Het gebeurt nog wel eens dat mijn vrouw en ik van mening verschillen over wat we in onze vrije tijd gaan doen – maar we komen er altijd weer uit, want liefde vindt een weg. Helaas is het lastiger om een weg vooruit te vinden als kerkmensen met elkaar van mening verschillen, vooral als zij geen diepe, warme relatie hebben.

Gelukkig bevat de Schrift een aantal wezenlijke inzichten, zoals: Niemand weet alles. Dus we leren ervan als we naar anderen luisteren. Ook is een meningsverschil geen persoonlijke belediging. Het is het onvermijdelijke gevolg van onze beperkte kennis, perspectieven en ervaring en van onze zondige natuur. Jacobus 1:19 zegt: „Zo dan, mijn geliefde broeders, een iegelijk mens zij ras om te horen, traag om te spreken, traag tot toorn.”

Paulus’ beschrijving van de liefde in 1 Korinthe 13 heeft ook iets te zeggen over gezonde communicatie. Omdat de liefde „lankmoedig” is, laat ze mensen uitspreken. Zij is „niet opgeblazen”, ze zet het ego aan de kant. Zij „zoekt zichzelf niet”, ze drukt haar eigen voorstellen niet door. „Zij verblijdt zich in de waarheid”, dus zij zoekt de waarheid. De liefde „hoopt alle dingen, zij verdraagt alle dingen”. Daarom ziet ze voorbij aan kleine fouten en interpreteert ze andermans woorden zo positief mogelijk.

Legitieme zorgen

In Mattheüs 12 zien we hoe de Farizeën ten onrechte maar oprecht bezwaar maken tegen Jezus’ daden, die naar hun idee immoreel zijn. Vers 1-2: „In die tijd ging Jezus, op een sabbatdag, door het gezaaide, en Zijn discipelen hadden honger, en begonnen aren te plukken, en te eten. En de Farizeën, dat ziende, zeiden tot Hem: Zie, Uw discipelen doen, wat niet geoorloofd is te doen op de sabbat.”

De Farizeën geloofden dat Jezus’ discipelen aan het oogsten waren, dat het zondig was om te oogsten op de sabbat en dat Jezus verantwoordelijk was voor het gedrag van zijn discipelen. Kijk hoe Jezus op hun valse beschuldiging reageert. Hij laat zien waarom ze ernaast zitten en redeneert daarbij op een manier die ze kunnen volgen als ze dat willen. Vers 3-8: „Maar Hij zei tot hen: Hebt gij niet gelezen, wat David gedaan heeft, toen hem hongerde, en hun, die met hem waren? Hoe hij gegaan is in het huis Gods, en de toonbroden gegeten heeft, die hem niet geoorloofd waren te eten, noch ook hun, die met hem waren, maar de priesters alleen. Of hebt gij niet gelezen in de wet, dat de priesters de sabbat ontheiligen in de tempel, op de sabbatdagen, en nochtans onschuldig zijn? En Ik zeg u, dat Een, meerder dan de tempel, hier is. Doch zo gij geweten hadt, wat het zij: Ik wil barmhartigheid en niet offerande, gij zoudt de onschuldigen niet veroordeeld hebben. Want de Zoon des mensen is een Heere ook van de sabbat.”

De Farizeën geloofden echt dat de discipelen Gods wet braken en Jezus weerlegt hun bezwaar helemaal. Dat brengt ons bij de volgende twee principes:

1. Identificeer de legitieme zorgen van de andere partij en ga erop in, zelfs als je gelooft (zoals Jezus dat deed) dat die zorgen niet terecht zijn.

2. Luister zorgvuldig, ook als je zeker weet dat de andere partij fout zit en je meer kennis of gezag hebt.

Dit betekent niet dat we moeten ingaan op bezwaren die een onjuist beeld van de situatie geven. Zeg gerust: „Je kaart een belangrijk punt aan, maar er is een andere manier om ernaar te kijken.” Jezus weigerde vaak om vragen te beantwoorden; Hij hielp mensen zo goed mogelijk naar een kwestie te kijken (Johannes 9:1-3, Mattheüs 15:1-6 en 20:21-22).

