Of is dat eigenlijk wel zo verrassend? De voorbije decennia hebben honderdduizenden Oostenrijkers de kerk verlaten. De Bijbel leert dat zoiets niet zonder gevolgen blijft. Er heerst ontevredenheid. Er heerst vooral angst. Angst voor klimaatverandering, angst voor de oorlog zo’n 1200 kilometer oostwaarts, angst voor de islam.

Om stemmen te werven, spelen politieke partijen daarop in. De ontevredenheid wordt gevoed, de angst aangewakkerd. De oplossing van alle problemen begint met een stem op de juiste partij, is de belofte. Stem op de Groenen, anders vergaat onze planeet! Stem FPÖ, anders neemt de islam ons land over! Stem SPÖ, anders kunt u straks uw boodschappen niet meer betalen! De christendemocratische ÖVP houdt zich zoveel mogelijk buiten het politieke gekrakeel en profileert zich als de grote, gematigde middenpartij.

Je zou kunnen zeggen dat een regering heeft gefaald als de bevolking ontevreden en bang is. Zondag kregen de kiezers de gelegenheid om met de huidige regeringspartijen (ÖVP en de Groenen) af te rekenen. En dat deden ze. De FPÖ, aangevoerd door de geboren Karinthiër Herbert Kickl (55), werd de grootste met de verkiezingen. Angst voor de islam en voor de onbeheersbare migratiestromen is kennelijk groter dan de angst voor het einde van onze planeet of de angst dat boodschappen niet meer kunnen worden betaald.

Volkskanzler

Met vlijmscherpe tong en pen bracht Kickl zijn thema’s voor het voetlicht: „de ongebreidelde migratiestromen” die de Oostenrijkse samenleving ontwrichten, „de genderwaanzin” die het traditionele familieleven bedreigt en „het klimaatcommunisme” dat de bevolking onnodig op kosten jaagt.

Het bracht veel Oostenrijkers –toch al conservatief van aard– ertoe hun stem aan de FPÖ te geven. Herbert Kickl wil nu graag in zijn eigen woorden „Volkskanzler” –bondskanselier– worden.

Of hem dat lukt, is de vraag. Met zijn agressieve optreden in het parlement –en vooral in zalen en biertenten– heeft hij nogal wat mensen tegen zich in het harnas gejaagd. Links ziet in hem een wolf in schaapskleren die de rechtsstaat omver wil werpen, minderheden wil onderdrukken en andersdenkenden de mond wil snoeren. Critici zien parallellen met die duistere periode in de Oostenrijkse geschiedenis waar in brede kringen van de bevolking het liefst niet aan teruggedacht wordt.

Om een regering te vormen die gesteund wordt door een meerderheid van het parlement is de FPÖ afhankelijk van andere partijen. Tijdens het laatste politieke debat tussen de partijleiders liet de huidige bondskanselier Karl Nehammer (ÖVP) weten dat hij bereid is met de FPÖ samen te werken. Samenwerking met Kickl sloot hij daarentegen uit.