Kleurig koraal onder druk door klimaatverandering
Koraal spreekt tot de verbeelding. Qua soortenrijkdom doen koraalriffen niet onder voor regenwouden. Weinig ecosystemen staan echter zo onder druk door toedoen van de mens.
Wat zijn koraalriffen?
Koraal is geen plant, maar een zeediertje –ook wel poliep genoemd– van maar enkele millimeters groot. Koraalriffen zijn levende kolonies van miljoenen poliepen die op ingenieuze wijze samenwerken met algen. Die bijzondere samenwerking –ook wel symbiose genoemd– zorgt voor de kleurrijke bouwwerken onder water.
Koralen worden vaak in twee categorieën ingedeeld: zachte en harde. Zachte koralen hebben flexibele structuren en bewegen mee met de stroming. Harde koralen bouwen de karakteristieke kalkstenen riffen. Deze groeien langzaam, met ongeveer 1 tot 3 centimeter per jaar.
Wat is de grootste bedreiging voor koraalriffen?
Koraalriffen staan met name onder druk door toedoen van de mens. Het grootste gevaar is koraalverbleking. Dat ontstaat doordat het fijngevoelige koraaldiertje gestresst raakt door een te hoge temperatuur van het water. De verbleking ontstaat als de alg die het koraal zijn kleur geeft, verdwijnt. Als deze situatie te lang duurt, sterft het koraal af. Te heet oceaanwater komt door de opwarming van de aarde steeds vaker voor.
Welke andere gevaren zijn er voor koraalriffen?
Klimaatverandering bedreigt het zeediertje ook nog op andere manieren. Zo vormen zeespiegelstijging en wijzigende oceaanstromen een gevaar. Daarnaast lost er door de hogere CO2-concentratie in de atmosfeer ook meer CO2 op in zeewater, wat verzuring tot gevolg heeft. Zuur zeewater verzwakt koraalskeletten en vermindert hun groei- en herstelvermogen.
Naast problemen die verband houden met het klimaat zijn er vervuiling, overbevissing en toerisme. Natuurlijke bedreigingen zijn orkanen en ziekten.
Is verlies van koraal erg?
Ja, want koraalriffen zijn van onschatbaar belang. Hoewel ze maar een fractie van het oceaanoppervlak bedekken, herbergen ze toch ongeveer een kwart van alle bekende diersoorten die in zee leven. Koraal is dus essentieel voor de biodiversiteit. Ontelbare vissoorten vinden er bescherming en voedsel.
Daarnaast zijn zo’n miljard mensen direct of indirect afhankelijk van de diensten die riffen leveren. Denk allereerst aan voedsel of werk, maar ook aan de bescherming die riffen bieden. Ze absorberen namelijk tot wel 97 procent van de energie in golven, wat tijdens stormen veel schade langs de kust voorkomt.
Economisch gezien gaan er tientallen miljarden euro’s om in bedrijfstakken als de visserij en het toerisme die afhankelijk zijn van koraalriffen.
Een ander, minder bekend belang van koraal ligt op het gebied van gezondheid. Koraal bevat stoffen die de medicijnen van de toekomst kunnen zijn. Onderzoek naar koraalchemicaliën heeft geleid tot ontdekkingen van verbindingen die antivirale, antikanker- en ontstekingsremmende eigenschappen hebben. Helen Fox, directeur natuurbehoud bij de Coral Reef Alliance, zei vorig jaar dan ook: „Het is absoluut noodzakelijk dat we nu doen wat we kunnen om koraalriffen te redden, want als we dat niet doen, zullen we worden geconfronteerd met een gecombineerde wereldwijde economische, humanitaire en biodiversiteitscrisis.”
Kan koraal zich niet aanpassen aan het warmere water?
Onderzoeken suggereren dat koraalsoorten beter hitteresistent worden. Omdat deze soorten het beste overleven, evolueert koraal langzaam maar zeker. Onderzoekers pleiten er daarom voor om koraal goed te beschermen, zodat het ook de kans krijgt zich aan te passen.
