Drie jaar geleden ging Oranjehof, een van de verpleeghuizen behorend bij Lelie Zorggroep, op zoek naar een vervanging van de bedpaaltjes. „Die stonden naast het bed van een bewoner. Als een cliënt erlangs kwam, kregen wij een seintje, zodat we ernaartoe konden.” De verouderde bedpaaltjes functioneerden echter niet meer optimaal. „Soms kregen wij pas een seintje als de cliënt al uit bed was. Bewoners die niet kunnen staan, lagen op de grond als wij aankwamen”, zegt Marianne de Paauw, manager bij Lelie Zorggroep. Ook lastig, op een afdeling voor ouderen met dementie: sommige cliënten verstopten het paaltje, waardoor het personeel helemaal geen informatie meer doorkreeg.

Nu gebruiken ze in Oranjehof een sensor, gekoppeld aan een app. Alle 37 bewoners, verspreid over 4 afdelingen, hebben een plaat onder de matras, ter hoogte van de schouders. Die signaleert niet alleen wanneer een bewoner uit bed stapt, maar ook de zogenaamde ”intentie uit bed”: als een cliënt op de rand van het bed gaat zitten, krijgt het personeel al een seintje. Dit voorkomt valpartijen. Daarnaast registreert de sensor de hartslag van bewoners en kan daarmee via de app de zorgmedewerker vertellen of een cliënt slaapt of bijvoorbeeld onrustig in bed ligt te woelen.

Aandelen

„Ik heb echt geen aandelen van Momo”, lacht De Paauw. En je zou dat inderdaad wel bijna denken, gezien haar laaiend enthousiasme over de bedsensor van Momo Medical, een start-up in de zorg. De Paauw staat voor een meubel van IKEA, oorspronkelijk bedoeld als schoenenkastje.

Hier in het Rotterdamse verpleeghuis doet de kast echter dienst als opbergruimte voor spullen van Momo Medical. Op de onderste lade zit een rode sticker geplakt: „Iets kapot of niet meer in gebruik? Stop het hierin!” In de blauwe la erboven liggen extra bedsensors en kabels. Op de buitenkant zijn e-mailaders en telefoonnummer van het bedrijf afgebeeld. In het bovenste laatje liggen kleine benodigdheden, zoals polsbandjes en hulpbellen, die het bedrijf ook levert. „Kijk”, zegt de zorgmanager, „ze hebben hier ook tiewrapjes neergelegd. Ideaal dat je daarvoor niet naar het hok van de technische dienst hoeft.” Het is slechts een voorbeeld, vindt De Paauw, dat laat zien hoe goed Momo Medical weet waar zorgmedewerkers behoefte aan hebben.

Het bedrijf uit Delft ontwikkelde de bedsensor en won daar eind vorig jaar de Nederlandse Innovatie Prijs mee. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan bedrijven die doeltreffend bijdragen aan het oplossen van grote maatschappelijke uitdagingen. Volgens de jury heeft Momo Medical laten zien „bijzonder goed te slagen in haar missie om een vernieuwingsslag in de zorg te realiseren” en is het bedrijf ook „duidelijk vernieuwend op organisatorisch vlak”.

Regie

Het nieuwe systeem met de bedsensor biedt tal van voordelen, zegt Bernadine Dozeman, verzorgende in Oranjehof. Ze laat de app zien en gaat naar het overzicht van de afdeling waar ze zojuist vandaan komt, Eik 2. In de kamers 1 tot en met 4 en 6 tot en met 9 zijn de mensen uit bed, valt af te lezen. De andere kamer is leeg, omdat deze bewoner kortgeleden is overleden.

„Deze app geeft ons als medewerkers meer rust en de bewoners meer regie”, zegt de verzorgende. Voorheen liep ze ’s nachts ieder uur een ronde, vertelt de oudgediende, die zo’n zeventien jaar bij Lelie werkt. „’s Nachts staan wij met z’n tweeën op twee afdelingen, op verschillende verdiepingen. Het voelde niet fijn als ik tijdens zo’n ronde naar boven moest om een collega te assisteren. Je laat je cliënten voor je gevoel alleen. Nu weet ik dat de app mij een seintje geeft als er iets aan de hand is. Daardoor kan ik andere werkzaamheden doen en ben ik veel relaxter.”

Ook voor bewoners verloopt de nacht rustiger. „We moesten altijd ieder uur bij elke cliënt kijken of alles goed ging. Daar werden ze vaak wakker van. Nu is dat niet meer nodig.” De sensor bespaart medewerkers ook de schok als ze onverwacht zien dat iemand is overleden, zegt de verzorgende. Dat gebeurde weleens bij een onverwacht sterfgeval. „Nu zien we in zo’n geval op de app dat de sensor geen hartactiviteit meer meet. Je kunt je dan mentaal even voorbereiden, voor je de kamer binnengaat.”

Doorligplekken

Overdag biedt de sensor ook verlichting van de werkdruk, zegt Dozeman. „Bij mensen die niet meer uit bed kunnen, geeft de app aan wanneer ze gedraaid moeten worden om doorligplekken te voorkomen. Aan zoiets hoef je niet meer zelf te denken.”

Sommige bewoners hebben ook een deurverklikker, die aangeeft wanneer iemand zijn kamerdeur opent. „Bij een mevrouw die prima kan lopen, weet ik bijvoorbeeld dat het helemaal niet erg is als ze even uit bed gaat. Wel moet ik extra opletten als ze de gang op gaat. Pas als haar deur opengaat, hoef ik nu in actie te komen. Dat geeft zo iemand meer vrijheid.” Eenzelfde soort voordeel biedt een sensor in de stoel, die een paar bewoners hebben. „Doordat we nu op afstand kunnen zien of iemand nog rustig in zijn stoel zit, hoeft de cliënt niet in een rolstoel waar hij zelf niet uit kan. Dat is voor iedereen prettiger.”

Foutmelding

Zij en haar collega’s waren van het begin af aan enthousiast om aan de slag te gaan met de nieuwe sensor, zegt de verzorgende. „Momo Medical keek direct ’s nachts mee om te zorgen dat alles voldeed aan onze wensen.” Was het niet lastig om de nieuwe werkwijze onder de knie te krijgen? Nee, de app is makkelijk in gebruik, vindt de verzorgende. „Eigenlijk spreekt alles voor zich. Als ik iets niet weet, kan ik aankloppen bij een collega die alle ins en outs kent.”

Wat als het internet uitvalt? „De app is inderdaad afhankelijk van de verbinding. Maar als die uitvalt, gaan we zonder veel problemen weer over op de oude werkwijze. En tot nu toe duurde een storing nooit lang.”

Al met al is het werk een stuk prettiger geworden voor de verzorgende sinds de invoering van de bedsensor. „Ik heb in mijn omgeving best wat mensen die in de zorg werken. Ik raad ze regelmatig aan om ook met dit systeem te gaan werken.”