Het woord getuige herinnert aan de rechtspraak. Een getuige is iemand die bruikbare informatie heeft en deze doorgeeft aan justitie. Getuige-zijn is belangrijk werk. In het ­Marengo-proces rond de misdadiger Ridouan Taghi (onder andere verbonden met de moord op misdaadverslaggever Peter R. de Vries) spelen kroongetuigen (speciale getuigen) een belangrijke rol. Ze zijn essentieel om de waarheid boven tafel te krijgen.

Als onze tekst de Heere Jezus „de getrouwe Getuige” noemt, betekent dit dat Christus cruciaal is voor het kennen van de waarheid. Dit wordt onder andere duidelijk in Jezus’ ondervraging door Pilatus. „Bent u een koning?” vraagt Pilatus. Jezus antwoordt: „Mijn koninkrijk is niet van deze wereld. Hiertoe ben Ik geboren en hiertoe ben Ik in de wereld gekomen: om aan de waarheid getuigenis te geven” (Johannes 18:36-37). Voor de waarheid getuigen is het doel van Jezus’ komst.

De woorden ”waarheid” en ”getuigen” komen bijzonder vaak in de geschriften van Johannes voor (het Johannesevangelie, de drie Brieven van Johannes en het boek Openbaring). Het begrip waarheid moeten we verstaan tegen zijn oudtestamentische achtergrond: Gods waarheid is Zijn betrouwbaarheid (èmèt, vergelijk met ”amen”). Het is Gods „genade en waarheid” voor deze zondige wereld (Johannes 1:14 en 16). Christus is daarvan de Brenger, Inhoud en Waarborg (Johannes 14:6). Hij is „de Getuige in de hemel” (Psalm 89:38) en „Gods Getuige voor de volken” (Jesaja 55:4).

Gods waarheid ontmaskert de aanspraken van onze wereld en van onszelf. Na Jezus’ hemelvaart zal de Heilige Geest dit aanklagende getuigenis overnemen (Johannes 15:26).

Tegenover Gods waarheid staat de leugen. De duivel probeert God altijd in een verkeerd daglicht te stellen. Zo deed hij al in het paradijs. ’t Werd een ramp. De duivel bedriegt, maar God geneest. Hoe goed God het bedoelt, zie je als je naar de Heere Jezus kijkt. Hoeveel mensen genas Hij niet tijdens Zijn rondwandeling op aarde! Jezus is Gods kroongetuige én bloedgetuige. Hij is door de dood heen gegaan. Hij heeft Zijn leven gegeven voor zondige mensen. Zo lief had God de wereld!

Wat mensen als waarheid ervaren, heeft vaak te maken met de informatie die ze krijgen en wie de informatievoorziening beheerst. Wie de meeste zendtijd krijgt, op de handigste en veelzijdigste manier zijn boodschap slijt en de meeste volgers heeft, lijkt ook de waarheid te spreken. Mensen worden daardoor bespeeld en gemanipuleerd.

Als we vanuit dat oogpunt naar het getuigenis van de Heere Jezus kijken, zien we een Getuige zonder macht en propaganda. Hij verbiedt Zijn discipelen voor Hem te vechten. Jesaja profeteerde het al: „Hij zal niet schreeuwen, Hij zal Zijn stem niet verheffen, Hij zal Zijn stem op straat niet laten horen” (Jesaja 42:2).

Als de Heere Jezus opstaat uit de doden, verkondigen vrouwen dat als eersten. Vrouwen mochten in die tijd niet in de rechtszaal getuigen. Dat zij als getuigen van de opstanding ingeschakeld worden, is menselijkerwijs gesproken antipropaganda. Maar zo werkt Gods getuigenis. Gods waarheid is niet schreeuwerig en dwingerig. Er zit een zekere kwetsbaarheid in. Je zou het ”weerloze overmacht” kunnen noemen. Zo wint Hij door Zijn Geest mensen voor Zich in. God dwingt niet, maar overtuigt.

„U zult Mijn getuigen zijn”, zegt de Heere Jezus vlak voor Zijn hemelvaart. Hij gebruikt mensen in al hun kwetsbaarheid en weerloosheid om van Hem te getuigen. Dat getuigen ook lijden kan betekenen, laat het voorbeeld van Antipas zien, die om Christus’ getuigenis gedood werd en daarom „Mijn getrouwe getuige” genoemd wordt (Openbaring 2:13).

De auteur is predikant van de hervormde gemeente Dordrecht (wijk Augustijnenkerk) en parttimedocent Oude Testament aan de ETF in Leuven.