Het symposium was georganiseerd door het opinieblad CV.Koers, in samenwerking met het Christelijk Studiecentrum ICS en het blad Beweging van de Stichting voor Reformatorische Wijsbegeerte. Zo’n 150 mensen gaven van hun belangstelling blijk.

Prof. dr. Jan Hoogland, hoofdredacteur van Beweging en bijzonder hoogleraar reformatorische wijsbegeerte in Tilburg, verzorgde een lezing over de actualiteit van de levenskunstfilosofie.

De filosoof schetste de vernieuwde aandacht voor levenskunst als een reactie op het modernisme. Het postmodernisme constateerde de onhaalbaarheid van het streven naar een perfect bestaan. Dit utopische, perfecte leven, waar levenskunst overbodig was, bleek een voedingsplaats voor onvermijdelijke problemen, zoals burn-out en psychische overbelasting.

Nu maakbaarheid en planning gerelativeerd worden, komt er weer ruimte voor levenskunst, aldus Hoogland. Bij de postmoderne mens, die constant keuzes maken moet, is er sprake van een „keuzebiografie.” Het postmodernisme kan omschreven worden als „reflexieve moderniteit.” Deze ontwikkelingen maken het, zei de bijzonder hoogleraar, begrijpelijk dat de filosofie weer gericht is op levenskunst.

Levenskunst is de kunst van het omgaan met mogelijkheden, het vinden van de juiste balans tussen planning en het reageren op het onverwachte en verrassende element.

”Time-management” is momenteel het belangrijkste item, aldus prof. Hoogland. Levenskunst is volgens hem zowel het leren genieten van het goede als het bewustzijn dat „de kwade dagen” kunnen komen. ”Genieten” is ”ontvangen” en niet ”nemen”, zoals ten onrechte vaak wordt gedacht.

Deze moderne thematiek is overigens al de centrale gedachte in het bijbelse boek Prediker. Volgens prof. Hoogland zouden christenen de levenskunstenaars bij uitstek moeten zijn, omdat zij de kunst van het aanvaarden als het loslaten verstaan.

In het middaggedeelte waren er verschillende workshops, zoals over gemeentezijn, opvoeding, carrière, ouderen, meditatie, vertelkunst, lijden en handicap, leven in een consumptiemaatschappij.

Nynke Dijkstra leidde de workshop over levenskunst in de kerkelijke gemeente. Zij werkt in de regio Utrecht als gemeenteadviseur (PKN) met een toerustingstaak in pastoraat en gemeenteopbouw.

Dijkstra gaf enkele aanwijzingen om het leven van een ambtsdrager wat aangenamer te maken. Vacatures worden volgens haar te vaak ad hoc opgevuld omdat men al blij is iemand bereid te vinden. Met het oog op deze problemen ontwikkelde Dijkstra een ”gaventest”. Wanneer men in kerkenraden elkaar beter leert kennen en tijd neemt voor gesprek over geloofsvragen, blijken conflicten volgens haar beter oplosbaar.

De workshop over ”Levenskunst en lijden” werd geleid door Arthur Hegger. Hegger is als psychotherapeut werkzaam bij Eleos in Bosch en Duin. In de workshop ging hij eerst in op verschillende manieren van omgaan met het lijden. In andere werelddelen kijkt men anders aan tegen lijden dan in het westen. Dat werd wel duidelijk tijdens de recente tsunami.

Lijden kan nooit met ander lijden vergeleken worden, omdat iedereen het lijden weer anders ervaart, zo bleek uit de persoonlijke discussies tijdens deze workshop.