Op de zondag na het overlijden van dr. H.F. Kohlbrugge werden deze woorden als een dierbare nalatenschap aan de bedroefde gemeente doorgegeven. In zijn prediking de jaren door had het troostboekje van Heidelberg een prominente plaats gehad. Hij prees het jong en oud aan: „God gaf in Zijn wonderbare genade vóór drie eeuwen aan Zijn gereformeerde kerk een boekje in handen, klein van omvang, maar rijk, o zo rijk van inhoud.” In een andere preek wees hij erop dat we dit leerboek overgeleverd kregen van „bloedgetuigen die met hun eigen bloed hebben bekrachtigd dat de inhoud van de Catechismus waarheid is.” Kohlbrugge vond er de belijdenis van zijn eigen hart in. Zoals hij die eens samenvatte: „Hoe kunt u in God alleen uw heil stellen in leven en in sterven? Ik weet het uit de Schrift en uit de ervaring: dat ik een mens ben en niet meer (1), dat God God is (2) en dat Hij Zijn beloften ook aan mij vervult (3).” De waarheid van het Woord van God, zoals beleden in de Catechismus – het was de bron waaruit deze dienaar leefde; die hij aanwees en aanprees aan allen die het maar horen wilden.

”Houd daaraan vast, kinderen…” Deze woorden gelden als het geestelijke testament van deze ”onheilige heilige”. Ze gelden als een postume onderstreping van zijn bewogen bediening. We mogen dan ook niet klakkeloos deze vermaning overnemen met een eigen variant – en ondertussen een gans andere uitspraak doen. Zo klonk het wel in een recent interview met twee vertegenwoordigers van hun eigen kerkverband (RD 28-09). Het slot van het verslag: „Ik zou willen zeggen: de catechismus en dogmatiek van ds. Kersten, houd daaraan vast! Net als Kohlbrugge zei…”

Ik licht mijn reserve in enkele punten toe.

(1) Het is onmiskenbaar dat de nalatenschap van ds. G.H. Kersten in prediking en publicaties het eigene van de Gereformeerde Gemeenten (in Nederland) sterk heeft bepaald. Rond 1980 schreef ds. A. Vergunst over het theologisch eigene van de GG in de gereformeerde gezindte. Het is mijn indruk dat er in de leiding die hij gaf meer ontspanning en breedte zat dan nu waarneembaar is. (2) Kohlbrugge riep op tot het vasthouden aan de gereformeerde confessie, in dit geval de Catechismus. Als kompas geldt nu kennelijk een dogmatiek en een catechismusverklaring. Dat is een aanmerkelijke versmalling. Via de verheffing van deze geschriften krijgen de uitspraken van 1931 in de praktijk een confessionele status. (3) „Wij (…) kunnen zeggen: de erfenis van ds. Kersten hebben wij bewaard.” Aldus de claim van beide kerkverbanden, bij monde van hun woordvoerders. Wat triest dat ondanks deze versmalde basis toch de kerkelijke gescheurdheid in stand blijft. Welke waarde heeft in dit licht de oproep tot verootmoediging? (4) De zichtbare eenheid van de gereformeerde belijders in Nederland is verder zoek dan ooit. De waarheid misschien ook wel. De Heere ontferme Zich over onze arme kerken.

De auteur is christelijk gereformeerd emeritus predikant.