Na maanden van speculatie werd maandag officieel bekend dat Von der Leyen zich opnieuw voor de hoogste functie in de Europese Unie kandidaat stelt. Tijdens een persconferentie zei de Commissievoorzitter dat ze zich vooral voorneemt tegen tweespalt binnen Europa te strijden, een gevaar dat volgens haar de basiswaarde van de democratie dreigt te ondermijnen.

VDL, zoals ze in Brussel afgekort wordt genoemd, zal bij de Europese verkiezingen lijstrekker zijn voor de christendemocratische EVP-fractie. Daarmee wordt ze de eerste zittende Commissievoorzitter die zich kandidaat stelt als Spitzenkandidat – Duits voor topkandidaat. In 2014 werd dit systeem ingevoerd om EU-burgers meer zeggenschap te geven bij het benoemen van de voorzitter van de Commissie, het uitvoerend orgaan van de EU.

Timmermans

De vorige keer waren de Nederlander Frans Timmermans namens de sociaaldemocratisch S&D en de Duitser Manfred Weber namens de christendemocratische EVP favoriete Spitzenkandidaten. Maar tijdens de EU-top in juli 2019 kwamen de Europese regeringsleiders er samen niet uit en besloten onverwacht Von der Leyen te nomineren voor het hoogste ambt in de EU.

Ook nu is het aan de 27 regeringsleiders om de nieuwe kandidaat-voorzitter na de Europese verkiezingen in juni voor te dragen. Von der Leyens kansen lijken uitstekend – alleen Hongarije uit openlijk kritiek op haar leiderschap. Ze heeft zich de afgelopen jaren bewezen als voortvarende en stabiele leider in tijden van crisis. Gedurende de coronapandemie nam ze het voortouw om op Europees niveau vaccins te ontwikkelen en nadat Rusland Oekraïne binnenviel steunde ze het in oorlog zijnde land van meet af aan. Dit jaar startte Brussel zelfs toetredingsonderhandelingen met Kyiv. Met haar daadkrachtige actie werd ze de onbetwiste leider van Europa.

Of Von der Leyen de belangrijke functie krijgt, is nog niet 100 procent zeker. Na de Europese verkiezingen in juni zal het nieuwe Europese Parlement met haar tweede termijn als Commissievoorzitter akkoord moeten gaan. Maar met de verwachting dat haar christendemocratische EVP ook na de verkiezingen de grootste partij in het Parlement zal blijven, lijkt dat wel goed te komen.

Zeven kinderen

Hoewel ze moeder is van zeven kinderen schrikt Von der Leyen er niet voor terug haar baan op de eerste plaats te zetten. Als ze niet werkt, slaapt ze. Naast haar werkkamer, op de dertiende verdieping van het Berlaymontgebouw –het hoofdkwartier waar de Commissie zetelt– heeft ze een spartaans ogend slaapverblijf: ingericht met bed, kast en strijkplank.

Hoewel haar kandidatuur nog officieel moet worden bekrachtigd, gaat Brussel al eigenlijk uit van een nieuwe Commissie met Von der Leyen aan het roer. Na het partijcongres op 6 en 7 maart in de Roemeense hoofdstad Boekarest is het zeker of de EVP haar nomineert als lijsttrekker voor de partij. Pas na de Europese verkiezingen wordt bekend of de regeringsleiders haar ook de komende vijf jaar als Commissievoorzitter in het Berlaymont willen zien werken – en slapen.