Economie

„Jarenlang werkte ik als een bezetene”

Een op de tien werkenden kampte de afgelopen jaren met burn-outklachten, meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maandag. J. G. Eshuis (62) uit Putten behoort tot die categorie; drie jaar voor zijn pensioendatum knapte het elastiek definitief. Hij wordt nooit meer de oude. „Gelukkig niet.”

Frank van de Beek
26 July 2005 09:24Gewijzigd op 14 November 2020 02:47
PUTTEN – Werken is gezond. Daar blijft J. G. Eshuis van overtuigd, ondanks zijn burn out. „Ik wilde het echter te goed doen, was bang fouten te maken en durfde geen werk over te dragen. Het werk ging zelfs mee op vakantie.” Foto Bram van de Biezen
PUTTEN – Werken is gezond. Daar blijft J. G. Eshuis van overtuigd, ondanks zijn burn out. „Ik wilde het echter te goed doen, was bang fouten te maken en durfde geen werk over te dragen. Het werk ging zelfs mee op vakantie.” Foto Bram van de Biezen

Als hij terugkijkt op zijn leven kan hij diverse factoren noemen die de kiem legden voor zijn burn-out. „Ik was een teruggetrokken jongen, introvert zeggen ze tegenwoordig. Mijn oudere broers speelden vadertje over mij, daar moest ik altijd tegen opboksen.”

Eshuis groeit op in de tijd na de oorlog. „Het was een periode van drie keer leren en drie keer presteren. Aan die verwachting wilde ik voldoen. Ik vond het vreselijk om te blijven zitten op de hbs, terwijl mijn vrouw laconiek bleef over haar extra jaartje mulo.”

Na hbs en hts krijgt Eshuis een functie bij de gemeente. De ambtenarencultuur irriteert hem. Het duurt te lang voordat zijn plannen worden uitgevoerd. Hij maakt de overstap naar het onderwijs. Als wiskundeleraar werkt hij met veel plezier op de Middelbare Agrarische School in Putten. Als de school naar Barneveld verhuist, zoekt het bestuur een roostermaker die ook zitting heeft in de directie. Een baan naar het hart van Eshuis.

Het werk kost hem veel energie. „Ik wilde het te goed doen, was bang fouten te maken en durfde niet over te dragen. Het werk ging zelfs mee op vakantie. Het heeft me bezeten, 24 uur per dag. ’s Nachts bedacht ik oplossingen die ik overdag in praktijk bracht.”

De eerste klachten steken de kop op: moe, driftig en onverdraagzaam sleept Eshuis zich van vakantie naar vakantie. De herstelperioden duren echter steeds langer. „’s Ochtends ging ik wel vrolijk van huis, maar het werk kwam nooit af. Thuis reageerde ik spanningen af.”

In 2000 ervaart de roostermaker na zijn vakantie een enorme druk als hij de school binnenstapt. De bedrijfsarts stelt de workaholic voor een indringende keus. „Als u gewoon wilt blijven leven, moet u er nu uitstappen.” Eshuis ervaart de diagnose burn-out -„oftewel totaal overspannen”- als een bevrijding.

De eerste tijd slaapt Eshuis zestien uur per dag. Een psychiater adviseert hem kleine klusjes op te pakken. Echt herstel blijft uit. Tot op de dag van vandaag kampt Eshuis met de gevolgen van de jarenlange roofbouw op zijn lichaam. Vroeg naar bed, ’s middags een poosje slapen en spanningen vermijden beheersen nu het levenspatroon.

Ondanks alle rust en regelmaat valt Eshuis soms toch uren weg. „Ik word nooit meer de oude en dat is misschien maar goed ook. Het elastiek is definitief geknapt. De verminderde krachten vormen een doorn in het vlees die mij ervoor behoeden opnieuw in dezelfde valkuil te stappen. Anderzijds leer ik nu bijvoorbeeld te genieten van bloemen en planten en kan ik mij verwonderen over de schepping.”

Uit het CBS-onderzoek blijkt dat vooral werkenden in het onderwijs en de horeca kampen met burn-outverschijnselen. Eshuis kan zich dat goed voorstellen. „Ik kon me niet meer verplaatsen in de leefwereld van jongeren van 18 jaar. Daarom pleit ik voor een pensioenleeftijd in het onderwijs van 55 jaar.”

Eshuis’ vrouw (65) is blij dat de rust is weergekeerd, ook al zijn ze noodgedwongen verhuisd van een vrijstaand huis met riante tuin naar een bovenwoning. „Ik heb me vaak alleen gevoeld. Als ik mijn man waarschuwde, kreeg ik het verwijt dat ik niet luisterde en het niet begreep. Een psychiater zie ooit tegen mij: „Hoe houdt u het uit?” Dat was een schokkend moment voor mij.”

Over het belangrijkste winstpunt zijn beiden het eens. Ze ervaren nu geestelijk eenheid. Eshuis: „Ik wilde het al die tijd zelf doen, maar dat heb ik de afgelopen jaren afgeleerd. Het lied ”Ga niet alleen door ’t leven, die last is u te zwaar” kreeg inhoud voor mij. Gelukkig wel.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer