel en in de sociale voorzieningen. Het Japanse platteland is aan het ontvolken en sterft een langzame dood. Het geboortecijfer ligt zo laag, dat de Japanse bevolking dit jaar is begonnen te krimpen. Er zijn territoriale problemen met de buurlanden, en diplomatieke betrekkingen met China en Zuid-Korea belandden op een dieptepunt. En dat is nog maar het topje van de lijst.
En vooral zijn het problemen die snel opgelost moeten worden, voordat ze de natie overweldigen. De vraag is of dat gaat lukken. Want hoewel de Japanse kiezers Koizumi deze overwinning hebben bezorgd, betekent dat niet dat ze het met al zijn ideeën eens zijn. Mizuho Fukushima, leider van de Democratische Socialistische Partij (SDP), de enige oppositiepartij die zetels wist te winnen (van vijf naar zeven), ziet Koizumi’s zege enkel als de uitslag van een referendum over de hervormingen van de Japanse posterijen. „Ik geloof”, vertelde ze de NHK zondag, „dat het volk voor hervorming van de posterijen is. Maar ze geven deze regering geen carte blanche voor kwesties als de crisis rond de pensioenen, het verhogen van de belastingen en het herschrijven van de grondwet.”
De problemen zijn zo groot, dat velen zich nu al afvragen of Koizumi’s partij zijn vertrek volgend jaar zal overleven.