Buitenland

Top in Sharm al-Sheikh niet meer dan een begin

Voorzichtig optimisme gemengd met een dosis scepsis. Zo zou men het beste de sfeer kunnen omschrijven in Israël na de topconferentie dinsdag in het Egyptische Sharm al-Sheikh, waar de Israëlische premier Ariel Sharon en de voorzitter van de Palestijnse Autoriteit, Mahmud Abbas, nieuwe tijden aankondigden.

Van onze correspondent
9 February 2005 11:02Gewijzigd op 14 November 2020 02:12

Israëlische dagbladen spreken deze dagen van „nieuwe hoop.” De hoop mengt zich met het bewustzijn dat het politieke proces breekbaar is, omdat niet alle Israëliërs en Palestijnen het steunen.

Premier Sharon kampt met onrust in zijn achterban. De haviken in zijn Likud-partij en de partijen aan de rechterkant van het politieke spectrum eisen dat Israël een referendum over het ontruimingsplan houdt. Volgens dat plan van Sharon moeten zeventien nederzettingen in de Gazastrook en vier in het noordelijk gedeelte van de Westelijke Jordaanoever het veld ruimen. Minister Silvan Shalom van Buitenlandse Zaken, die niet mee mocht naar Sharm al-Sheikh en veel steun geniet binnen Likud, zei dinsdag zelfs de campagne voor een referendum te willen leiden. Een referendum kan volgens hem alleen plaatshebben als Sharon het ermee eens is. Tegenstanders van een volksstemming zeggen dat deze bedoeld is om de terugtrekking uit te stellen of, nog liever, helemaal af te blazen.

Radicale Palestijnse groepen als Hamas en Islamitische Jihad weigeren zich achter het staakt-het-vuren te scharen. Israëlische veiligheidsfunctionarissen zeiden de afgelopen dagen dat er vijftig waarschuwingen voor terreuraanslagen zijn opgesteld. Een nieuwe serie aanslagen zal ervoor zorgen dat de positieve stemming van dinsdag als sneeuw voor de zon verdwijnt.

Positief over de top was Knessetlid Ephraïm Sneh van de Arbeiderspartij. Hij sprak van Sharm al-Sheikh als een historische verandering die zal leiden tot twee staten voor Israëliërs en Palestijnen. Abbas is volgens hem echt tegen terreur. „Hij verwierp terreur als een middel om nationale doelen te bereiken”, aldus Sneh op de Israëlische televisie. „Hij gelooft werkelijk in onderhandelingen, vrede en coëxistentie.” Volgens hem moet de Israëlische terugtrekking uit de Gazastrook en het noorden van de Westelijke Jordaanoever nu in samenwerking met de Palestijnen gebeuren.

Eveneens positief was de Israëlische president Moshe Katsav. Hij zei te hopen dat de top in Sharm al-Sheikh uiteindelijk leidt tot verzoening met de Palestijnen en een einde aan het geweld. De eurocommissaris van Buitenlandse Betrekkingen, Benita Ferrero-Waldner, die bij de president op bezoek was, noemde de dag van dinsdag „een dag van hoop.” Ze zei bemoedigd te zijn door de verklaringen van beide leiders.

Israëliërs en Palestijnen interpreteren de huidige politieke fase echter op verschillende manieren, stelde analist Herb Keinon woensdag in dagblad The Jerusalem Post. Wat Sharon betreft maakt het ontruimingsplan geen deel uit van de routekaart voor de vrede. Het vredesplan van de Verenigde Staten, de Europese Unie, Rusland en de Verenigde Naties ligt sinds 2003 op tafel, maar is nog niet uitgevoerd. De ontruiming betreft een unilaterale beslissing van Israël die Sharon wil uitvoeren, of de Palestijnen het er nu mee eens zijn of niet. Volgens hem kan de routekaart pas van start gaan als de Palestijnse Autoriteit de terreurorganisaties ontmantelt.

Sharon maakt geen haast met de uitvoering van de routekaart, omdat deze de afbraak meebrengt van de buitenposten van nederzettingen die zonder toestemming van de overheid zijn gesticht en omdat hij dan alle uitbreidingen van de nederzettingen stop moet zetten. De Palestijnen daarentegen vinden dat de uitvoering van de routekaart nu is begonnen. Ook al hebben ze de Palestijnse militante organisaties niet ontbonden, zoals het plan voorschrijft, voor hen is het feit dat deze geen nieuwe bomaanslagen uitvoeren of raketten afschieten voldoende.

De krant Ha’aretz schrijft in zijn commentaar dat de wezenlijke geschilpunten tussen beide partijen niet ter sprake zijn gekomen. Dat zijn de status van Jeruzalem, de vaststelling van grenzen, de Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever en de terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen. De deelnemers aan de conferentie in Sharm al-Sheikh waren zich daar goed van bewust, aldus Ha’aretz. Op de top waren dus tekenen van goede bedoelingen te zien en de bereidheid om een goede start te maken, maar het blijft niet meer dan een begin.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer