In het desbetreffende tekstgedeelte noemt de catechismus de rooms-katholieke mis een „vervloekte afgoderij.” Het voorstel van Noord-Amerikaanse lidkerken was antwoord 80 in een kleiner lettertype af te drukken en te voorzien van een voetnoot waarin staat dat de officiële leer van de Rooms-Katholieke Kerk over de eucharistie geen afgoderij is.

De vertegenwoordigers van 39 gereformeerde kerken uit 25 landen stemden zaterdag in Utrecht „met grote waardering” in met het voorstel om deze mening ter kennis van de lidkerken te brengen. Tevens besloot de vergadering de World Alliance of Reformed Churches (WARC) te vragen om over dit onderwerp zowel met de aangesloten kerken als met de Rooms-Katholieke Kerk het gesprek aan te gaan.

Vrijwel alle kerken van de GOR kennen de Heidelbergse Catechismus als belijdenisgeschrift. Het gaat hier om vraag en antwoord 80, waar gesproken wordt over het verschil tussen het Avondmaal des Heeren en de paapse mis. In het antwoord staat dat Christus nog dagelijks door de mispriesters geofferd wordt en dat de RK-Kerk leert dat Christus in de mis lichamelijk onder de gestalte van brood en wijn is en daarin aangebeden moet worden. Daarom is de mis niet anders dan een verloochening van de enige offerande en van het lijden van Jezus Christus en een vervloekte afgoderij, zo staat er. De woorden „vervloekte afgoderij” zijn een reactie op de vervloeking die in het (rooms-katholieke) Concilie van Trente is uitgesproken.

Woensdag stelde ds. George Vandervelde van de Amerikaanse Christian Reformed Church (CRC), vanouds een Nederlandse migrantenkerk, het onderwerp aan de orde. Hij zei dat de catechismus een karikatuur schetst van de eucharistie die in strijd is met de werkelijkheid. Volgens hem geeft de catechismus zo een vals getuigenis van de Rooms-Katholieke Kerk.

De CRC begon enkele jaren geleden met een bronnenonderzoek naar de leer van de Rooms-Katholieke Kerk. Ook zijn er officiële dialooggesprekken geweest tussen de twee kerken. Tijdens een dit voorjaar gehouden synode van de CRC werd besloten dat de passage met betrekking tot de mis niet in haar huidige vorm in de catechismus zal blijven staan. Mogelijk wordt het gedeelte in een kleiner lettertype gehandhaafd, of komt er een verklarende voetnoot. Voorstellen zijn naar de kerken gestuurd en volgend jaar beslist de synode van de CRC definitief.

Indonesische kerken werken al twintig jaar lang met een voetnoot bij antwoord 80. Deze begint met een kerkhistorische verklaring over het ontstaan van de HC in 1563. Daarna volgt een uitleg, met als slotconclusie dat de eucharistie geen afgoderij is, maar een werkelijke en zichtbare uitdrukking van het geloof in God, Die aanwezig is en Die werkelijk en zichtbaar mensen redt.

De GOR nam de suggestie van de CRC uiteindelijk niet over. Wel stuurt de raad een rapport naar de lidkerken waarin de rooms-katholieke opvattingen worden verduidelijkt. Op verzoek van onder meer de Protestantse Kerk in Nederland zal ook een stevige discussie met de Rooms-Katholieke Kerk aangegaan worden. „Ook de RKK zal haar leer tegen het licht moeten houden”, aldus algemeen secretaris dr. B. Plaisier (PKN).

Mgr. John Radano, waarnemer namens het Vaticaan, was content met de uitkomst van het protestantse debat. „De gereformeerde kerken hebben duidelijk vastgesteld dat het belijdenisgeschrift op het punt van de katholieke mis niet accuraat is. Dat is voor mij voldoende.”

De RKK wil volgens Radano de discussie met de protestanten best aangaan. „We willen de eenheid tussen christenen bevorderen. Het doel van de discussie moet dan ook zijn de verschillen te onderzoeken en te bekijken of het echt verschillen zijn.”