Toch geen herstart van campagnes
Er komt toch geen herstart van de verkiezingscampagnes door de diverse politieke partijen. Wel gunnen de lijsttrekkers elkaar vanaf morgen de ruimte om via de media op bescheiden wijze aan voorlichting te doen.
Dat is het resultaat van overleg tussen de diverse partijen. Vrijdagochtend was het algemene gevoelen dat de lijsttrekkers van de grotere partijen weinig bezwaar zouden hebben tegen het voorstel van vooral SP en D66 om begin volgende week weer op bescheiden manier campagne te voeren. Maar in de marge van de begrafenis van Fortuyn bleek dat Melkert (PvdA), Dijkstal (VVD) en Balkenende (CDA) daar weinig voor voelen.
Ook Tweede-Kamervoorzitter mevrouw Van Nieuwenhoven zou zich tegen de uitdrukkelijke wens van SP en D66 hebben gekeerd. Bovendien weegt de stem van de Lijst Pim Fortuyn in deze kwestie zwaar. De LPF is niet enthousiast, mede omdat zij geen lijsttrekker meer heeft om de campagne aan te voeren. Toch heeft de LPF de deur niet radicaal in het slot gegooid. De partij hield zich beschikbaar voor overleg, morgen in Den Haag, dat nu echter niet doorgaat.
Eerder deze week maakte PvdA-coryfee Van Thijn duidelijk dat hij niets ziet in een bescheiden herstart van de campagne. Hij zei dat halfslachtig campagnevoeren onvermijdelijk zal leiden tot onverkwikkelijke taferelen, waarbij lijsttrekkers met elkaar in discussie gaan over wat nog wel en wat net niet kan. Een andere overweging is dat de situatie na de moord op Fortuyn nog steeds zo gespannen is dat politieke de-escalatie gewenst blijft.
De lijsttrekkers gunnen elkaar wel de ruimte om naar bevind van zaken te handelen wanneer zij worden gevraagd voor media-optredens. Lijsttrekkers die in de pers, voor de radio of op de televisie reageren op de situatie die na het overlijden van Fortuyn is ontstaan, hoeven niet te rekenen op kritiek. Vooral D66 benadrukte de laatste dagen dat een campagnestop geen mediastilte betekent. Samen met de SP vindt D66 dat het ook mogelijk moet zijn om de kiezer „enigszins voor te lichten” over inhoudelijke punten van hun verkiezingsprogramma’s.
De lijsttrekkers zijn het er wel over eens dat ze niet samen in een programma moeten verschijnen of publiekelijk in debat moeten gaan voor de verkiezingsdag van 15 mei. Het tv-debat dat aanstaande dinsdagavond zou worden gehouden, gaat daarom definitief niet door.
De opiniepeilingen worden wel hervat. Onderzoeksbureau NIPO maakte vrijdag bekend dat het vanaf zaterdag weer aan het peilen is. Het andere bureau, Interview NSS, begint maandag weer. De resultaten van de NIPO-peiling worden maandag gepresenteerd door 2Vandaag. Het tv-programma NOVA maakt dinsdag de uitslag van de Interview-peiling bekend.
Na de moord op Fortuyn besloten de onderzoeksbureaus in ieder geval tot vrijdag geen verkiezingsonderzoeken uit te voeren. Zij vonden het niet gepast in deze omstandigheden mensen vragen te stellen over politiek. Bovendien zou, volgens directeur R. Heutink van Interview, de emotie van de ondervraagden de peilingen te veel beïnvloeden.
Het NIPO ondervraagt normaal gesproken 3000 mensen. Nu zullen het er iets minder zijn, aldus een woordvoerder. Maar de onderzoeksmethode wijkt verder niet af. Interview heeft dit keer door de omstandigheden slechts één dag om te peilen. Anders wordt dat in een tijdsbestek van zes dagen gedaan, aldus M. Banks van het onderzoeksbureau.