Uiteindelijk is de personendieselauto verantwoordelijk voor slechts 10 procent van het fijne stof in de lucht, stelt Mark van Dansink van Bovag. Ongeveer de helft is afkomstig uit de natuur -zeezout, Saharazand- en de overige 40 procent komt op rekening van scheepvaart, huishoudens -barbecues, open haarden, cv-installaties-, bussen en vrachtwagens. „Dat neemt niet weg dat maatregelen om diesels schoner te maken, uitstekend zijn. Zeker als je constateert dat de luchtkwaliteit op bepaalde plekken zeer slecht is.”

Volgens de Bovag-woordvoerder zal de subsidiemaatregel veel consumenten overhalen om een diesel met roetfilter aan te schaffen. „Uit onderzoek blijkt dat het milieuaspect steeds hoger op het prioriteitenlijstje van mensen komt te staan. En een roetfilter houdt bijna alle kleine roetdeeltjes tegen. Tel daarbij op dat de meerprijs van een schone dieselauto, gemiddeld zo’n 600 euro, door Van Geel wordt gecompenseerd, en de keus is eenvoudig.”

De onderhoudskosten vallen volgens Van Dansink mee. „De filters waar we het over hebben, partikelfilters, maken zichzelf schoon. Er moet wel om de zoveel tijd naar gekeken worden, maar dat is pas na zo’n 120.000 kilometer. Vergelijk het met een katalysator, die gaat ook jaren mee.”

Indianenverhalen
Alles goed en wel, maar dan moeten er per 1 juni wel diesels met partikelfilter op de markt zijn. En die hoeveelheid laat te wensen over, aldus de Volkskrant en het Algemeen Dagblad van vorige week. Alleen Peugeot en Citroën zouden het leeuwendeel van hun modellen met de voorziening aan kunnen bieden. Dat beeld is veel te pessimistisch, betoogt Kees Boutens van branchevereniging RAI. „Vanaf juni heeft een groot aantal fabrikanten modellen met roetfilter beschikbaar. Ga ervan uit dat binnenkort álle nieuwe diesels hem hebben. Dat nog niet alle auto’s er momenteel van voorzien zijn, heeft te maken met het feit dat de fijnstofproblematiek vrij recent is.” „En met de filterleveranciers, die met moeite aan de toenemende vraag kunnen voldoen”, vult Van Dansink aan. „Hoewel er geen reden is voor paniek: Ze zetten gewoon een tandje bij.”

De geruchten dat Van Geels maatregel de waarde van de dieseloccasions doet kelderen, wijzen beide woordvoerders van de autobranche van de hand. Van Dansink: „De opkomst van abs en katalysator in het verleden hebben dat effect ook nooit gehad. Wel of geen roetfilter is iets heel anders dan wel of geen lederen bekleding in een Jaguar, om maar eens wat te noemen.”

Boutens: „Die indianenverhalen komen uit Duitsland, waar men erover denkt delen van steden af te sluiten voor auto’s die niet schoon genoeg zijn. Maar in Nederland is dat helemaal geen punt van discussie. Wat misschien ook meespeelt in het geruchtencircuit is de op handen zijnde kilometerheffing, waarbij je misschien per kilometer meer moet betalen als je in een minder schone auto rijdt. Maar dat systeem start op z’n vroegst in 2015. Dat duurt nog zo lang dat het merendeel van de auto’s die nu rondrijden, dan van een roetfilter is voorzien.”

Schonere brandstof
De Bovag pleit ervoor om naast de subsidiëring van nieuwe diesels met roetfilter, ook bestaande modellen met de zuiveringsinstallatie uit te rusten. Van Dansink: „Dat kost wel wat meer, tussen de 1000 en 1600 euro, maar het levert opnieuw een verbetering van de luchtkwaliteit op.”

Boutens is het met hem eens, maar tekent aan dat een filter op de uitlaat van bestaande diesels minder fijn stof tegenhoudt dan een exemplaar op een nieuw model: slechts zo’n 50 procent. „Dat heeft te maken met de elektronica van de auto. Bij nieuwe wagens is het filter volledig geïntegreerd in het motormanagementsysteem, bij oudere niet.”

Voor de alleroudste generatie, die niet eens over een katalysator beschikt, zijn drastischer maatregelen nodig, vindt Boutens. „Tegen de eigenaar van zo’n auto moet je eigenlijk zeggen: Hier heb je 1000 euro, lever hem in en koop een jongere tweedehands. Die is schoner. Overigens mogen die klassiekers van de wet gewoon blijven rondrijden. Een auto moet voldoen aan de eisen die golden in het jaar dat hij werd opgeleverd en dus niet aan de jongste normen.”

Alles goed en wel, maar het ministerie van VROM en het Milieu en Natuur Planbureau becijferden onlangs dat Nederland ook met de subsidiëring van schonere diesels de Europese normen voor luchtkwaliteit niet haalt. Van Dansink: „Dat is zo, maar dat betekent niet dat je daarom geen maatregelen moet nemen. Bovendien staat de fiscale stimulering van de aankoop van diesels met roetfilter niet op zichzelf. Oliemaatschappijen hebben de laatste jaren steeds schonere benzines en diesels op de markt gezet en zijn daar nog steeds mee bezig. Alternatieve brandstoffen veroveren steeds meer terrein. Allemaal ontwikkelingen die zeker milieuwinst opleveren.”