Vier overlegonderdelen

Als een probleem of een strategische kwestie bij een leiderschapsteam op de agenda komt, is het waarschijnlijk iets belangrijks en iets wat niet gemakkelijk op te lossen valt. Dat soort kwesties zorgen voor meningsverschillen en gezonde teams zijn daar niet bang voor. Ze rekenen erop dat er debat nodig is en gaan daar zo goed mogelijk mee om.

Overleg over belangrijke zaken bevat gewoonlijk vier onderdelen: verheldering, ideeënvorming, ontwikkeling, implementatie. ”Verhelderen” betekent: de aard van het probleem definiëren. ”Ideeën vormen” betekent: verschillende strategieën of oplossingen formuleren, zonder ze meteen te beoordelen. Om een plan te kunnen ”ontwikkelen” moet een team vaststellen wat de beste optie is, verantwoordelijkheden delegeren en middelen bijeenbrengen. Ten slotte ”implementeert” het team het plan: het team heeft hiervoor het gezag, de hulpmiddelen en de steun. In ieder stadium mag er verschil van mening zijn. Een gezond team staat daarvoor open. De teamleden weten dat het gevaarlijk is als iedereen op dezelfde lijn zit of doet alsof dat zo is.

In Spreuken 9:7-9 staat: „Wie de spotter tuchtigt, behaalt zich schande; en die de goddeloze bestraft, zijn schandvlek. Bestraf de spotter niet, opdat hij u niet hate; bestraf de wijze, en hij zal u liefhebben. Leer de wijze, zo zal hij nog wijzer worden; onderwijs de rechtvaardige, zo zal hij in leer toenemen.”

Dit gedeelte zegt drie keer dat spotters en goddelozen naar niemand luisteren. Maar de rechtvaardigen zijn blij met terechtwijzing en onderwijs; ze groeien erdoor. De wijzen zeggen: „God weet alle dingen.” Zij vrezen Hem en luisteren naar zijn dienaren. Dwazen zijn trots en beelden zich in dat ze „alles weten” (Spreuken 1:1-17, 12:15, 26:12).

Vertrouwen

Zo reikt dit Bijbelgedeelte ons, naast de genoemde twee, nog meer principes aan om op een gezonde manier van mening te verschillen.

3. Wil je graag gezonde meningsverschillen, sta dan open voor terechtwijzing.

4. Richt je op het probleem dat voorligt. We bestrijden problemen, we bestrijden geen mensen. Een idee kan dwaas zijn, maar we noemen mensen nooit dwaas. We verwachten van elkaar dat we proberen te groeien in wijsheid.

5. Laat het je doel zijn de ander op te bouwen.

Spreuken veronderstelt dat een terechtwijzing wordt gegeven vanuit liefde en zo hoort het ook te zijn. Idealiter vertrouwen we elkaars motieven.

Gemeenschappelijke belangen

Laat me de vijf principes ten slotte iets anders formuleren:

1. Gezonde teams horen alle ideeën aan, los van de positie van de spreker, terwijl ze verhelderen, ideeën vormen en plannen ontwikkelen en implementeren. Tijdens het brainstormen overwegen ze ieder serieus idee.

2. Gezonde teams focussen op het probleem dat voorligt. Ze gaan alleen terug naar oude fouten als die rechtstreeks met een bepaalde discussie te maken hebben.

3. Gezonde teams bestrijden problemen, geen mensen. Een gezond conflict bevordert de gemeenschappelijke belangen en doelen van de groep.

4. Gezonde teams streven naar vertrouwen tussen groepsleden. Aangezien waarheid in relaties essentieel is, moeten leden duidelijk zijn over hun doelen en agenda’s, zodat helder is waarom iedereen zijn standpunt inneemt.

5. Gezonde teams werken samen. Als er al sprake is van achterkamertjesoverleg, dan is dat bedoeld om de groep beter te laten functioneren. Teams vormen geen kliekjes die uitkomsten proberen te beïnvloeden.

De auteur is als hoogleraar theologie en vicepresident verbonden aan Covenant Theological Seminary en interim senior pastor van Briarwood Presbyterian Church in Birmingham, Alabama (VS).

Bron: thegospelcoalition.org