Dat betekent een overwinning voor premier Juncker. Die had vooraf aangekondigd bij een eventuele afwijzing te zullen opstappen. Hij reageerde dan ook opgetogen op de uitslag en sprak van „een nieuwe impuls” voor de beoogde gemeenschappelijke constitutie. Verwerping zou volgens hem, na het eerdere nee in Frankrijk en Nederland, „de absolute dood” van dat document hebben veroorzaakt.

Voorzitter Barroso van de Europese Commissie feliciteerde Juncker met het „sterke signaal” van de zijde van de inwoners van het groothertogdom, maar voegde daar met opvallend veel nadruk aan toe dat de toekomst van de grondwet „onzeker” blijft. Ook diverse regeringsleiders toonden zich verheugd. De Britse premier Blair, die momenteel de regie voert over de Unie, liet weten: „Als voorzitter van de EU verwelkomen we dit resultaat.”

Begin dit jaar wezen de cijfers van enquêtes erop dat het altijd zeer Europees gezinde Luxemburg massaal voor zou stemmen. Geleidelijk aan groeide echter de weerstand. Bij een laatste peiling, een maand geleden, was de steun afgebrokkeld tot 55 procent. Na die tijd, toen de nationale spelregels geen nieuwe opinieonderzoeken meer toestonden, blijkt er in de verhoudingen onder de ruim 220.000 burgers met stemplicht niet veel te zijn veranderd.

De grondwet kan pas in werking treden na goedkeuring door elk van de 25 lidstaten. Inmiddels hebben er dertien groen licht gegeven. In Spanje en Luxemburg mochten de kiezers daarvoor opdraven, de rest deed dat via uitsluitend een parlementaire procedure. Naar het zich nu laat aanzien is invoering uiteindelijk niet haalbaar. Eind mei en begin juni leverden volksraadplegingen in Frankrijk en Nederland namelijk een negatief vonnis op.

Naar aanleiding daarvan besloten de regeringsaanvoerders een denkpauze van een jaar in te lassen voor een grondige discussie over de vraag hoe het verder moet met Europa. Zij verschoven de deadline van het ratificatieproces van november 2006 naar medio 2007. Diverse landen haalden voorlopig een streep door een reeds geagendeerd referendum, maar Luxemburg hield vast aan de voorgenomen datum van 10 juli 2005.

Juncker zinspeelt erop, zo viel gisteren op te maken uit zijn woorden, dat Frankrijk en Nederland te zijner tijd een tweede referendum organiseren om op die manier alsnog een ja te krijgen. In het verleden gebeurde hetzelfde in Denemarken en Ierland nadat daar in eerste instantie een nee had geklonken tegen respectievelijk het Verdrag van Maastricht en het Verdrag van Nice. President Chirac en premier Balkenende sluiten zo’n herkansing uit. De Tweede Kamer voelt er evenmin voor.