Een citroen (22 cent) en een ui (8 cent) legt een jongeman op de toonbank. „Dat is dan 30 cent”, zegt Koos Pot van sociale supermarkt Moes in Leeuwarden. „Ja, alles kan hier nog per stuk worden gekocht, ook een aardappel en zelfs een ei. Of drie mandarijnen.”

Mensen met een smalle beurs kunnen sinds een half jaar groente en fruit kopen bij Moes. De prijzen zijn er 30 procent lager dan in een gewone supermarkt. Initiatiefneemster Koos Pot (57) zette de zaak op. De aanleiding was dat ze in de weekendschool elke week een meisje zag met een bevroren frikandel in haar fruitbakje. „De frikandellen waren in de aanbieding bij de Aldi. Ik werd er verdrietig van”, zucht ze.

Mensen die moeite hebben de eindjes aan elkaar te knopen, bezuinigen het eerst op groente en fruit, zag ze. „Maar ik wil niet leven in een samenleving waarin iemand geen geld heeft voor een gezonde maaltijd.” Als sociaal ontwikkelaar richtte ze eerder weekend- en zomerscholen op in Súdwest-Fryslân en Leeuwarden. „Strijden tegen kansenongelijkheid zit in mijn bloed”, verzekert de rap pratende en enthousiaste Pot.

Pasje

Mede dankzij startsubsidies van fondsen kon de winkel een half jaar geleden zijn deuren openen. Alleen mensen met een pasje kunnen er terecht. Klanten krijgen die als hun inkomen onder de 140 procent van het minimuminkomen ligt. „Ik wil niet dat hier een Porsche voorrijdt en een kist bloemkolen inlaadt”, verduidelijkt Pot. „Maar in de praktijk gebeurt dat ook niet.”

„ Ik wil niet dat hier een Porsche voorrijdt en een kist bloemkolen inlaadt” - Koos Pot, initiatiefneemster

Moes heeft inmiddels 800 pasjeshouders. Voor de zomer moeten dat er 1000 zijn. De winkel verkoopt ook brood en lang houdbare producten zoals conserven, pindakaas, pasta en sauzen, maar ook bijvoorbeeld tandpasta en maandverband. In de koeling liggen zelfgemaakte salades en soepen. „Mensen moeten hier al hun boodschappen kunnen doen”, meent Pot. Ook de uitstraling van de zaak is belangrijk. Daarom is de vloer kraakhelder en zien de groenten en het fruit er fris uit. ,Ik wil absoluut kwalitatief goed spul verkopen en geen rommel.”

Het fruit en de groenten komen van groothandels, ingekocht tegen een gereduceerd tarief. Supermarkten willen geen kromme komkommers, enorme bieten of knotstomaten in de schappen. Pot: „Terwijl de smaak prima is. Dus we doen aan armoedebestrijding en voorkomen ook voedselverspilling”. Als ze langs de schappen loopt wijst ze: „Twee avocado’s voor een euro en een knotstomaat voor 89 cent. Ik word er blij van.”

Fantastisch

Dat geldt ook voor klant Marije Stehouwer die door de kleine prijzen nu weer gezond is gaan eten, vertelt ze. „Deze winkel is fantastisch! Ik eet nu veel meer groente en fruit. Voorheen nam ik wel eens een zak chips als avondeten. Dat hoeft niet meer.” Mia Postma stopt spinazie, tomaten, uien en brood in zijn tas. Hij is een vaste klant. Hij vindt het een uitkomst dat hij hier terechtkan. „Voor dertig euro kun je hier je weekboodschappen doen. Dit is de eerste plek waar ik maandagmorgen naartoe ga.”

De winkel wordt gerund door 25 mensen, die er als vrijwilliger helpen of werkervaring opdoen. Valerie van Wely (48) is een van hen, maar ze is ook klant bij Moes. Met beide is ze blij. „Ik heb weer een doel en doe weer mee in de maatschappij”, zegt ze opgewekt. „En voor het eerst in jaren kon ik weer asperges eten. Met ei en een sausje. Dat was zo genieten. Ik heb een foto van die maaltijd gemaakt en naar vrienden gestuurd.”