De belangrijkste vraag van Alie van den Berg en Pieter Jan in ’t Veld was waar Joodse Oud-Beijerlanders tijdens de Tweede Wereldoorlog woonden en wat er met hun bezittingen is gebeurd. Ze startten hun speurtocht nadat de gemeente Hoeksche Waard meedeelde meer te willen weten over de omgang met Joods bezit in en na de Tweede Wereldoorlog. Tijdens oorlog zijn 31 Joodse inwoners van Oud-Beijerland in Auschwitz en Sobibor omgekomen. Eén Joodse Oud-Beijerlander overleefde het: Ernst Ullmann. Zeven anderen doken onder.

Hoe zijn jullie te werk gegaan?

„Er was al veel voorwerk gedaan; dat scheelde. Zo was de genealogie (afkomst, red.) al bekend. Dat konden we een op een overnemen. Bovendien bestond er een lijst met adressen waar Joodse inwoners hebben gewoond.”

Hoe werd er met bezit van Joden omgegaan in de oorlog?

„Er was een verordening van de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlands gebied die bepaalde dat de Duitsers Joods onroerend goed in beslag konden nemen. De bezetters konden ermee doen wat ze wilden. Er waren Oud-Beijerlanders die van de Duitse bezetter Joods onroerend goed kochten. We konden overigens niet achterhalen wat er met de inboedels van de huizen is gebeurd.”

Namen Joodse inwoners tijdens de oorlog al maatregelen?

„Zeker. Sommigen voelden het naderend onheil wel degelijk aankomen. Zoals de bankiersfamilie Hartog en Abraham Koopman. Zij verkochten kort voor hun wegvoering een woonhuis, een pand dat ze in bezit hadden en een bankgebouw. De koper was directeur van de Oud-Beijerlandse Hoogdruk waterleidingmaatschappij. Daarmee kon de bezetter de panden niet ontnemen als Joods grondbezit. Anderen brachten panden onder in een vennootschap.”

Hebben jullie alle informatie boven tafel gekregen?

„Ja, we hebben alle adressen in kaart kunnen brengen en weten wat er met de bezittingen gebeurd is. Het mooie is dat we nu in één keer een kloppend totaaloverzicht hebben.”

In de schijnwerpers: rubriek met opmerkelijk regionaal nieuws