Het kabinet gaat proberen verbeteringen aan te brengen „op de dossiers waar de kiezer zich zorgen over maakt”, was de belangrijkste boodschap van de premier. Zo wil Rutte IV beter omgaan met de Groningers die zijn gedupeerd door de aardgaswinning. Ook de afhandeling van het toeslagenschandaal moet beter, net als het stikstofbeleid. Welke verbeteringen het kabinet concreet wil doorvoeren, zei Rutte dinsdagavond niet. Waarschijnlijk ontvangt de Tweede Kamer daarover vrijdag een brief.

„Uiteraard kun je nooit de perfecte analyse maken”, erkende Rutte na het overleg. Toch denkt het kabinet in beeld te hebben welk signaal de kiezer heeft afgegeven. De vraag die de ministers zich stelden, luidde: „Is de politiek er wel voor iedereen in Nederland?” Volgens Rutte is het antwoord daarop: „Onvoldoende”. De populariteit van de BBB wordt gezien als een uiting van het onbehagen daarover.

Recente rapporten wijzen bovendien uit dat er sprake is van regionale ongelijkheid in Nederland. Op het platteland zijn er problemen met verdwijnende buslijnen en lange aanrijtijden van ambulances. In grote steden is er een tekort aan geschikte woningen die betaalbaar zijn. „En”, zo vulde Rutte aan, „het gaat ook om mensen in de binnensteden die zich afvragen of ze hun kind nog wel naar de school van hun keuze kunnen brengen.”

Huwelijkscontract

Voorafgaand aan het beraad stelde staatssecretaris Hans Vijlbrief (Mijnbouw) dat D66 geen voornemens heeft voor het openbreken van het regeerakkoord. „Dat is ons huwelijkscontract”, aldus Vijlbrief, die meeging als secondant van vicepremier Kaag. Ook Rutte en de vicepremiers Hoekstra (CDA) en Schouten (CU) werden vergezeld door collega-bewindslieden. Rutte had gekozen voor minister Harbers, Hoekstra voor staatssecretaris Van Rij en Schouten had staatssecretaris Van Ooijen meegebracht. „Ze hebben altijd een saaie boekhouder nodig”, zei CDA-staatssecretaris Marnix van Rij (Fiscaliteit) voorafgaand aan het overleg over zijn eigen aanwezigheid. Het beraad duurde bijna vier uur.

Onbehagen

Rutte, die na afloop als enige een toelichting gaf, stelde dat de vraag of het coalitieakkoord wordt opengebroken in het overleg niet op tafel lag. Hij sprak van een „fundamentelere” discussie die nodig was, ook omdat het onbehagen in de samenleving al veel langer speelt. Volgens de premier ging het gesprek evenmin over 2030 als jaar waarin de stikstofuitstoot volgens het coalitieakkoord zozeer moet zijn teruggedrongen dat driekwart van de kwetsbare Natura 2000-gebieden niet meer stikstof krijgt dan het aankan. De coalitie wil de aanpak volgens hem „zo snel mogelijk” in gang zetten, zodat er ruimte komt voor de boeren en voor de natuur en voor wegenaanleg. „Het Landbouwakkoord is daarbij heel belangrijk”, sprak de premier.

Waarschijnlijk komen de belangrijkste kabinetsleden voor het Tweede Kamerdebat van 4 april over de verkiezingsuitslag nogmaals bij elkaar voor overleg. In elk geval, zo beloofde Rutte, gaat het kabinet de komende tijd in gesprek „met zichzelf, met de samenleving en met de politiek”.