„Neem haar maar mee”, zegt Kadisha’s vader
Wat u op de foto ziet is je reinste opstand. Nee, er komt enkel een potlood en een schrift aan te pas en alles gebeurt vreedzaam, maar: vastberaden. Hier wordt een punt gezet achter de onmenselijke behandeling van een zieke jonge vrouw, ergens in het binnenland van Guinee-Bissau.
U ziet Gerda Klaver, de leidende kracht achter Jedidja/Kimon, een Nederlandse organisatie die opkomt voor zieke en gehandicapte kinderen en jongeren in dit land. Naast haar zit Kadisha van 23. Ze lijdt aan epilepsie en precies dat maakt deze plaat bijzonder. Want wie last heeft van epileptische aanvallen, die wordt in Guinee-Bissau als een „iran”, een duivel, gezien. En daar moet je ver vandaan blijven. Niet mee spelen, of mee praten en zeker niet in je klaslokaal dulden. Want zodra zo’n epileptische aanval zich aandient, en een jongere op de grond valt, stuiptrekkend en soms kwijlend, dan „heeft satan bezit genomen van dat lichaam”. Bloedlink om dan in de buurt te zijn.
Zo is het met Kadisha gegaan. Na een epileptische aanval op school kon ze vertrekken. Soms rent de dorpsjeugd joelend achter haar aan. Door haar verbanning uit het normale leven is ze psychisch beschadigd, wat zich af en toe uit in woedeaanvallen. Is Kadisha’s leven kapotgemaakt door haar ziekte? Welnee, het is de zieke kijk van anderen die haar te gronde richtte. Nu moet u weten dat Kadisha’s vader imam is. Je zou dus denken dat deze moslimgeestelijke het gezaghebbend voor haar opneemt. Niet dus. Meerdere keren hoor ik het hem die middag zeggen: „Neem haar mee.”
U begrijpt hoe tegendraads het was toen Gerda naast Kadisha ging zitten om haar een eerste schrijflesje te geven. Waarmee ze zei: „We nemen haar niet mee, maar we gaan er juist voor zorgen dat Kadisha een waardig plekje krijgt in haar dorp. We binden de strijd aan met haar ziekte –is prima te doen met medicijnen– en: wij christenen gaan u, moslimgeestelijke van het dorp, laten zien hoe de omgang met zieken en gehandicapten anders moet.” Kadisha gaat daar iets van merken. Een veilige plek op school? Die komt er. Helpt u mee het te verwerkelijken?