Dat meldde de Universiteit Twente, die het onderzoek samen met het Radboudumc uitvoerde, maandag. De techniek moet gaan helpen bij het verwijderen van bloedproppen. Een op de vier mensen wereldwijd overlijdt aan aandoeningen die worden veroorzaakt door bloedstolsels. Als een stolsel een bloedvat blokkeert, kunnen bepaalde lichaamsdelen geen zuurstof meer krijgen. Chirurgen gebruiken nu nog flexibele instrumenten om de bloedprop te verwijderen, maar sommige delen van het lichaam zijn moeilijk te bereiken. Met hun kleine formaat kunnen millirobots deze plekken wel bereiken.

De onderzoekers toonden aan dat deze robotjes door bloedvaten kunnen reizen. Daarvoor stonden de wetenschappers voor een paar uitdagingen. Zo moeten de apparaatjes krachtig genoeg zijn om zowel met de bloedstroom mee als ertegenin te kunnen zwemmen. Verder dienen ze nauwkeurig bestuurd en gelokaliseerd te worden. Tot slot mogen ze de bloedvaten niet beschadigen.

Bij het experiment lieten de onderzoekers de robotjes door een aorta en door nieren zwemmen. Met behulp van een draaiende magneet bestuurd door een robotarm konden ze de apparaatjes draadloos door het bloedvat sturen. Met een röntgenapparaat lokaliseerden ze de robots terwijl deze door de aorta zwommen.

De robots zijn 3D-geprinte, schroefvormige objecten met een permanente magneet erin. „Deze magneet van slechts een millimeter lang en een millimeter in diameter plaatsten we zo dat hij de schroef in beide richtingen kan draaien”, legt onderzoeker dr. Islam Khalil van de Universiteit Twente uit. „Dit maakt het mogelijk om tegen de stroom in te zwemmen en vervolgens om te draaien en terug te zwemmen.” De schroef heeft een dubbele functie: ze kan ook bloedstolsels vernietigen. Vanwege het geringe formaat van de robots kunnen er meerdere tegelijk worden gebruikt.

„Deze millirobots hebben een enorme potentie in de vaatchirurgie”, zegt Michiel Warle, vaatchirurg in het Radboudumc. „Meestal gebruiken we bloedverdunners en flexibele instrumenten, maar een millirobot kan naar moeilijk bereikbare slagaders zwemmen. Daarvoor zijn slechts minimale incisies (insnijdingen in de huid, red.) nodig om ze in te brengen.”

Naast het verwijderen van bloedstolsels zijn ook andere toepassingen denkbaar. „De robots kunnen medicijnen afleveren op zeer specifieke plaatsen in het lichaam”, verklaart Khalil. „Op die manier hebben we minimale bijwerkingen in de rest van het lichaam.”

De onderzoekers uit Twente en Nijmegen werken samen met Triticum Medical, een start-up uit Israël. Voor het verder ontwikkelen van de technologie stelt onderzoeksfinancier Health Holland een subsidie beschikbaar.