Het was opnieuw een dag vol ceremonieel in het Verenigd Koninkrijk, al was het veel kleinschaliger dan tijdens de kroning op 6 mei in Londen. De Schotse regalia worden gepresenteerd aan nieuwe Britse staatshoofden wanneer zij na hun kroning langskomen in Schotland. Deze traditie is bijna vier eeuwen geleden ingesteld. Toen Charles I in 1625 in Westminster Abbey in Londen tot koning van Groot-Brittannië was gekroond, wilde het Schotse parlement dat hij ook in het noorden van zijn rijk zou worden gekroond, omdat beide landen nu door dezelfde vorst werden geregeerd. Het duurde nog acht jaar voordat het zover was.

Na 1822 bleef de kroning in Schotland achterwege, maar nadat Elizabeth II in 1952 de troon besteeg, volgde in 1953 na de plechtigheid in Londen er ook weer een in Edinburgh. Haar oudste zoon zet de traditie nu voort: twee maanden na de kroning in Engeland is nu Schotland aan de beurt. Het past bij de verbindende rol die de koning wil spelen. De Schotten zijn vanouds minder koningsgezind dan de inwoners van Engeland en Wales en daarom besteedt de koninklijke familie nadrukkelijk aandacht aan het gebied.

Nieuw zwaard

Zo’n honderd mensen uit allerlei geledingen van de Schotse samenleving lopen van het Edinburghse kasteel over de bekende straat Royal Mile naar de oude ”kirk”. De stoet weerspiegelt allerlei aspecten van de samenleving in Schotland. Militairen van het Royal Regiment of Scotland lopen er met hun mascotte, een Shetlandpony met de illustere naam ”korporaal Cruachan IV”.

De kroonjuwelen, de Honours of Scotland, worden onder militaire begeleiding in een Rolls Royce naar de kathedraal vervoerd: de kroon van de Schotse koning James V, een scepter en een nieuw rijkszwaard. Dit Elizabeth Sword is vernoemd naar de in september overleden koningin Elizabeth en werd onlangs nieuw gesmeed omdat het oude zwaard na vijf eeuwen te fragiel was geworden om nog gebruikt te kunnen worden.

De andere Schotse kroonjuwelen zijn de oudste van de Britse eilanden. De scepter stamt al uit 1494, het rijkszwaard werd in 1507 door paus Julius II geschonken aan de Schotse koning Jacobus IV. Samen met de kroon van Schotland werden deze regalia vanaf 1543 gebruikt voor Schotse kroningen, beginnend met die van de negen maanden oude Mary.

Na een autorit van ongeveer tien minuten arriveren koning Charles en koningin Camilla. De zon schijnt als ze de kathedraal binnengaan. Even later arriveren ook de hertog en hertogin van Rothesday, zoals kroonprins William en zijn vrouw Catherine in Schotland heten. Er is minder adel aanwezig dan op 6 mei in Londen, en de buitenlandse gasten ontbreken. Drie doedelzakspelers blazen hun wangen bol.

Ds. Calum I. MacLeod, predikant in dit kerkgebouw, opent de dienst. De nieuwe premier, Humza Yousaf –zelf moslim–, leest Psalm 19:1-6: „De hemelen vertellen Gods eer, en het uitspansel verkondigt Zijner handen werk.” Yousaf –zoon van Pakistaanse immigranten– is gekleed in Schotse kilt.

De 74-jarige koning heeft voor deze ceremonie vijf muziekstukken laten componeren, zoals een compositie die is opgedragen aan koningin Camilla en een mars over de liefde van Charles en Camilla voor het Schotse landgoed Balmoral en het omliggende landschap. Maar ook een Keltische psalm: „Is còmhnaicheam an àros Dhè, Ri fad mo rè ‘s mo lò” (naar Psalm 23:3: Zodat ik in het heilig huis des Heeren een lange reeks van dagen blijf verkeren).

Christine De Luca, ouderling in de Church of Scotland, leest Mattheüs 5:1-12 uit de oudste Schotse vertaling, die van Murdoch Nisbet uit 1520.

In haar preek zegt ds. Sally Foster-Fulton, synodevoorzitter van de Church of Scotland, dat de samenleving op de juiste weg is als ze zich realiseert dat de hemel en de aarde geen menselijke bezittingen zijn. „We zijn gezegend, we zijn op de goede weg als we begrijpen dat onze kinderen deze aarde niet van ons erven; we hebben die van hen geleend.” Ze roept op de opwarming van de aarde tegen te gaan, om te voorkomen dat de wereld „krokant gebakken” wordt.

Gebed

Prof. David Fergusson, deken van de koninklijke kapel en van de Orde van de Distel –de hoogste onderscheiding in Schotland–, overhandigt de regalia aan de koning. Ook de Stone of Scone is in de kerk, de steen die eeuwenlang is gebruikt bij de kroning van Schotse koningen en die ook al eeuwen een rol speelt bij de kroning van de Britse vorst. Koning Charles legt zijn hand even op de kroonjuwelen, maar krijgt ze –in tegenstelling tot bij de kroning in Londen– niet opgezet of aangereikt en neemt ook niet plaats op een troon waarin de Stone of Scone is verwerkt.

De anglicaanse bisschop Mark Strange bidt dat de koning kracht mag ontvangen voor zijn taak. Tot slot klinkt het volkslied. Ds. Foster-Fulton spreekt de slotzegen uit.

Tijdens de plechtigheid demonstreren republikeinen tegen de monarchie. Dat is voor het eerst sinds de kroning in Londen, toen een groep antimonarchisten werd gearresteerd. Terwijl de koning en koningin de kathedraal verlaten, worden vanaf het kasteel 21 saluutschoten afgevuurd. In stoet gaat het de weg af, naar Holyroodhouse, de officiële verblijfplaats van de Britse monarch in Schotland. Daar wordt een receptie gehouden. Negen vliegtuigen van de Britse koninklijke luchtmacht RAF vliegen in formatie over de Royal Mile. Ze laten een spoor van rode, witte en blauwe rook achter.