Camilla, een ”royal second wife”
Als er in Rome niets was gebeurd, waren de Britse prins Charles en Camilla Parker Bowles vrijdag een getrouwd paar geweest. Nu geven ze elkaar zaterdag in het stadhuis van Windsor het jawoord. Voor beiden is het hun tweede huwelijk en dus anders dan anders.

Het huwelijk van de prins van Wales met Camilla Parker Bowles maakt Camilla de bekendste „tweede vrouw en stiefmoeder.” Dit zegt Linda Robertson, voorzitter van de in maart opgerichte British Second Wives Club (BSWC). De Britse Tweede Vrouwen Club steunt vrouwen in Engeland die voor de tweede keer in het huwelijk treden. Dat laatste gaat volgens Robertson met allerlei moeilijkheden gepaard. Zijn er kinderen? Hoe zit het met de familie? En met de financiën?
In het geval van Camilla is het anders dan bij de gewone Britse vrouw. Zij krijgt nota bene de koningin als schoonmoeder en wordt daarmee een ”royal second wife”, een koninklijke tweede vrouw. Doordat Camilla met de Britse troonopvolger trouwt, brengt dat andere problemen met zich mee dan een tweede huwelijk van doorsnee burgers. Anderzijds is het een tweede huwelijk als alle andere. De een is weduwnaar, de ander gescheiden en beiden hebben kinderen. Dat laatste brengt het bekende stereotype van de boze stiefmoeder in beeld. „Een stereotype waar we tegen vechten”, stelt de BSWC-voorzitter.
„Wie zelf tweede vrouw is, weet dat Camilla over heel veel dingen heen zal moeten groeien”, aldus Robertson, die overweegt Camilla te benoemen tot erelid van de BSWC. „Een tweede huwelijk brengt enorm veel spanningen met zich mee. De koninklijke connectie maakt het voor Camilla extra zwaar. Ze weet zich verzekerd van de enorme belangstelling van de media.” Een ander punt is de eerste vrouw van de prins, Diana. Die is ook na haar dood nog altijd erg geliefd bij het volk. „Camilla zal een harde dobber krijgen aan het Diana-imago. Zij zal zich toch een eigen plaats moeten zien te verwerven aan de zijde van Charles. Maar ik denk dat ze een sterke vrouw is en dat het haar uiteindelijk zal lukken.”
Charles ontmoette Camilla Shand voor het eerst in 1970. De vonk sloeg over, maar Charles gaf zijn carrière bij de marine voorrang. Hoewel Camilla daarop trouwde met Andrew Parker Bowles, bloeide de liefde tussen de twee weer op. Aan de vooravond van zijn huwelijk met Diana Spencer zette Charles opnieuw een punt achter de relatie. Charles en Diana vormden geen harmonieus paar en na de geboorte van hun zoons William en Harry hervatte de prins zijn verhouding met Camilla. Het kwam tot een scheiding. De kroonprins werkte daarna voorzichtig aan de publieke acceptatie van Camilla. Al die pogingen moesten in 1997 abrupt worden stopgezet na de dramatische dood van Diana en haar vriend Dodi al-Fayed. Zij kwamen om bij een verkeersongeluk in Parijs.
Het duurde zes jaar voordat Charles en Camilla de volgende stap durfden te zetten: Camilla kreeg in 2003 de beschikking over enkele vertrekken in de Londense residentie van de kroonprins, Clarence House. De aankondiging van hun huwelijk in februari had het einde moeten betekenen van de jarenlange worsteling met de publieke opinie.
Waar de organisatie van Charles’ huwelijk met Diana perfect verliep, regen de problemen voor de kroonprins en Camilla zich aaneen. Trouwen in de kerk kan niet, omdat zowel Charles als Camilla is gescheiden en Andrew Parker Bowles nog in leven is. Een burgerlijke ceremonie, gevolgd door een kerkelijke inzegening, moest uitkomst bieden. Juristen wezen op een huwelijkswet uit de negentiende eeuw, die voor leden van het koningshuis alleen een kerkelijk huwelijk mogelijk maakt. De hoogste ambtenaar van de burgerlijke stand in Engeland meldde begin maart inderhaast dat die huwelijkswet buiten werking is gesteld door het Europese mensenrechtenverdrag.
Het oorspronkelijke plan om in het kasteel van Windsor te trouwen, kon niet doorgaan. Daarvoor bleek een speciale vergunning nodig te zijn, die Britten van alle rangen en standen de kans zou geven drie jaar lang het favoriete buitenverblijf van koningin Elizabeth als trouwlocatie te gebruiken. Daarop kozen Charles en Camilla voor een ceremonie in de Guildhall in Windsor. Het gemeentehuis wordt in de Britse media aangeduid als een zaaltje met klapstoeltjes, die bovendien naast een vestiging van McDonald’s is gelegen. Omdat de Guildhall een openbaar gebouw is, is de koninklijke bruiloft toegankelijk voor publiek.
De grootste smet op de organisatie van het huwelijk werd veroorzaakt door koningin Elizabeth en prins Philip. Hun beslissing om niet in de Guildhall aanwezig te zijn, wordt in Groot-Brittannië gezien als een belediging aan het adres van hun zoon en vooral hun aanstaande schoondochter. Volgens Buckingham Palace wil Elizabeth de aandacht niet van het bruidspaar afleiden en respect tonen voor de kleinschaligheid die het bruidspaar nastreeft. Charles’ ouders zijn wel bij de kerkelijke inzegening aanwezig. Overigens is de rest van de koninklijke familie wel present als Charles en Camilla het jawoord uitspreken. Hun zonen prins William en Tom Parker Bowles zijn getuigen.
En dan is er nog de kwestie van Camilla’s aanspreektitel wanneer haar echtgenoot koning Charles III wordt. Bij de aankondiging van de verloving verzekerde Clarence House dat ze geen koningin zou worden, maar dat Camilla in dat geval door het leven zal gaan als prinses-gemalin. De regering bekende echter dat alleen een wetswijziging kan voorkomen dat ze de hoogste titel, koningin Camilla, krijgt. Bovendien blijkt ze door het huwelijk automatisch alle titels van Charles te krijgen. Dat betekent dat Camilla prinses van Wales wordt, een titel die nog altijd wordt gebruikt om prinses Diana aan te duiden.
De dood van paus Johannes Paulus II zorgde op het laatste moment voor een kink in de kabel. Besloten werd om de paus op 8 april bij te zetten: de geplande huwelijkdag van Charles en Camilla. Uit respect voor de paus en omdat Charles bij diens uitvaart aanwezig zal zijn, stelde Clarence House de huwelijksdag daarom uit naar zaterdag 9 april.
Robertson verwacht niet dat Camilla morgen in een traditionele witte bruidsjurk zal verschijnen, met alles erop en eraan. „Nee. Ze is een vrouw op leeftijd en er is veel aan dit huwelijk voorafgegaan. Ik denk dat ze een prachtig klassiek ensemble zal dragen - dat uitstekend bij deze gelegenheid en bij deze dag zal passen.”