De NVVE maakte vanmiddag bekend een groot onderzoek te zullen starten naar het functioneren van de euthanasiewet. Met het onderzoek wil de NVVE de ervaringen in kaart brengen van nabestaanden van mensen die een schriftelijke wilsverklaring hebben getekend. De NVVE vermoedt dat grote delen van haar achterban ontevreden zijn over de manier waarop de euthanasiewet momenteel functioneert.

Uit ervaringen die al bij de NVVE bekend zijn, blijkt volgens de vereniging dat artsen terughoudend zijn om een euthanasieverzoek te honoreren, ook bij mensen met een wilsverklaring. Sommige artsen willen meer bedenktijd, anderen betwijfelen volgens de nabestaanden of patiënten wel voldoende hebben nagedacht over de consequenties van hun verzoek.

Tientallen artsen omzeilen volgens de NVVE euthanasie door met een hoge dosis pijnstillers en slaapmiddelen opzettelijk het bewustzijn van hun patiënten te verminderen. Uiteindelijk krijgt slechts eenderde van alle mensen met een wilsverklaring het door henzelf gekozen eind, aldus de NVVE.

Directeur Jonquière hekelt vooral de medici die wachten totdat de patiënt wilsonbekwaam is geraakt, bijvoorbeeld door een coma. „Wettelijk gezien is euthanasie dan niet meer toegestaan.” Ook vindt hij dat patiënten meer klacht- en tuchtprocedures in gang moeten zetten, al erkent hij dat het gros van de klachten ongegrond wordt verklaard.

„Artsen houden elkaar de hand boven het hoofd. Ze laten geen collega’s hangen, want dat is spelen met vuur. Om die reden halen klachten tegen weifelende artsen meestal weinig uit”, aldus Jonquière.

De directeur vindt dat medici afstand moeten doen van de traditionele opvatting dat euthanasie echt een ultieme remedie is. „Wat artsen niet kunnen, moeten ze ook niet willen genezen.” Hij pleit voor betere scholing. „Euthanasie moet een verplicht onderdeel van de opleiding tot basisarts zijn en een vast aanbod in de beroepsopleiding in de bij- en nascholing.”

De „schrijnendste verhalen” over patiënten presenteerde de NVVE vandaag in het boek ”Euthanasie, de praktijk anders bekeken”. Daarin bundelt NVVE-verpleeghuisarts H. van Dam een aantal interviews die hij met nabestaanden hield. Volgens de NVVE blijkt daaruit duidelijk dat er grote problemen zijn met het toepassen van de bestaande regels, „ook bij mensen die niet verkeren in het vermeende grensgebied van de wet.” De NVVE wil de ervaringen van deze nabestaanden centraal stellen in een nieuw, maatschappelijk debat.

Dr. R. Seldenrijk, directeur van de Nederlandse Patiëntenvereniging (NPV), raadt de NVVE aan na te gaan waarom veel artsen nu op het kritieke moment blokkades opwerpen. „Dat zou zinniger zijn dan hun het vuur na aan de schenen te leggen of opnieuw te pleiten voor een verruiming van de wet.”

Dat artsen zich terughoudendheid opstellen, heeft in de ogen van de NPV-directeur alles te maken met het feit dat euthanasie in het medisch domein niet thuishoort. „Mijn pleidooi is dan ook: Haal het eruit. Het is in strijd met de roeping van de arts”, aldus Seldenrijk.

CDA-kamerlid Buijs reageert verbaasd op de gegevens die de NVVE openbaar maakt. „Ik krijg vanuit de medische lectuur een heel ander beeld. Ik denk dat we in Nederland heel zorgvuldig omgaan met het thema stervensbeleiding. Ik heb nog geen harde bewijzen gezien dat het massaal verkeerd gaat.”

De christen-democraat denkt er dat verwarring ontstaat doordat veel mensen met een euthanasieverklaring een verkeerd verwachtingspatroon hebben: „Ze denken dat het ondertekende formulier recht geeft op euthanasie. Dat is niet zo. De artsen moeten altijd voldoen aan de zorgvuldigheidseisen. Bovendien is een arts niet verplicht om euthanasie toe te passen.”

Het ministerie van Volksgezondheid was donderdagmorgen niet bereid een reactie te geven.