Dat zei rector prof. dr. W. van Vlastuin vrijdagavond bij de opening van het academisch jaar van het Hersteld Hervormd Seminarium (HHS), gevestigd aan de Vrije Universiteit Amsterdam. De bijeenkomst vond plaats in het kerkgebouw van de hersteld hervormde gemeente te Elspeet. Het thema was ”God en het kwaad”.

Tegenspoed

Ds. J.L. Schreuders, predikant van de hersteld hervormde gemeente in Hardinxveld-Giessendam, opende de avond met een overdenking over Job. „Bij God komt het goede en het kwade vandaan. Hij is de Schepper van dat alles. Hoe moeten we dat verstaan? Job wil niet beweren dat het goed en kwaad van God afkomstig is. Al het goede komt van boven, God is de bron van het goed. Het kwade moet hier verstaan worden als tegenspoed, omdat we dat als kwaad, onaangenaam ervaren.”

Dat Job veel goeds van God heeft ontvangen, blijkt uit het gelijknamige Bijbelboek. „Het ging hem voor de wind. Dat wil je ook graag bij je studie”, zo hield de predikant de studenten voor. „Mooi als het als vanzelf gaat. Maar: wat heb je dat je niet hebt ontvangen?”

Het kwaad van de tegenspoed was er ook in het leven van Job. Zijn vrouw riep hem op om God vaarwel te zeggen. „Bij Job was het anders en dat was genade. Het kwade heeft kennelijk een bedoeling. Het leed is geen toeval, het komt uit de hand des Heeren. God staat de duivel toe kwaad te doen, binnen de grenzen die Hij stelt. Job heeft God geloofd en geprezen. God is barmhartig en zeer genadig. Job mocht gelouterd uit de beproeving komen. Je bent goed af als je het goede en het kwade uit Gods hand ontvangt.”

Holocaust

Prof. dr. W. van Vlastuin stond in zijn lezing stil bij het lijden. „Kan de goede God het kwaad van het lijden toestaan? Hoe spreek je over het lijden als dat dichtbij komt, hartverscheurend en vreselijk is? Denk aan kinderarbeid, de Holocaust, vluchtelingen die de Middellandse Zee oversteken, en de klimaatcrisis, waar mensen onder lijden. Hoe moet je dat duiden?”

Het lijden is het krachtigste argument van atheïsten om niet in God te geloven, zo legde prof. Van Vlastuin uit. Zo noemde de Britse wetenschapper Richard Dawkins God onder meer een „bloeddorstige pleger van etnische zuiveringen”. Maar, zei de Amsterdamse hoogleraar, „leven de vragen van de atheïst en de vragen naar het bestaan van God ook niet in ons hart? Het zijn existentiële vragen”.

In de loop van de tijd zijn er op deze vragen verschillende antwoorden geformuleerd. Zo zou het kwaad geen kwaad zijn, maar juist goed. Anderen zeggen dat God niet almachtig is, maar dat Hij ook lijdt. Een derde antwoord is dat God niet goed zou zijn en verantwoordelijk voor het kwaad. Ook leeft de gedachte dat het Gods goedheid is om een kwade keuze te kunnen maken. De mogelijkheid ligt dan in ons, zo stelde prof. Van Vlastuin.

Verzoening

De hoogleraar sloot af met een Bijbels-gelovig perspectief. „Alle benaderingen hebben kernen van waarheid in zich. Maar we kunnen het antwoord nooit geven buiten de drie-enige God. Christus heeft geleden onder het kwaad. Het lijden was de weg van God. Jezus heeft Zich vereenzelvigd met het kwaad van de zonde en is gemaakt tot zonde. Zo heeft Hij de kracht van de zonde en de vloek verbroken en verzoening tot stand gebracht. Paulus zegt in de Korinthebrief: „Zo dan, indien iemand in Christus is, die is een nieuw schepsel; het oude is voorbijgegaan, zie, het is alles nieuw geworden.””