Taal: Wat zijn „al de vibes” nu eigenlijk?
Onder leiding van twee ervaren boekrecensenten dacht een groepje RD-redacteuren laatst op een middag na over het recenseren van boeken. Aan het begin van de cursus stonden we even stil bij het nieuws dat jongeren sinds een tijdje weer meer boeken lezen. TikTok schijnt daar de oorzaak van te zijn. Op dat digitale platform delen lezers in korte filmpjes hun enthousiasme voor boektitels. Om de cursisten wat op te warmen, kregen ze zo’n filmpje voorgeschoteld.
In de video prijst ene Paula het boek ”Foodtruck fiësta” van Saskia M.N. Oudshoorn aan. In de zinnen die Paula uitsprak, vielen een paar dingen op. Ze gebruikte bijvoorbeeld heel vaak het woord ”gewoon”: „En het is gewoon zó leuk geschreven. Het is gewoon heel Nederlands ook, omdat het gewoon over Marktplaats gaat, en over werken in een ijssalon, het is in een dorpje in Zuid-Holland. Het heeft gewoon al de vibes. En gewoon het hele foodtruckgebeuren is superleuk.” Dat kan dus gewoon, te pas en te onpas ”gewoon” gebruiken.
Waar een van de cursusleiders even de vinger bij legde, was het zinnetje: „Het heeft gewoon al de vibes.” Wat zou Paula daarmee bedoelen, vroegen we ons hardop af.
Toen ik een jongere vroeg wat het woord ”vibes” betekent, kwam daar niet een heel helder antwoord op. We kwamen tot de conclusie dat ”vibes” vooral een woord is dat je moet voelen. Als iets al de vibes heeft, dan is het gewoon goed.
De Dikke Van Dale weet sinds 2012 wel wat ”vibes” zijn. Het komt uit het Engels en is het meervoud van ”vibe”. En dat is een afkorting van vibration. De letterlijke betekenis daarvan is: vibratie, trilling. Maar de vibe waar Paula het over heeft, is niet zomaar een trilling. Het is, zegt het woordenboek: een door een groep personen gedeeld gevoel, met name een goed gevoel.
Als er tijdens een verjaardagsviering een goede vibe hangt, is de sfeer er prettig. Dan hangt er een gevoel van saamhorigheid. Ouwe-jongens-krentenbrood, maar dan niet per se ouderwets. In ”Foodtruck fiësta” zorgen de aanwezigheid van Marktplaats, een ijssalon en een dorpje in Zuid-Holland dus voor een lekker Nederlands gevoel.
Het woordenboek zegt –tot mijn verrassing– dat ”vibe” ook de ik-vorm is van het werkwoord viben. Ik vibe, jij vibede, wij hebben gevibed. Viben is in de eerste plaats een bepaalde manier van dansen – ah, vandaar dat ik het niet kende. Maar het is ook: het bijdragen aan een goede sfeer door wat je zegt of doet. Door een bijdrage over vibes te schrijven, vibet Chris gewoon het magazine.
Redacteur Chris Klaasse bespreekt een taalkwestie.
Reageren? chris@rd.nl
