Mijn ziel, laat mij toe dat ik u eens terugroep van uw omzwervingen, opdat ik eens openhartig met u spreek. Zelden kan ik van u zo veel tijd krijgen dat u mij met aandacht hoort, met wijsheid mijn voorstel overlegt en dat u mij onpartijdig antwoordt.Laat ik u daarom eens dagvaarden voor de ogen van een alwetend, doorzoekend, heilig en rechtvaardig God. Opdat u onder het besef van deze Majesteit uzelf recht onderzoeke en dat het de Heere behagen mocht u aan uzelf bekend te maken. Hij, Die de zin en het verstand gegeven heeft, kan alleen ons de verborgenheden van ons hart openbaren. Hij weet immers alles en kent al de gedachten die in ons hart opklimmen, ook als er nog geen woord op onze tong is. Gebruik geen verkeerde voorwendsels, want die gelden niet bij Hem. De mens mag aanzien wat voor ogen is, maar God ziet het hart aan.

Ik zal u een vraag stellen. Waarom bent u zo weinig met deze plicht bezig? Is het dan zo lastig uzelf te onderzoeken? Hebt u wel eens onderzocht wat de hindernissen zijn? Ik meen te weten waar het hapert: het is uw leven zonder God en Zijn gemeenschap. Dat brengt u buiten de staat om uzelf te onderzoeken. Dus zwerft u om in het woeste en kent noch God, noch uzelf. U dwaalt in het duister, u bent een vreemdeling van uw eigen hart. Omdat u uw hart zo weinig doorzoekt, is het u een ongewoon en moeilijk werk, maar niettemin voor u nuttig en nodig.

E. Wagter (Zelfonderzoek, 1714)