Meehelpen van familie in ziekenhuizen kan wel eens het nieuwe normaal worden
Het St. Antoniusziekenhuis in Nieuwegein heeft aangekondigd later dit jaar –op proef– te starten met het betrekken van familieleden bij de zorg voor de patiënt.
Vanzelfsprekend gaat het daarbij niet om ingewikkelde medische handelingen, maar om werkzaamheden die makkelijk zijn uit te voeren. Daarbij moet gedacht worden aan bijvoorbeeld het opmaken van bedden en het aantrekken van steunkousen.
Om niet direct heel Nederland over zich heen te krijgen, maakte het ziekenhuis al bij de aankondiging heel duidelijk dat het hier niet gaat om een helpplicht. Het is vrijwillig.
Dat een ziekenhuis deze aankondiging doet, is opvallend. Meestal zijn het zorginstellingen die, bijvoorbeeld in de zomerperiode waarin ze nog meer dan anders kampen met personeelsgebrek, familieleden vragen om wat extra naar vader of moeder om te kijken. Je zou het een vorm van mantelzorg binnen de muren van een zorginstelling kunnen noemen. Maar dat een ziekenhuis deze oproep doet, is bijzonder.
Het Antonius hoopt met de hulp van familieleden de werkdruk te kunnen verminderen. Die is hoog en dreigt de komende tijd, mede door de vergrijzing, onhoudbaar te worden. Het ziekenhuis in Nieuwegein lijkt de knuppel nu in het hoenderhok te gooien om voor de werkdruk in de zorg breder begrip te vragen.
In veel landen is het al heel normaal dat familieleden helpen bij allerlei zorgtaken in een ziekenhuis. In Nederland zijn we dat niet gewend en dus zal het verzoek van het St. Antonius nog wel heel wat vragen oproepen. Gaan de premies van de zorgverzekeringen dan ook naar beneden? En gaat het zorgpersoneel de patiënten van wie familieleden niet bijspringen toch niet anders bekijken? En: hoe moet het als een patiënt geen partner of kinderen heeft?
Terechte vragen. Al is die over een verlaging van de kosten van de zorgverzekering nog het minst belangrijk. Je kunt immers ook stellen dat de premies minder hoeven te stijgen als het zorgpersoneel niet meer alles zelf hoeft te doen. Het spreekt voor zich dat de kwaliteit van een behandeling er nooit onder mag lijden dat familieleden taken van het zorgpersoneel overnemen. En het mag ook niet zo zijn dat er in ziekenhuizen straks een tweedeling ontstaat van mensen die wel en die geen uitgebreid sociaal netwerk hebben.
Het Nederlandse zorgstelsel is gebaseerd op solidariteit en gelijkheid. Voor de zorg die je krijgt, maakt het niets uit wie je bent of wat je positie in de maatschappij is. Dat is een groot goed dat zeker niet te grabbel mag worden gegooid. Maar wie op de een of andere manier betrokken is bij de huidige zorgverlening weet ook dat we niet op de oude voet kunnen doorgaan. Nu klinkt het nog vreemd als zorginstellingen familieleden vragen vaker bij te springen. Maar het kan bijna niet anders of juist dit soort verzoeken, worden het nieuwe normaal.