Verdeeld Griekenland staat homohuwelijk toe: „Wanneer verloor het gezin zijn heiligheid?”
Ondanks hevig verzet van de invloedrijke Grieks-Orthodoxe Kerk heeft Griekenland donderdag het homohuwelijk gelegaliseerd. Het is daarmee het eerste orthodox-christelijke land dat deze stap zet.
Van de 300 Griekse parlementariërs stemden er 176 voor de nieuwe wetgeving. Griekenland stelt daarmee het huwelijk open voor stellen van gelijk geslacht. Ook mogen homoparen kinderen adopteren. Activisten vierden de stemmingsuitslag op de stoep van het parlement.
De kwestie bleek evenwel een splijtzwam binnen zowel de regering als de oppositiepartijen. Dat gold in het bijzonder voor de Nea Dimokratia (ND), de partij van premier Kyriakos Mitsotakis. Met 158 zetels heeft hij een meerderheid in het parlement, maar slechts 107 van zijn parlementariërs stemden voor. Twintig waren tegen en 31 onthielden zich van stemming.
„Wanneer heeft het gezin zijn heiligheid verloren”, hield ND-politicus Anna Karamanlis haar collega’s voor. Ook vroeg ze zich af hoe het kan dat „het als oké wordt beschouwd als een kind nooit mama zegt”, of als de vader –„de rots uit onze kindertijd”– niet meer is dan een anonieme zaaddonor.
Schepper
Vanwege de weerstand in zijn eigen partij moest premier Mitsotakis op zoek naar medestanders. Die vond hij ter linkerzijde. Een politieke samenwerking die zelden vertoond wordt. Daarbij speelt mee dat Stefanos Kasselakis, de leider van de radicaal-linkse oppositiepartij Syriza, openlijk homoseksueel is en dus niet kon achterblijven. Wel uitte hij kritiek dat de wet nog niet ver genoeg zou gaan.
Rechtse conservatieve partijen stemden tegen. „Het is ondenkbaar om het heilige recht van ieder kind om op te groeien met een vader en een moeder te schenden, zoals de Schepper God het van nature heeft bedoeld”, zei Kamerlid Tasos Oikonomopoulos van de uiterst rechtse Niki-partij.
Fel
Griekenland is het eerste orthodox-christelijke land waar homostellen mogen trouwen. Opiniepeilingen geven aan dat de Grieken –voor wie de orthodoxie sterk verweven is met de Griekse identiteit– ongeveer gelijk verdeeld zijn over de kwestie. De kerk is fel tegenstander en heeft zich tegen de openstelling verzet.
De Heilige Synode van de Grieks-Orthodoxe Kerk belegde in januari nog een buitengewone vergadering, met slechts één onderwerp op de agenda: de aangekondigde wetgeving. In een verklaring na de bijeenkomst nam de kerk klip en klaar afstand van het homohuwelijk. Dat is tegen „de regels van de bio-ethiek, de christelijke waarden en de Griekse familietraditie”.
Ook stuurde de synode brieven naar alle parlementsleden waarin ze haar bezwaren uiteenzette. De kerk zei de plicht te voelen om het volk te informeren. Vorige week zondag werd in alle orthodoxe gebedshuizen in het land de kritiek voorgelezen. Begin deze week verzamelden tegenstanders zich buiten het parlement in Athene. Velen droegen kruisen en kruisbeelden.
Tanende
Allemaal tevergeefs, zo blijkt nu. De Grieks-Orthodoxe Kerk mag dan een factor van belang zijn, haar invloed is wel tanende. De kerkgang onder Grieken daalt. Ook het wetsvoorstel zelf is het bewijs dat de invloed van de kerk is afgenomen. In de afgelopen jaren schrokken regeringen nog terug voor zulke confrontaties met de kerk.
Premier Mitsotakis verdedigde zich in aanloop naar de stemming: „Ik wil duidelijk zijn: we hebben het over keuzes die door de staat worden gemaakt en niet over religieuze overtuigingen. Onze democratie vereist dat er geen twee klassen burgers kunnen zijn.”
De weg naar legalisering van het burgerlijk huwelijk tussen homokoppels in Griekenland was lang. Sinds 2015 was al wel geregistreerd partnerschap mogelijk voor homokoppels. In de praktijk weken velen van hen voor een huwelijk uit naar een EU-land waar zo’n burgerlijk huwelijk wel is toegestaan.